Het effect van gluten op je gezondheid

Onderzoeker Kenneth Fine, gespecialiseerd in gluten, beweert dat een schrikwekkende 81 procent van de bevolking aanleg heeft voor glutenintolerantie. Dat wil zeggen dat vier op de vijf mensen gevoelig is voor negentig procent van wat in de supermarkt ligt. Reden genoeg om hier even wat dieper op in te gaan.

Deze in granen als tarwe, rogge, gerst, haver, spelt, faro en kamut aanwezige stof bestaat uit eiwitcomponenten, ook wel polypeptiden genoemd. Vanwege zijn verdikkende en kauwbare structuur is het een veelgebruikt toegevoegd middel in de voedingsindustrie.

Dat veel mensen blijkbaar gevoelig zijn voor gluten heeft niets met onze levensstijl te maken: dit zit in de genen. Dat het vandaag de dag zo’n issue is, komt omdat levensmiddelenontwikkelaars steeds meer gebruik maken van deze stof, waardoor het bij steeds meer mensen tot uiting komt.

Dat gluten bij zoveel mensen ongemakken veroorzaakt, is te wijten aan de hierin aanwezig stof giadine. Deze beschadigt de darmvlokken door zich te binden aan bepaalde receptoren, waarna het knooppunten in het darmkanaal vernietigt. Dit verstoort de opname van belangrijke nutriënten en er komen stoffen in de bloedbaan terecht die daar niet horen, waardoor het lichaam antistoffen gaat maken. Als gevolg hieraan ontstaan er ontstekingen, met allerlei gezondheidskwalen als gevolg. Wanneer deze antistoffen zich tegen het lichaam zelf keren, ontstaat de meest extreme vorm van glutenintolerantie, genaamd coeliakie.

Dit proces heeft invloed op de algehele gezondheid. De symptomen zijn niet in één hokje te plaatsen omdat de gevolgen voor iedereen anders uit kunnen pakken. Veelgehoorde klachten zijn diverse huidaandoeningen, auto-immuunziekten, darmklachten, psychologische stoornissen en een tekort aan essentiële voedingsstoffen. Daarnaast werkt het bestaande ziektes in de hand: epileptie, schildklieraandoeningen, vasculaire ziekten, ADHD, acne en taaislijmziekte kunnen allen verergeren door toedoen van gluten.

De enige echte oplossing voor dit probleem is het volledig elimineren van gluten uit het voedingspatroon. Dit doe je door glutenrijke producten te vervangen door onder andere quinoa, kokosbloem, boekweit of andere voedingsmiddelen die van zichzelf geen gluten bevatten (let op: dus niet de 'glutenvrije' bewerkte voedingsmiddelen waar de gluten uit zijn onttrokken). Naast dat dit na verloop van tijd de symptomen van glutenintolerantie doet verdwijnen, heeft het nog andere voordelen voor de gezondheid. Zo voel je je energieker, verlies je hoogstwaarschijnlijk gewicht door de koolhydratenbeperking en wordt in sommige gevallen zelfs het immuunsysteem verbeterd.

Let wel: een glutenvrij voedingspatroon is niet zomaar een tijdelijke verandering van spijs, maar een levensstijl die je gezondheid verbetert. Gluten hebben jarenlang systematisch schade aan het lichaam toegebracht, dus heeft het ook tijd nodig om zich te herstellen. Gun dit jezelf en jouw lichaam en ga voor glutenvrij!

Meer weten over dit onderwerp? De uitgebreide versie van dit artikel staat nu speciaal online voor leden van De Superverbrander Methode!

Maken gluten je dik?

Zo’n tien jaar geleden hadden de meeste mensen nog nooit van gluten gehoord. Gluten lijkt een nieuw modewoord te zijn voor voedingsbewuste mensen, maar studies hebben aangetoond dat gluten tegenwoordig niet voor niets zoveel in het nieuws zijn. Ze kunnen leiden tot onstekingsreacties in het lichaam en leiden zowel direct als indirect tot gewichtstoename. In dit artikel de feiten.

Gluten zijn vooral bekend in relatie tot glutenintolerantie, die bij mensen met de ziekte Coeliakie tot gezondheidsklachten leidt. Maar ook voor mensen met een lichtere vorm van glutenintolerantie of zelfs voor mensen zonder glutenintolerantie doet een voedingspatroon waarin geen gluten voorkomen wonderen. Wetenschappers zijn tot de ontdekking gekomen dat een écht gezond voedingspatroon zonder gluten kan bijdragen aan een gezonder gewicht en dat het ziekten zoals diabetes en andere gezondheidsklachten kan helpen voorkomen.

Mensen kiezen daarom steeds vaker voor een gezond voedingrijk eetpatroon met voedingsmiddelen die je lichaam nodig heeft, zonder voedingsmiddelen die gluten bevatten. Sinds 2005 is de verkoop in producten zonder gluten meer dan verdubbeld, en experts geloven dat de markt voor glutenvrije producten alleen maar verder uit zal breiden*.

Gluten zijn eiwitten die voorkomen in tarwe, gerst, haver, spelt, kamut en rogge. In combinatie met water vormen gluten een plakkerig bindmiddel dat een populaire hulpstof is voor levensmiddelenfabrikanten. Gluten vind je daarom behalve in vers brood en pasta ook terug in heel veel andere producten uit de supermarkt, waaronder koekjes, snoep en bier.

Overgevoeligheid voor gluten kan leiden tot ontstekingen in het lichaam, welke weer kunnen leiden tot andere
aandoeningen en zelfs chronische ziekten. Als mensen met glutenintolerantie voedingsstoffen eten die gluten bevatten dan reageert hun immuunsysteem met een allergische reactie die de dunne darm beschadigt en ontstekingen veroorzaakt. Deze ontstekingen maken het voor de dunne darm onmogelijk om eten goed te verteren.

De chronische en meest ernstige vorm van glutenintolerantie is de auto-immuunziekte Coeliakie, een ziekte van het spijsverteringsstelsel. Tot 2003 werd gedacht dat Coeliakie een zeldzame genetisch overdraagbare ziekte is waaraan slechts 1 op de 4000 mensen lijdt. Echter, veel mensen lijden aan glutenintolerantie zonder dat zij zichzelf daarvan bewust zijn. Symptomen kunnen variëren van buikpijn, diarree, obstipatie, huiduitslag en bloedarmoede tot abnormaal haarverlies. In het wereldwijd gerespecteerde Lancet Medical Journal (1997, 2003) is tevens aangetoond dat glutenintolerantie de aanzet kan zijn voor sommige chronische ziekten zoals bepaalde vormen van kanker, diabetes, schildklieraandoeningen, neurologische ziekten en artritis. Als gevolg van recente resultaten van onderzoeken naar glutenintolerantie uitgevoerd door de University of Chicago Celiac Disease Center (2004) schat men tegenwoordig in dat 1 op de 133 Amerikanen een vorm van glutenintolerantie heeft en men denkt dat toekomstig onderzoek zal uitwijzen dat dit cijfer zelfs nog hoger komt te liggen.

Ondanks deze nieuwe wetenschappelijke bevindingen wordt de diagnose glutenintolerantie bij nog maar relatief weinig mensen vastgesteld. Soms duurt het jaren voordat mensen met chronische spijsverterings- en gewichtsklachten erachter komen dat ze een glutenintolerantie hebben.

Als mensen met een glutenintolerantie hun voedingspatroon niet aanpassen en glutenrijke voeding blijven eten dan kan dit behalve allerlei lichamelijke klachten en symptomen op de lange duur leiden tot ondervoeding, omdat voedingsstoffen niet goed worden opgenomen in het lichaam. Ondervoeding door slechte opname van voedingsstoffen kan leiden tot ondergewicht en zelfs anorexia.

Wat minder bekend is dat glutenintolerantie ook kan leiden tot overgewicht en obesitas. Doordat voedingsstoffen niet goed worden opgenomen krijgen sommigen nooit een verzadigd gevoel, waardoor men meer gaat eten. De verhoogde calorie-inname die dit tot gevolg heeft leidt vervolgens tot een gewichtstoename.

Als je spijsverterings- of gewichtsklachten hebt en vermoedt dat je wel eens een glutenintolerantie zou kunnen hebben, dan kun je het beste beginnen met alle gluten uit je dagelijkse maaltijden te verwijderen. Vergeet daarbij niet dat gluten niet alleen in brood en pasta zitten, maar ook verborgen zitten in veel andere producten. De resultaten van een voedingspatroon zonder gluten kunnen al na een week of twee merkbaar zijn, alhoewel het soms een paar maanden kan duren voordat het lichaam helemaal gewend is aan een eetspatroon waarin geen gluten voorkomen. Tegenwoordig is een overgevoeligheid voor gluten ook heel makkelijk vast te stellen via een bloedtest. In het geval je een glutenintolerantie hebt zullen er in de bloedtest antistoffen voor gluten worden waargenomen in het bloed.

Ook voor mensen die geen glutenintolerantie hebben kan een voedingspatroon zonder gluten bijdragen aan een gezondere voeding en gewichtsverlies. Gluten zitten namelijk vooral in graansoorten, en deze zijn een bron van koolhydraten. Koolhydraten zetten zich in het lichaam om in suikers, die op hun beurt weer zorgen voor vetopslag. De suikers en vetten die in het lichaam via de koolhydraten aangemaakt worden kunnen niet alleen tot overgewicht leiden maar kunnen ook bijdragen aan onder andere een hoog cholesterolgehalte, een hoge bloeddruk en diabetes type 2. Als gekozen wordt voor een voedingspatroon waarin geen gluten voorkomen dan wordt de inname aan koolhydraten automatisch verlaagd, en dit draagt bij tot een calorie-armer eetpatroon en dus gewichtsverlies.

* Opmerking: We raden het eten van voedingsmiddelen met de stempel 'glutenvrij' af. Verpakte voedingsmiddelen waar op staat dat ze glutenvrij zijn kunnen vaak diverse kleur-, geur- en smaakstoffen bevatten die schadelijk zijn voor de gezondheid. Eet voedingsmiddelen die per definitie glutenvrij zijn.

Lees het vervolg op dit artikel: Deel 2 'Schadelijke effecten van gluten + de gezonde alternatieven'

Top 3 gewoontes die buikvet verbranden

Het (definitief) verliezen van je buikvet is niet iets wat moeilijk is. De enige reden waarom het er nu nog niet allemaal af is, is meestal omdat je nog nét niet lang genoeg hebt volgehouden, of net één gewoonte hebt die iedere keer leidt tot opslag van vet. Of omdat je één goede gewoonte mist die noodzakelijk is om het vet er uiteindelijk af te houden.

Buikvet verbranden is hetzelfde als het duwen van een levensgrote bal over een heuvel. Als je 2 millimeter voor het hoogste punt van de heuvel stopt, dan rolt de bal weer terug.

Als je ‘alles al hebt geprobeerd’ en opgeeft omdat je tegen jezelf zegt: ‘ik kan maar beter kan accepteren dat een strakke buik niet voor mij is weg gelegd’, dan eindigt het daar ook.

Terwijl dat niet hoeft.

Je krijgt een strakke buik door bepaalde (simpele) gewoontes te ontwikkelen. Gezonde gewoontes. Gewoontes van bepaalde dingen dagelijks eten en andere dingen juist laten staan. Gewoontes van een paar keer per week lekker een halfuurtje sporten (of bewegen).

We vergeten dat we soms, net als de bal, slechts 2mm verwijderd zijn van het eindresultaat wat we voor ogen hebben.

Want immers: als je in de auto rijdt en een 2mm koerscorrectie maakt (je draait het stuur 2mm de andere kant op) dan kom je na 100km rijden op een totaal andere plek uit.

Als je aan het golfen bent en de bal slechts 2mm van zijn ideale raakpunt slaat, dan landt hij waarschijnlijk tientallen meters uit de richting.

Een aanpassing van 2mm nu geeft over een langere periode een heel ander resultaat.

Het zijn de mensen die nietop zoek gaan naar ‘de gouden pil’ en gewoon stap voor stap hun gewoontes verbeteren, die het lichaam krijgen waar ze 100% tevreden over zijn.

Ook jij kunt dit.

Ik laat je hieronder mijn top 3 gewoontes zien die nu een 2mm aanpassing lijken, maar over de komende maanden een verschil betekenen in meerdere kilo’s (buik)vet meer of minder. Beloofd.

1. Maak een beetje meer (en neem het mee)
Eén van de slechtste gewoontes is om naar je werk te gaan (of onderweg te gaan) zonder eten mee te nemen (of om dikmakers zoals brood mee te nemen). Op een gegeven moment krijg je trek en bij een gebrek aan gezonder eet je maar een broodje gezond (“gezond toch?”).

Een strakke buik voor het leven vraagt echter om het (ook overdag) eten van gezond, vers en onbewerkt voedsel.

Als je ‘s avonds gestoomde groente eet met kip, maak 200 gram groente en 200 gram kip extra en neem het de volgende dag mee naar je werk (of een grotere of kleinere portie naar gelang jouw behoefte).

Als je ‘s avonds een maaltijdsalade eet houdt dan de dressing (bijvoorbeeld een beetje olijfolie met citroen) apart (zodat de sla lekker blijft), maak voldoende voor de lunch en neem het de volgende dag mee naar je werk.

Het is een kleine moeite om ‘s avonds een beetje meer te maken, maar het levert je enorm veel op als je tijdens je lunch gezond gaat eten, in plaats van een snelle boterham of een voorverpakte maaltijd.

2. Eet voor een andere reden
In mijn ogen zijn de top 3 redenen waarom we in onze cultuur eten:

  • Omdat we onze maag willen vullen, ‘voor energie’
  • Voor de gezelligheid, het plezier van het koken, het lekkere eten
  • Om ons prettig te voelen, als oplossing voor bepaalde emoties

Waarom eten de meeste mensen een ontbijt?
‘Voor een goed begin van de dag’ (maar meestal beginnen ze die dag niet echt zo heel goed)

Waarom eten we lunch?
‘Om snel even tussen het werken door een hapje te eten’

Waarom nemen we een snack?
‘Om even iets in onze maag te hebben’

Maar als we eten om ‘s ochtends de dag goed te beginnen, om veel energie te hebben, moeten we ons dan niet eens afvragen waar het hebben van energie eigenlijk echt vandaan komt?

Is het niet zo dat als ons lichaam gezond en vitaal is, we veel energie hebben?

Hebben kinderen (die nog niet jarenlang zijn blootgesteld aan teveel suikers, conserveringsmiddelen, alcohol, koffie, etc) niet enorm veel energie?

Gezondheid is energie.

Zouden we daarom als we ‘s ochtends energie willen, niet moeten eten voor gezondheid?

Zou ons lichaam (en onze lichaamssamenstelling) veranderen als we in plaats van te eten om ‘even snel onze maag mee te vullen’ gingen eten om ons lichaam de voedingsstoffen te geven die we nodig hebben om in volle gezondheid te leven?

Zou ons lichaam veranderen als we vooral gingen eten om ons lichaam de vitamines, mineralen, essentiële vetten en aminozuren te geven die we nodig hebben voor een optimale functie van onze organen?

In plaats van het voedsel te eten dat onze voorvaderen nooit aten (zoals alle voorverpakte voeding, dus echt ALLE voeding waar meer ingrediënten in zitten dan het basis ingrediënt, maar bijvoorbeeld ook brood) en die ons eigenlijk alleen maar energie kosten, zonder dat we het doorhebben?

Je mag brood eten (al zijn er veel gezondere granen dan tarwe, waar brood van wordt gemaakt, zoals Quinoa en Amarant), het gaat echter vooral om de hoeveelheden en de redenen waarom je het eet.

In mijn ogen eten we vanwege de verkeerde redenen.

We eten wat snel klaar is en wat lekker is (de ultieme kant-en-klaar maaltijd formule: veel zout voor de smaak en snel klaar, maar ook voor toetjes, liga’s, etc: veel suiker = lekker, en zonder handelingen te nuttigen).

En het kost ons lichaam iedere keer energie en moeite om al die indringers (het zout, de suikers, de E-nummers, etc) weg te werken.

En wat gaf het ons? Energie? Brandstoffen ja, de brandstoffen die we hoog nodig hebben als we de hele dag een zittend of matig actief beroep hebben….. ?

Gevolg: opslag van lichaamsvet (op de buik).

Geef je lichaam vitaliteit door veel water te drinken en door vitale voeding te eten: bladgroentes en andere groentes (geven je essentiële mineralen), fruit (met mate), gezonde vetten (geven je essentiële vetzuren, eet een handje noten per dag, een avocado en vette vis), eiwitten (geven je lichaam essentiële aminozuren, die je een verzadigd gevoel geven) en met mate gezonde koolhydraten (quinoa, amarant, spelt, boekweit grutten, bulgur en/of zoete aardappelen), die je eet afhankelijk van je doel op dit moment (als je vet kwijt wilt dan zou je koolhydraten met mate moeten eten, als je een marathon wilt lopen kan je er meer van eten zonder dat ze als vet worden opgeslagen, omdat ze tijdens de training worden verbrandt).

Eten voor een andere reden laat je heel anders kijken naar wat je eet en geeft je een totaal ander resultaat (lees: een strakkere buik).

Tot slot is mijn derde en laatste top gewoonte voor het verbranden van buikvet:

3. Beweeg op de juiste manier
Ik heb al vaak geschreven dat cardiotraining niet de beste manier is om vet te verbranden, en al zeker niet de meest efficiënte. Je kunt in minder tijd een betere (vet)verbranding bereiken met spierversterkende (kracht)oefeningen.

Kies 4 tot 6 oefeningen met alleen je lichaamsgewicht, of met een trainingstool voor thuis (bijvoorbeeld een Kettlebell). Doe na een goede warming-up (doe een aantal lichte herhalingen van de eerste oefening) 15 tot 20 herhalingen per oefening en neem maximaal 60 seconden rust na iedere set.

Doe van iedere oefening 4 sets (4x 15 tot 20 herhalingen).

Train grote spiergroepen (doe kniebuigingen, pushups, burpees, etc) en wissel twee oefeningen met elkaar af zodat je vlot kunt doortrainen (één setje kniebuigingen afgewisseld met een setje pushups, daarna rusten en die combinatie 4x herhalen).

Het doen van oefeningen is niet alleen weggelegd voor mensen die van nature sportief zijn.

Het is weggelegd voor iedereen die de keuze maakt om gezonder te gaan leven en zijn resultaat in eigen handen durft te nemen.

Zelfs als je 150kg weegt (of nog meer) maar besluit dat je stap voor stap gezondere gewoontes gaat ontwikkelen, dan zal je beloond worden. Ook met dat gewicht kan je gaan trainen, gewoon op jouw niveau.

Het gaat om het ontwikkelen van de gewoontes.

Gewoontes die buikvet verbranden.

Neem het heft in eigen handen en kies één van de drie bovenstaand gewoontes om deze week te gaan toepassen.

Welke ga jij deze week dagelijks toepassen?

Start op een manier zoals het voor jou werkt, maar start! En ga daarna (wanneer je de eerste gewoonte onder de knie hebt) naar de volgende gezonde gewoonte.

Laat je me weten welke jij kiest (en hoe je het gaat doen) door hieronder een reactie achter te laten?

Ik ben heel benieuwd.

Veel succes,

Jesse