Alfa-liponzuur

Alfa-liponzuur

Andere benaming
thioctinezuur

Alfa-liponzuur is een vitamineachtige stof en antioxidant: een substantie die de cellen beschermt tegen de schadelijke effecten van oxidatieve stress. De wetenschappelijke theorie is dat oxidatieve stress tot ziekten als kanker, hartkwalen en diabetes kan leiden. Alfa-liponzuur wordt in de lever aangemaakt. Bovendien zit deze krachtige antioxidant in broccoli, spinazie, aardappelen, gist en lever. In laboratoria kunnen wetenschappers langs synthetische weg alfa-liponzuur bereiden, dat daarna geïnjecteerd kan worden, of in de vorm van tabletten of capsules kan worden ingenomen.

Toepassing
Diabeten gebruiken alfa-liponzuur ter behandeling van schade aan de structuur en werking van de zenuwen aan handen en voeten (ook wel perifere neuropathie genoemd). Deze pijnlijke zenuwaandoening kan verscheidene symptomen veroorzaken, zoals branderige voeten, problemen met het gebruik van de handen en moeilijk lopen. Men vermoedt dat oxidatieve stress een rol speelt in de voortschrijdende zenuwschade als gevolg van diabetes. Als antioxidant kan alfa-liponzuur oxidatieve stress afremmen en pijnklachten verminderen. Niet bewezen is dat alfa-liponzuur zenuwschade door diabetes – diabetische neuropathie – voorkómt. Bovendien heeft onderzoek niet kunnen aantonen dat alfa-liponzuur de bloedglucosewaarden significant zou verlagen.

Hoewel alfa-liponzuur al enige jaren wordt toegepast in Duitsland is in de Verenigde Staten nog niet voldoende onderzocht of alfa-liponzuur de voortschrijding van zenuwschade daadwerkelijk afremt, of alleen de symptomen ervan verzacht. Om meer te weten te komen over het gebruik is langetermijnonderzoek nodig.

Alfa-liponzuur wordt ook ter behandeling van veel andere aandoeningen gebruikt, zoals Parkinson, Alzheimer, grauwe staar en glaucoom.

Dosering
De aanbevolen hoeveelheid alfa-liponzuur is meestal 600 tot 1.200 mg per dag.

Onderzoek
Alfa-liponzuur werd in een aantal gerandomiseerde, dubbelblinde onderzoeken met placebo-controlegroepen bestudeerd (onderzoeksmethode volgens de gouden standaard). Over het algemeen hebben deze onderzoeken aangetoond dat alfa-liponzuur symptomen van pijnlijke diabetische neuropathie vermindert in vergelijking met een placebo (neppil).
Eén reeks onderzoeken wordt met ‘de ALADIN-testen’ aangeduid (Alpha-Lipoic Acid in Diabetic Neuropathy).

• In het eerste ALADIN-onderzoek kregen 260 diabetes type 2- en diabetische neuropathie-patiënten eenmaal daags injecties met alfa-liponzuur in variërende doses (100, 600 of 1200 mg) toegediend, óf een placebo. Het geheel van symptomen van zenuwschade nam af bij degenen die alfa-liponzuurinjecties hadden gekregen -ongeacht de dosis – versus degenen die een placebo kregen. Branderigheid, tintelingen, gevoelloosheid en stijfheid namen aanzienlijk af bij de patiënten die 600 tot 1200 mg slikten versus de patiënten die een placebo kregen. De pijn verminderde aanzienlijk, maar dan alleen bij de 600 mg-groep versus de placebogroep. De neurologische invaliditeitsscore van de patiënten – die trillingen, speldenprikken, enkelreflexen en temperatuurgevoeligheid meet in de grote teen – nam af, maar de afname was alleen significant bij de groep die 1200 mg kreeg in vergelijking met de placebogroep. De A1C-waarden, de gemiddelde bloedglucosewaarde over 3 maanden – lieten in alle groepen verbeteringen, maar niet spectaculair.
• In het tweede ALADIN-onderzoek kregen 65 patiënten met diabetes type 1 of 2 en zenuwschade, vijf dagen achtereen een injectie met alfa-liponzuur of een placebo. Daarna kregen patiënten dagelijks gedurende twee jaar een tablet alfa-liponzuur van 600 of van 1200 mg of een placebo. Onderzoekers maten verbeteringen wat betreft zenuwschade bij de patiënten. Patiënten die een van de twee doses alfa-liponzuur kregen, vertoonden aanzienlijke verbeteringen versus de placebogroep, maar niet voor alle soorten zenuwschade. De neurologische invaliditeitsscore van de patiënten nam niet af, maar de steekproef onder patiënten was wellicht te klein om veranderingen te ontdekken. De A1C-test liet geen aanzienlijke vermindering zien, hoewel de A1C na twee jaar in de 1200 mg-groep afnam van 9 naar 8 procent.
• In het derde ALADIN-onderzoek werden 503 diabetes type 2-patiënten onderzocht. Eén groep patiënten kreeg 3 weken achtereen een 600 mg-injectie alfa-liponzuur en daarna driemaal daags óf een 600 mg-tablet alfa-liponzuur óf zes maanden lang een placebo. De andere groep kreeg drie weken lang een placebo-‘injectie’, gevolgd door een placebotablet, 6 maanden lang. De zenuwschade nam na 19 dagen af in beide groepen patiënten die alfa-liponzuur kregen versus de placebo. Na 7 maanden echter was er geen aanmerkelijk verschil in zenuwschadescores tussen de twee groepen.
• In een ander onderzoek werden 120 patiënten geëvalueerd die vijf maal per week alfa-liponzuur namen gedurende in totaal 14 behandelingen. De symptomen werden hier wel aanmerkelijk minder.
• Een follow-uponderzoek hiervan evalueerde drie verschillende doses alfa-liponzuur (600, 1200 of 1800 mg) versus een placebo gedurende 5 weken bij 181 diabetes-patiënten. De totale symptoomscores namen bij respectievelijk 51, 48 en 52 procent aanzienlijk af in de controlegroepen die alfa-liponzuur kregen versus 32 procent in de placebogroep.
• In een ander onderzoek werden de resultaten van een aantal studies naar alfa-liponzuur bij mensen met zenuwschade door diabetes vergeleken. De studie toonde aan dat bij 53 procent van de patiënten die alfa-liponzuur kregen versus 37 procent die een placebo kregen, de symptoomscores waren verbeterd.
• NATHAN I (Neurological Assessment of Thioctic Acid) is een doorlopend langetermijn-, multicentrumonderzoek in Noord-Amerika en Europa dat de rol van alfa-liponzuur uittest dat oraal wordt toegediend ter voorkoming en behandeling van diabetische neuropathie. Een follow-uponderzoek – NATHAN II – bestudeert op dit moment alfa-liponzuur ter verlichting van pijnlijke neuropathiesymptomen, maar tijdens het verschijnen van dit artikel waren de resultaten nog niet bekend.

Bijwerkingen en wisselwerking met geneesmiddelen
Tot nu toe werden er geen ernstige bijwerkingen van alfa-liponzuur gemeld, ook al wordt het intraveneus en in langlopende testen toegediend. Je kunt echter allergische reacties ondervinden door inname van alfa-liponzuur: het kan misselijkheid, braken of duizeligheid tot gevolg hebben.

Er wordt beweerd dat alfa-liponzuur de schildklier kan aantasten; raadpleeg dus de huisarts of je schildklierwaarden getest moeten worden. Onderzoek bij dieren heeft aangetoond dat hoge doses alfa-liponzuur schadelijk kunnen zijn als er sprake is van thiaminetekort (vitamine B1). Raadpleeg je huisarts over deze bijwerking, met name als je regelmatig veel alcohol drinkt en om die reden wellicht thiaminetekort hebt. Je huisarts zal je misschien adviseren thiaminesupplementen te nemen, maar neem die alleen op zijn of haar advies. Sommige niet-wetenschappelijk onderbouwde studies wijzen erop dat alfa-liponzuur of andere antioxidanten de positieve effecten van chemotherapie kunnen verminderen; bespreek ook deze bijwerking met je huisarts.

Houd je bloedsuikerwaarden nauwkeurig bij als je alfa-liponzuur en antidiabetica als sulfonylureum neemt. Er kan zich een lage bloedsuikerspiegel voordoen. Bovendien moet je niet tegelijkertijd alfa-liponzuur en antaciden slikken omdat je lichaam in dat geval het alfa-liponzuur niet goed opneemt. Zorg dat er enkele uren tussenzit bij inname van beide geneesmiddelen.

Uit: Guide to Herbs & Nutritional Supplements – Laura Shane-McWhorter – The American Diabetes Association