Vitamine D tekort symptomen

• • Gezondheid, Voedingssupplementen • 7

Vitamine D is een onmisbare vitamine voor onze gezondheid. Aan de hand van talloze wetenschappelijke onderzoeken is namelijk aangetoond dat vitamine D het immuunsysteem versterkt, energie geeft, een gezonde nachtrust bevordert en spier- en gewrichtspijn tegengaat. Andere onderzoeken laten zelfs zien dat je bij een gezond vitamine D-niveau minder risico loopt om allerlei ernstige ziekten en aandoeningen te krijgen, zoals kanker, hart- en vaatziekten, diabetes en overgewicht. We kunnen dus niet zonder vitamine D, maar desondanks heeft 45% van de Nederlandse mannen en 56% van de Nederlandse vrouwen een vitamine D-tekort, meestal zonder daar zelf bewust van te zijn. De hoogste tijd dus om erachter te komen of je een vitamine D tekort hebt! (meer…)

Gezondheidsraad Vitamine D advies – Is dit wel voldoende?

• • Blog, Gezondheid, Voedingssupplementen • 3

Één op de twee Nederlanders heeft een vitamine D tekort waardoor hij vatbaarder is voor ziektes zoals diabetes, hart- en vaatziekten en diverse vormen van kanker. Vitamine D is belangrijk voor je hormoonhuishouding en cruciaal voor de opname van allerlei mineralen.

Eigenlijk is vitamine D helemaal geen vitamine, maar een verzamelnaam voor vijf verschillende in vet oplosbare prohormonen. Prohormonen zijn stofjes die in je lichaam worden omgezet in hormonen. Vitamine D is als prohormoon dus erg belangrijk voor de hormoonhuishouding. Daarnaast heeft je lichaam vitamine D nodig voor een goede opname van mineralen zoals calcium, ijzer, magnesium, fosfaat en zink. Een onmisbare vitamine dus, maar je haalt hem slechts voor 10% uit voeding. Simpelweg meer vitamine D eten als je een tekort blijkt te hebben, is dus niet zo gemakkelijk.

Gezondheidsraad vitamine D advies
Gelukkig adviseert de Gezondheidsraad maar een kleine, dagelijkse hoeveelheid van 10 microgram (µg) vitamine D. Toch blijkt uit onderzoek dat ongeveer de helft van de Nederlanders een vitamine D tekort heeft, ondanks die lage geadviseerde hoeveelheid. En vaak hebben de mensen het niet eens door…

Ben jij één van die mensen? Lees dan hoe je vanaf nu wel voldoende vitamine D binnenkrijgt. (meer…)

UVB en UVA straling: goed voor vitamine D of veroorzaakt het huidkanker?

• • Gezondheid, Voedingssupplementen • 4

Zonder de zon kunnen we niet leven, het is bovendien onze grootste bron voor de aanmaak van vitamine D. Deze vitamine beschermt ons tegen allerlei ziektes zoals kanker, tegelijk weten we dat te veel zon, door UVB en UVA straling, schadelijk is en de kans op huidkanker vergroot. Dat is behoorlijk verwarrend en in dit artikel lees je wat de juiste balans is.

Vitamine D vervult een aantal belangrijke functies in ons lichaam en is onder andere nodig voor het behoud van sterke botten, een sterk immuunsysteem en reparatie en onderhoud van DNA en genenregulatie in de cellen: vitamine D helpt onder andere tegen kanker en hart- en vaatziekten. Voor sterke botten is vitamine D minstens zo belangrijk als calcium, vitamine D is noodzakelijk voor de opname van calcium in het lichaam en helpt dus voor een goede botstofwisseling. Volgens het vitamine informatie bureau blijkt uit onderzoek dat vitamine D in combinatie met calcium botverlies kan beperken en een positieve invloed heeft op de botdichtheid. Daarnaast kan vitamine D in combinatie met calcium het risico op botbreuken verkleinen. We hebben ongeveer 30.000 genen in ons lichaam en vitamine D stuurt al meer dan 2000 genen aan. In Nederland hebben veel mensen een tekort aan deze vitamine. Uit onderzoek (Holick et al.) in 2007 bleek al dat 50 tot 80% van de mensen een middelmatig tot ernstig tekort aan vitamine D hebben. We maken vitamine D aan in de huid onder invloed van zonlicht, daarnaast komt deze vitamine alleen voor in voedingsmiddelen van dierlijke afkomst en gaat het meestal om zeer kleine hoeveelheden. In vette vis zit iets meer vitamine D. Via voeding en zonlicht krijgen wij in Nederland slechts een klein aandeel van de benodigde vitamine D binnen. In Nederland schijnt de zon relatief weinig, en bovendien zitten velen van ons door werk veel binnen. Nederland bevindt zich bovendien op een breedte van ongeveer 52° noorderbreedte, en dat betekent dat bij ons de zonkracht in de herfst en winter te laag is om vitamine D aan te kunnen maken. Volgens Engelse cijfers hebben mensen in het Westen gemiddeld 25 tot 30 nanogram per milliliter vitamine D in het bloed. Volgens de reguliere westerse geneeskunde is 30 tot 35 nanogram per milliliter bloed optimaal. De Nederlandse Gezondheidsraad heeft in 2012 het advies voor vitamine D bijgesteld en stelt dat meer dan 30 nanogram per milliliter bloed nodig is om tekort en klachten te voorkomen (en meer dan 50 nanogram per milliliter bloed voor mensen vanaf 70 jaar). De meeste mensen zitten dus al onder de optimale hoeveelheid. Dr. Gert E. Schuitemaker, die het boek ‘Nieuw licht op vitamine D’ schreef, stelt dat deze aanbeveling nog veel te laag is. Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken komt zelfs 50 tot 70 nanogram per milliliter bloed als meest optimaal, vooral voor een optimale bescherming tegen kanker. Volgens Carole Baggerly, oprichtster van de non-profit organisatie Grassroots Health die informeert over vitamine D, zou rond de 90% van de gevallen van borstkanker gerelateerd zijn aan vitamine D tekort. Uit onderzoek van professor Cedric F. Garland en collega’s in 2011 (San Diego School of Medicine) blijkt dat 50 nanogram vitamine D per milliliter bloed de kans op borstkanker al met 50% doet afnemen. Uit onderzoeken waarbij humane borstkankercellen geïnjecteerd werden met vitamine D bleek ook dat deze binnen een week waren gehalveerd.

Hoeveel vitamine D per dag?
Als je wilt weten hoe hoog het gehalte aan vitamine D in je lichaam is kun je dat laten testen via een bloedtest. Je weet nu dat 50 tot 70 nanogram per milliliter bloed optimaal is. Als je daaronder zit kun je ervoor kiezen om een vitamine D supplement te gebruiken, waarbij een vloeibare variant goed wordt opgenomen. Op basis van recente onderzoeken is vastgesteld dat je gemiddeld 35 IU’s (internationale units, in Nederland noemen we dat IE ofwel internationale eenheden) per pond lichaamsgewicht per dag dient binnen te krijgen (volgens globale richtlijnen waarbij in bepaalde gevallen de aanbevolen inname kan afwijken bijvoorbeeld wanneer iemand ouder is of ziek). Er is een formule om uit te rekenen hoeveel vitamine D je zou moeten gebruiken en je rekent dit uit per pond lichaamsgewicht. Neem je lichaamsgewicht in kilo’s en vermenigvuldig dit met 2,2, dat is je lichaamsgewicht in ponden. Dit doe je maal 35 (de aanbevolen IU’s per pond lichaamsgewicht per dag). Wanneer je bijvoorbeeld 87 kilo weegt x 2,2 = 191,4 x 35 = 6699 IU per dag. Een persoon van 87 kilo zou dus 6699 IU vitamine D per dag binnen moeten krijgen. Wanneer je 70 kilo weegt is dat 5390 IU vitamine D per dag. Op die manier weet je ongeveer hoeveel druppels of capsules je zou moeten gebruiken wanneer je vitamine D supplementen neemt. Op de verpakking staat aangegeven hoeveel IU een capsule of druppel bevat. Hieronder hebben we een tabel voor je gemaakt.

65 kilo à 5005 IU vitamine D per dag
70 kilo à 5390 IU vitamine D per dag
75 kilo à 5775 IU vitamine D per dag
80 kilo à 6160 IU vitamine D per dag
85 kilo à 6545 IU vitamine D per dag
90 kilo à 6930 IU vitamine D per dag
100 kilo à 7700 IU vitamine D per dag

Vitamine D bevindt zich zoals hierboven al aangegeven onder andere in voeding, maar zelfs als je dagelijks veel vitamine D rijke voeding eet krijg je gemiddeld maar 250 tot 300 IU’s vitamine D per dag binnen. De overige vitamine D zal ons lichaam dus zelf moeten aanmaken met behulp van zonlicht of supplementen. In de zomer haal je een deel van de vitamine D uit de zon, en daar wil je de vitamine D ook het liefst uit halen, en dan heb je uiteraard minder supplementen nodig. Volgens Dr. Gert E. Schuitemaker bevelen internationale vitamine D experts, voor een land als Nederland met relatief weinig zon, in ieder geval 2000 IU’s per dag aan, zowel in de winter als in de zomer.

UVA UVB

Maar is de zon niet schadelijk?
Genoeg redenen om minstens één keer per dag de zon een kwartier mee te pakken, liefst midden op de dag en zonder zonnebrandcrème. Een kwartier blijkt al voldoende om vitamine D aan te maken en uit onderzoeken blijkt dat je niet meer vitamine D aanmaakt als je langer in de zon blijft. Te lang in de zon is ook niet aan te raden, te veel zon versnelt de veroudering van de huid en veroorzaakt rimpels en pigmentvlekken. UV-straling bestaat uit UVA en UVB waarbij uit recente wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat niet de UVB, maar de UVA stralen het meest schadelijk zijn en bijdragen aan het veroorzaken van huidkanker. De UV-straling kan het DNA van je huidcellen aantasten waardoor huidkanker kan ontstaan. Tegenwoordig is 1 op de 3 gediagnosticeerde gevallen van kanker in Nederland een vorm van huidkanker en men schat dat er in 2015 jaarlijks 37.000 nieuwe gevallen van huidkanker in Nederland bijkomen (bron: CBS). Uit onderzoek in 2004 (De Vries et al.) blijkt dat het aantal gevallen van huidkanker vooral bij vrouwen onder de 40 jaar in de laatste 40 jaar is verdrievoudigd, waarschijnlijk omdat deze groep het meeste in de zon zit. Ook huidveranderingen die het gevolg zijn van blootstelling aan zonlicht, zoals een ruwe huid, rimpels, pigmentvlekken en verlies van elasticiteit worden voornamelijk veroorzaakt door UVA (denk maar aan de ‘a’ van ‘aging’). De UVA stralen dringen dieper door in je huid, tot in de diepere huidlagen. Veel dieper dan de UVB stralen dat doen. De UVB stralen zorgen ook wel voor verbranden van de huid wanneer je te lang in de zon bent gebleven, denk maar aan de ‘b’ van ‘burning’. Roodheid van de huid is eigenlijk een ernstig signaal dat wordt afgegeven door de huidcellen. UVA gaat door glas, UBV wordt voor het grootste deel geabsorbeerd door het glas. Een interessant wetenschappelijk onderzoek liet zien dat mensen die hun leven lang achter glas in de zon aan het werk waren, waarbij ze altijd naar één kant zaten, alleen aan de kant van de zon enorm waren verouderd in het gezicht. Onderzoek van de artsen Jean L. Bolognia en Joseph L. Jorizzo, gepubliceerd in Dermatology, liet een Italiaanse secretaresse zien waarbij de huid aan één kant van het gezicht er wel twintig jaar jonger en gladder uitzag dan de kant die altijd was blootgesteld aan de zon achter glas. Omdat vooral de UVA stralen door het glas heen komen blijkt hieruit dat vooral deze stralen zorgen voor de schadelijke effecten. De meeste zonnebrandcrèmes beschermen je vooral tegen verbranden en dus alleen tegen de UVB stralen. Er zijn een aantal zonnebrandcrèmes met filters die ook beschermen tegen UVA straling (let hierbij op het UVA logo op de verpakking), echter op een recent seminar door artsen in Brussel werd gesteld dat de beste UVA bescherming en anti UVA stralingsstoffen in zonnebrandcrèmes op de markt wereldwijd nog maar voor een klein deel beschermen tegen de schadelijke UVA stralen. Zonnebrandcrèmes geven dus geen volledige bescherming tegen UVA, ook al hebben ze filters die beschermen tegen zowel UVA als UVB. Om je heel goed tegen UVA te beschermen en de schadelijke effecten van deze stralen te voorkomen is het, zo bleek uit het seminar, nodig om veel meer te smeren met zonnebrandcrème. Veel frequenter en een dikkere laag dan de meeste mensen doen.

Hoe kan ik veilig zonnen?
Dat veel zonnebrandcrèmes allerlei chemische stoffen bevatten, die je binnenkrijgt via je huid, maakt het ook niet gemakkelijker om een gezonde keuze te maken wat betreft zonnen. Vooral in de chemische filters zitten stoffen die de balans in je hormoonhuishouding kunnen verstoren en mogelijk andere schadelijke effecten hebben voor je gezondheid. Fysische beschermingsfilters worden niet opgenomen door de huid en zijn daardoor veiliger. Deze bevatten titanium dioxide en/of zink dioxide en worden ook wel ‘minerale zonnebrandcrème’ genoemd. Een manier om veiliger te zonnen is om maximaal twintig minuten onbeschermd te zonnen waarvan tien minuten op je buik en tien minuten op je rug en dat maximaal twee keer per dag. De rest van de dag lig je in de schaduw. Op die manier maak je voldoende vitamine D aan en je wordt ook in de schaduw absoluut bruin. Daarnaast wil je dus kiezen voor een natuurlijke zonnebrandcrème zonder chemische bestanddelen.

Voeding die je van binnenuit tegen de zon beschermt
Ook bepaalde voedingsmiddelen helpen om je van binnenuit te beschermen tegen de schadelijke UV-stralen van de zon.

Phycocyanine – is een special blauw pigment in blauwgroene algen. Phycocyanine heeft allerlei positieve eigenschappen voor onze gezondheid. Deze stof gedraagt zich als een sterke antioxidant in de cellen en heeft een ontstekingsremmende werking. Huidschade door zonlicht ontstaat als gevolg van diverse processen, waaronder ontstekingen, oxidatieve stress en afbraak van extracellulair matrixmateriaal, en hebben uiteindelijk huidkanker tot gevolg. Blootstelling aan de zon wordt beschouwd als de belangrijkste risicofactor voor zowel niet-melanome als melanome huidkanker em phycocyanine is een antioxidant die de lichaamscellen beschermt tegen vrije radicalen. Antioxidanten zorgen ervoor dat vrije radicalen na UV-schade worden geneutraliseerd. Phycocyanine zit bijvoorbeeld in spirulina, een specifieke vorm van een blauwgroene alg.

Polyfenolen en dan vooral Lycopeen – Polyfenolen (voorheen vitamine P genoemd) zijn plantaardige secundaire stofwisselingsproducten die verantwoordelijk zijn voor onder andere de groei, pigmentatie en bestuiving. Tot op de dag van vandaag hebben onderzoekers duizenden polyfenolen geïdentificeerd, en vele honderden daarvan zijn gevonden in eetbare planten. Deze polyfenolen hebben aantoonbare antioxidatieve eigenschappen. Het exacte mechanisme dat hierachter steekt wordt momenteel uitvoerig onderzocht en is nog niet helemaal duidelijk. Lycopeen is een veelbelovende polyfenool die het lichaam kan beschermen tegen de schadelijke effecten van zonlicht, zo blijkt ook uit onderzoek in 1995 (Ribaya-Mercado JD et al). De stof zit vooral in tomaten en tomatenproducten. Wetenschappelijke onderzoeken bijvoorbeeld in 2011 (Rizwan M, Rodriguez-Blanco L et al.) hebben aangetoond dat tomatenpuree (vermengd met olie) bescherming biedt tegen acute en mogelijk ook lange termijnschade door zonlicht. Daarnaast zit lycopeen ook in watermeloen, roze grapefruit en papaja.

Granaatappel, groene thee en chocolade – Wetenschappelijke onderzoeken, bijvoorbeeld in 2006 (Kasai K et al.), waarbij granaatappel extract werd gebruikt, laten zien dat deze vrucht de bruining van de huid afremt en zo schade als gevolg van UV straling tegengaat. De antioxidatieve eigenschappen heeft de granaatappel te danken aan de samenstelling van polyfenolen. Het is aangetoond (Oyetakin White P, Tribout H et al.) dat regelmatige consumptie van groene thee en polyfenolen afkomstig van groene thee, vooral epigallocatechin-3-gallate (EGCG), ook een positief effect heeft op de bescherming van de huid tegen UV-stralen. In één wetenschappelijk onderzoek in 2009 (Williams S, Tamburic S et al.) werd bovendien aangetoond dat de dagelijkse consumptie van slechts 20 gram chocolade die rijk is aan polyfenolen (zoals rauwe chocolade) de ertythema (roodheid van de huid als gevolg van zonverbranding) vermindert.

Vitamine D wil je zeker binnenkrijgen en liefst zoveel mogelijk via de zon. Wil je langer van de zon genieten doe dit dan in de schaduw of bescherm je goed met een natuurlijke zonnebrandcrème zonder chemische stoffen om de schadelijke effecten van UV-stralen te voorkomen.

Hoe kan ik een vitamine D tekort testen?
Als je wil weten of je een vitamine D tekort hebt kun je het beste een bloedtest laten doen.

Vitamine b12 tekort oplossen met voeding

• • Gezondheid, Voedingssupplementen • 14

Steeds meer mensen zijn zich ervan bewust dat een gezond voedingspatroon nodig is voor een goede gezondheid. Toch kun je, ook als je gezond en gevarieerd eet, een tekort krijgen aan bepaalde vitamines. Dit kan leiden tot allerlei klachten zoals vermoeidheid en energiegebrek. In dit artikel lees je over een effectievere manier voor meer energie dan die dagelijkse kop koffie.

Veel mensen worden niet altijd uitgerust wakker en hebben ’s morgens weinig energie. Een kop koffie lijkt dan een aantrekkelijke oplossing voor een energieboost. De cafeïne hierin pakt op dat moment dan misschien wel de symptomen aan, maar niet de oorzaak van het gebrek aan energie. Sterker nog, op lange termijn is de kans groot dat je in een vicieuze cirkel terecht komt en je door deze gewoonte alleen maar minder energie hebt. De Amerikaanse Dr. Mercola noemt cafeïne zelfs de meest gebruikte drug ter wereld. Uiteindelijk wil je natuurlijk de oorzaak aanpakken van je vermoeidheid, en op een natuurlijke manier de energieproductie van het lichaam aanwakkeren. Dat begint bij gezonde voeding, veel water drinken, regelmatig bewegen, stress verminderen en de emotionele uitdagingen in het leven aangaan en verwerken. Hierdoor zal je energie al flink verbeteren. Een gezonder alternatief dan die kop(pen) koffie voor meer energie is de vitamine B12, deze vitamine wordt ook wel de ‘energie vitamine’ genoemd. Dit is namelijk een van de meest essentiële vitamines voor je lichaam en is betrokken bij de stofwisseling van elke cel in het lichaam. B12 heeft een cruciale functie bij processen zoals DNA synthese en energieproductie. Bij een tekort aan vitamine B12 kan minder DNA worden aangemaakt, aldus het Vitamine Informatie Bureau, dat nodig is als lichaamscellen zich vermenigvuldigen. Vooral bloed- en zenuwcellen vermenigvuldigen zich snel en daar zijn de effecten van een tekort aan vitamine B12 dus het eerst te merken. B12 beschermt onze hersencellen en beïnvloedt onze geestelijke gesteldheid. Deze vitamine speelt een belangrijke rol in het omzetten van koolhydraten, eiwitten en vetten in energie zodat we energie kunnen halen uit voeding. Het helpt bovendien bij slapeloosheid en stress. Een tekort aan vitamine B12 komt, aldus Dr. Mercola, ontzettend veel voor, vooral bij mensen boven de zestig. Maar liefst, zo zegt hij, 1 op de 4 zestigers hebben een bepaalde mate van tekort aan B12. Deze cijfers zijn in Nederland hetzelfde, zo bevestigt het Vitamine Informatie Bureau. Maar ook in andere leeftijdscategorieën schijnt een tekort aan B12, volgens hem, steeds vaker voor te komen.

Waarom is B12 zo belangrijk?
Het geeft meer energie en heeft een positieve invloed op de werking van het immuunsysteem. B12 heeft een uitbalancerend effect op het lichaam, het verhoogt je energie, maar kalmeert tegelijkertijd ook. Een klein onderzoek toonde aan dat mensen na het injecteren van vitamine B12 zich zeker twee weken blijer voelde en een groter gevoel van welzijn hadden (Ellis F.R., Nasser, S. 1973), ook bleek uit onderzoek dat mensen minder lang sliepen, maar dat de slaapkwaliteit en de alertheid tijdens de dag veel hoger waren. B12 dient bijvoorbeeld ook als hulpstof voor het aanmaken van het ‘slaaphormoon’ melatonine. Andere functies van B12 zijn een goede vertering en opname van voedingsstoffen, vet stofwisseling, gezonde functie van het zenuwstelsel, ondersteuning bij de aanmaak van rode bloedcellen (zuurstof transport), productie van hormonen in de bijnieren, gezonde functie van het immuunsysteem, mentale helderheid, fysieke, emotionele en mentale energie en ondersteuning bij een gezonde zwangerschap. Een tekort aan vitamine B12 kan geheugenproblemen veroorzaken. In een publicatie van Harvard Medical School wordt beschreven (Alberto Puig, Mari Mino-Kenudson et al., 2012) dat een 62 jarige man binnen twee maanden een verdoofd gevoel in zijn handen had, moeite had met lopen, ernstige pijn in zijn gewrichten, kortademig was en zijn huid geel kleurde. De oorzaak bleek een tekort aan vitamine B12 in zijn bloed te zijn, aldus dit rapport van het, bij Harvard aangesloten, Massachusetts General Hospital, gepubliceerd in The New England Journal of Medicine. Er zijn een aantal verschillende claims over B12 goedgekeurd door de European Food Safety Authority (EFSA), een onafhankelijk onderzoeksinstituut. Hun wetenschappelijk onderzoek is de basis voor het Europese beleid en de wetgeving op het gebied van voedselveiligheid. Het betreft de volgende claims: B12 draagt bij tot de vermindering van vermoeidheid en ondersteunt het energieniveau. B12 heeft een positieve invloed op de werking van het immuunsysteem. B12 draagt bij aan de geestelijke veerkracht.

Hoe een tekort ontstaat
Vergeleken met andere vitamines is vitamine B12 een grotere molecuul, hierdoor is het lastiger voor B12 om door je darmwand heen te komen en zo in je bloed te worden opgenomen. Daarnaast wordt vitamine B12 gekoppeld aan de stof ‘intrinsieke factor’. Intrinsieke factor is een bestanddeel van maagsap, dat geproduceerd wordt door het maagslijmvlies. Wanneer het maagslijmvlies is beschadigd, ontstaat er op den duur een vitamine B12-tekort, omdat het lichaam geen maagzuur, het enzym pepsine en/of intrinsieke factor kan aanmaken, wat nodig is voor om effectief te verteren in de dunne darm. Ook stress, ontstekingen, maagzuurremmers en andere medicijnen verlagen de intrinsieke factor waardoor een tekort aan B12 kan ontstaan. Uit wetenschappelijk onderzoek (Joosten et al., 1993) blijkt ook dat bij het ouder worden de intrinsieke factor afneemt en B12 minder goed door de darmen kan worden opgenomen, dus hoe ouder we worden hoe groter de kans dat we een B12 tekort hebben. Een groep die extra vatbaar is voor een tekort aan B12 zijn vegetariërs en veganisten. B12 is een wateroplosbare vitamine die alleen voorkomt in voedingsmiddelen van dierlijke afkomst, zoals vlees, vis, melk en eieren. Wanneer je lang medicijnen hebt geslikt is er ook een kans op een tekort. Vooral maagzuurremmers, maagzweerremmers, bètablokkers, cholesterolverlagende medicijnen, medicatie voor diabetici en anticonceptiepillen worden hiermee in verband gebracht. Wanneer je de pil slikt, zwanger bent, borstvoeding geeft, aan hart- en vaatziektes lijdt of bestraald wordt kan je lichaam een grotere behoefte hebben aan B vitamines waaronder B12. Ook kun je een tekort hebben als je maagzuurgehalte laag is, je darmflora niet in balans is of als je darmwand niet goed functioneert. Bijvoorbeeld bij een beschadigde darmwand door een overgevoeligheid van gluten of andere voedselallergieën of door een chronische darmziekte zoals Crohn of Colitis Ulcerosa. In deze gevallen is de intrinsieke factor niet hoog genoeg om B12 goed te kunnen opnemen. Klassiek Homeopatisch Arts Hans Reijnen doet al sinds 2007 onderzoek (observationele analyses) naar alles wat met vitamine B12 en het tekort te maken heeft, hij schreef er het boek ‘Vitamine B12 tekort – oorzaak van vele chronische klachten’ over. Zijn waarneming is dat alle mensen met een tekort aan B12 die hij heeft behandeld vielen onder de categorie Hoog Sensitieve Persoon (HSP) en dat deze mensen zich opvallend vaak bezig houden met bewustzijnsontwikkeling.

De symptomen die kunnen voorkomen bij een tekort aan B12 zijn:
* Depressie of depressieve gevoelens
* (Chronische) vermoeidheid
* Weinig energie
* Slaaptekort
* Wazig (niet helder) gevoel in het hoofd
* Stemmingswisselingen
* Gebrek aan motivatie
* Gebrek aan concentratie
* Spierzwakte
* Tintelende armen en benen
* Huidaandoeningen
* Een gelige huid
* Een gezwollen of geïrriteerde tong
* Paranoia of angsten
* Bloedarmoede

Een tekort aan vitamine B12 wordt door medici in verband gebracht met chronische ziektes en stemmingsstoornissen zoals depressie en manische depressiviteit. Ook verhoogt een vitamine B12 tekort het risico op hart- en vaatziekten en de ziekte van Alzheimer. Vitamine B12 heeft namelijk invloed op het homocysteïnegehalte in het bloed. Dit is een stof die ontstaat bij de stofwisseling van eiwitten. Een hoog gehalte van deze stof wordt in verband gebracht met de ontwikkeling van Alzheimer en hart- en vaatziekten (McCaddon A, Regland B, et al., 2002). Onderzoekers ontdekten verder dat een voedingspatroon met te weinig foliumzuur, B12 en B6 kan leiden tot cognitieve stoornissen en een sterke afname in de lengte en dichtheid van de haarvaten in de hersenen. In een publicatie over B12 in National Library of Medicine (2012) staat dat vrouwen met een B12 tekort een ‘valse’ afwijking (Pap) kunnen hebben bij een uitstrijkje. Dit komt omdat B12 het ‘uiterlijk’ van bepaalde cellen kan beïnvloeden.

B12 tekort oplossen
Bloedonderzoek of levend bloedanalyse is een manier om een tekort aan B12 vast te stellen. Hans Reijnen stelt dat bloedonderzoek slechts een beperkte betrouwbaarheid heeft omdat het niet alleen gaat om het gehalte van vitamine B12 in het bloed, maar ook om het gehalte op celniveau (weefselniveau) en dit is nog niet te meten. Daarnaast worden bij een bloedtest meestal nog te lage normaalwaardes gehanteerd om vitamine B12 tekort op te sporen, hierdoor kan de diagnose gemist worden. Wanneer je dus wel symptomen ervaart en er komt geen tekort aan B12 uit het bloedonderzoek kun je alsnog kijken of je door wat extra B12 te nemen, via voeding of eventueel een supplement, verlichting van deze symptomen gaat ervaren. Het Vitamine Informatie Bureau stelt dat een teveel aan vitamine B12 geen kwaad kan. Het lichaam kan bij een hoge inname zelf de opname van vitamine B12 uit de voeding beperken. Er zijn daarnaast geen nadelige effecten op het lichaam bekend van een hoge vitamine B12-inname. Het opnamepercentage van vitamine B12 neemt af bij toenemende inname. Bij een inname van 1 microgram wordt 50% opgenomen, bij een inname van 25 microgram is dit slechts 5%. Ook uit onderzoeken is aangetoond dat wanneer de waarden voor foliumzuur, B6 en B12 normaal zijn er toch een verminderde biobeschikbaarheid van B12 kan zijn. Onderzoekers van de Amerikaanse McGill Universiteit ontdekten al in 1975 dat bij patiënten een grote verbetering in het energieniveau en de stemming te zie was als ze vitamine B12 namen, zelfs als hun B12 waarden hoog genoeg waren.

B12 aanvullen
Bronnen van vitamine B12 in voeding zijn vlees, liefst biologisch vlees van dieren die gras hebben gegeten. Vis en dan bij voorkeur wilde vis, vooral krab, mosselen en schelpdieren, en eieren. Wanneer je een tekort wilt voorkomen eet dan af en toe biologisch vlees of wilde vis. En als je vegetarisch bent eet dan tot zo’n zeven eieren per week. In sommige blauwgroene algen komt een stof voor die veel op B12 lijkt, dit type algen wordt ook wel pseudo-B12 genoemd. Uit wetenschappelijk onderzoek in 1999 (Watanabe F, Kasura H et al.) blijkt wel dat het lichaam deze niet actieve vorm van B12 niet in de actieve vorm kan omzetten. Zoals je eerder kon lezen kan het zo zijn dat de darmen B12 niet goed kunnen opnemen, in dat geval kun je zoveel eieren of biologisch vlees eten als je wilt, maar zul je een B12 tekort houden. Dan kan een supplement effectief zijn, mits het microscopische druppels B12 (via een spray of druppels in je mond) of zuigtabletten zijn. Op die manier komt de B12 direct via het mondslijmvlies onder de tong in de bloedbaan en omzeil je het probleem als het lichaam de B12 niet kan omzetten via het maagdarmstelsel naar de bloedbaan. Niet ieder supplement blijkt overigens even effectief. Er zijn verschillende vormen van B12 waaronder hydroxocobalamine, cyanocobalamine, methylcobalamine en adenosylcobalamine. Cyanocobalamine is het meest gebruikt in vitamine B12 supplementen, maar volgens verschillende experts, zoals Dr. Mercola en Hans Reijnen en ondersteunt door onderzoek (o.a. Guest J.R., Friedman S, 2006), is dit zeker niet de meest effectieve vorm omdat het lichaam deze eerst nog moet omzetten in de effectievere vormen. Vooral methylcobalamine en ook adenosylcobalamine zijn de enige echt effectieve vormen van B12. In Nederland worden ook wel injecties gegeven bij een ernstig tekort aan B12, deze injecties bevatten de niet actieve vorm hydroxocobalamine, deze vorm van vitamine B12 moet nog steeds door het lichaam omgezet worden in de actieve methylcobalamine en adenosylcobalamine B12 om effectief te zijn. Al in 1970 waren er verschillende onderzoekers zoals Dr. AG Freeman die vanuit hun onderzoeken lieten weten dat cyanocobalamine niet de meest effectieve vorm van B12 is (zoals ook gepubliceerd in een artikel in Journal of the Royal Society of Medicine in 1992). Een andere mogelijkheid zijn B12 Energy Patches, deze stickers kun je één of twee keer per week op je huid (achter het oor) plakken waardoor methylcobalamine via de huid in het bloed komt.

Deel jouw B12 ervaringen gerust onder dit artikel.

Zonnebrandcrème – Wat ze je niet vertellen

• • Gezondheid, Voedingssupplementen • 6

Al jaren waarschuwen medici en gerenommeerde gezondheidsorganisaties zoals het Kankerinstituut voor de gevaren van in de zon zitten, en zij raden aan om royaal zonnebrandcrème te gebruiken als je van de zon gaat genieten. Langdurige blootstelling aan zonlicht kan inderdaad huidkanker veroorzaken, maar wat veel mensen niet weten is dat veel zonnebrandcrèmes stoffen bevatten die niet goed zijn voor ons lichaam en het risico op huidkanker juist verhogen. Wat kun je dan wél nog doen als je jezelf wil beschermen tegen de zon? (meer…)

Sport en eten: supplementen meestal overbodig

• • Gezondheid, Voedingssupplementen • 6

Supplementen zijn eigenlijk overbodig. Alle voedingsstoffen die je nodig hebt krijg je namelijk binnen via een gezond voedingspatroon vol natuurlijke, biologische en verse voedingsmiddelen. Uitzonderingen daargelaten, bijvoorbeeld als je veel sport en eten je niet van voldoende voedingsstoffen kan voorzien, komt het zelden voor dat iemand gezonder wordt van het innemen van supplementen. Vooral de synthetische varianten zijn weggegooid geld omdat de werking ervan nagenoeg nihil is. Toch zijn er een aantal aanvullingen op je voedingspatroon die gezondheidsvoordelen bieden, met name als je niet in staat bent om deze voldoende uit gezonde voeding te halen. (meer…)

Waarom vitaminepillen slecht zijn voor je portemonnee

• • Voedingssupplementen • 0

Je vindt ze in supermarkten, natuurvoedingswinkels en warenhuizen: schappen vol vitamine- en mineralensupplementen, die elk op een andere manier helpen je gezondheid te ondersteunen, tenminste volgens het etiket. Vooral in het najaar en in de winter, wanneer veel mensen kwakkelen met een verkoudheidje of keelpijn, vinden deze potjes met supplementen gretig aftrek. Ze zijn vaak niet goedkoop, maar velen zijn ervan overtuigd dat deze aanvullingen op de voeding je gezonder maken en je weerstand verhogen, en dus het bestede geld meer dan waard zijn. Steeds meer wetenschappelijke onderzoeken tonen echter aan dat deze supplementen nauwelijks effect hebben op de gezondheid. (meer…)

Obesitas kan een rol spelen in vitamine D tekorten

• • Voedingssupplementen • 2

Mensen die zwaarder zijn hebben lagere circulerende vitamine D spiegels, aldus recent onderzoek uitgevoerd in het Rikshospitalet-Radiumhospitalet Medisch Centrum in Oslo, Noorwegen wat gepubliceerd is in de Journal of Nutrition.

Hoofdonderzoeker, Arts Zoya Lagunova, en haar collega’s maten de serum spiegels van Vitamine D en 1,25(OH)2D in 1,779 patiënten aan de Medische en Metabolische Lifestyle Kliniek in Oslo, Noorwegen. De associaties tussen 1,25(OH)(2)D, serum 25-hydroxyvitamine D [25(OH)D], en lichaamsbouw werden geanalyseerd. Lagunova merkte op dat over het algemeen mensen met een hoger BMI lagere vitamine D spiegels hadden. Leeftijd, seizoen en geslacht werden ook bevonden invloed te hebben op serum 1,25(OH)(2)D.

Vitamine D is geen echte vitamine, maar eerder een vitamine-steroïde welke gedacht is een rol te spelen in de preventie van kanker, hart- en vaatziekten, diabetes, multiple sclerose en andere ziekten. Het is waarschijnlijk geen toeval dat obesitas ook een risico factor is voor vele van deze ziekten.

Vitamine D is nodig voor de regulatie van calcium. Studies hebben uitgewezen dat calcium tekorten de productie van synthase verhogen, een enzym dat calorieën in vet omzet. Het is bewezen dat calcium tekorten de synthase productie tot wel 500 procent kan verhogen. Vitamine D is ook bewezen een rol te spelen in de regulatie van bloedsuikerspiegels; een goede bloedsuiker regulatie is nodig voor het behouden van een gezond gewicht.

Vitamine D is geproduceerd uit zonlicht en word omgezet tot verscheidene metabolieten. Het word opgeslagen in vetweefsel. Volgens Lagunova kunnen obese mensen waarschijnlijk evenveel Vitamine D aanmaken als anderen; maar, omdat het opgeslagen is in vet, kan het minder toegankelijk zijn. Dit kan leiden tot een lagere circulerende Vitamine D spiegel.

Een voorgaande studie uitgevoerd door de Arts en MPH Shalamar Sibley, een assistent-professor Geneeskunde aan de University of Minnesota, wees uit dat mensen met hogere Vitamine D niveaus aan het begin van hun gewichtsverlies-dieet meer gewicht verloren dan zij met lagere niveaus. De studie onderzocht de Vitamine D niveaus van 38 mannen en vrouwen met overgewicht voor en na het volgen van een 11 weken lang calorie-gecontroleerd dieet. De Vitamine D niveaus aan het begin van het dieet waren een accurate predictor van gewichtsverlies… zij met hogere Vitamine D niveaus verloren meer gewicht. Het werd bevonden dat voor elke nanogram Vitamine D hoger in de predictor, een halve pond meer gewicht verloren werd.

Vijf-en-zeventig of meer procent van het Amerikaanse volk, tiener en ouder, hebben een Vitamine D tekort, volgens een recent onderzoek gepubliceerd in de Archives of Internal Medicine. Volgens de Gallup-Healthways Well-Being Index, zijn 26.5% van de Amerikanen obees. Meer onderzoek moet uitwijzen wat de exacte rol is van Vitamine D in obesitas en gewichtsverlies en de mogelijkheid dat een verhoogde inname van Vitamine D (door middel van supplementen en/of meer blootstelling aan zonlicht) een grote rol kan spelen in het behalen en behouden van een gezond gewicht.

Zin en onzin van Vitamine D

• • Anti-aging mannen, Voedingssupplementen, Weerstand & Immuunsysteem • 4

Over dit stofje is veel te doen de laatste tijd. Wellicht hebt u er ook over gelezen of iets over gehoord de laatste tijd. Maar hoe zit het nu eigenlijk?

Vitamine D heeft eigenlijk ten onrechte de naam vitamine maar is essentieel voor onze gezondheid. Omdat vitamine D3 vandaag de dag als voedingssupplement wordt gebruikt is men het vitamine gaan noemen maar eigenlijk is het een pro hormoon.

Vitamine D uit zonlicht
Het kan worden aangemaakt door de huid onder invloed van ultraviolet licht, de zon. Dit is echter in praktisch alle gevallen onvoldoende in onze gematigde klimaatzone. Daarbij komt nog dat mensen met een donkere huid grote problemen hebben bij het aanmaken van vitamine D. Tevens gebruiken we tegenwoordig zonnebrandcrème en die blokkeert de huid om vitamine D aan te maken.

Vitamine D uit voeding
De enige mogelijkheid die dan eigenlijk overblijft is om voldoende uit de voeding te halen. Maar ook dat is vaak weer een probleem. We zien dan ook veel verrijkte voedingsmiddelen zoals margarines, bak en braadboter waar vitamine D aan is toegevoegd. Maar margarine, bak en braadboter moeten we nu net niet eten omdat deze in elkaar geknutselde vetten meer kwaad doen dan goed voor u (aar welke vetten u wel of beter niet zou kunnen eten is weer een ander onderwerp).

Wat vitamine D betreft vormt vette vis een goede basis. 100gram zalm = ca. 450I.E., 100 gram Haring = 800I.E. Eén eetlepel levertraan levert 1400I.E. op. Maar kijk hiermee weer uit i.v.m. de grote hoeveelheid vitamine A bij kinderwens of zwangerschap.

Mijn inziens blijft het dus noodzakelijk om iedere dag de juiste hoeveelheid vitamine D3 binnen te krijgen via een goed voedingssupplement (druppels of capsules). De best opneembare vorm is vitamine D3 (cholecalciferol) van dierlijke oorsprong. Deze wordt door de lever en nieren omgezet in de actieve vorm voor het lichaam, calcitriol. Op die manier bent u iedere dag verzekerd van de juiste dosering.

Maar wat is die dosering dan?
Dit is de afgelopen jaren onderwerp geweest van discussie. Want, zo stelt men, vitamine D kan toxisch zijn omdat het vet oplosbaar is. De meeste vitamines zijn water oplosbaar en daarom niet toxisch omdat ze via de urine het lichaam weer verlaten bij een te grote inname.

Vitamine D (E en A overigens ook) kunnen wel toxisch zijn. Toen in 1994 vitamines vrij verkocht mochten worden was de maximale dosering 200I.E. omdat men er te weinig van af wist. De maximale dosering is door de gezondheidsraad in september 2008 vastgesteld op 1000i.e (internationale eenheden) per dag.

Helaas nog ver onder de gewenste dosering van 2000i.e die de internationale experts hadden aangegeven. Tijdens de borstvoeding van vrouwen zou dit overigens 6000i.e. moeten zijn en dat adviseer ik dan ook. Maar goed het is weer een stapje in de goede richting.

Vitamine D is in ieder geval onmisbaar voor een goede gezondheid. Sinds nog niet al te lange tijd wordt het ook geadviseerd aan zuigelingen. Maar zelden hoor ik dat aanstaande moeders en moeders die borstvoeding geven worden geadviseerd om extra vitamine D in te nemen terwijl dit wel zo zou moeten zijn. Helaas zijn betreffende instanties (nog) niet voldoende op de hoogte.

Preventie van ziekten
Laten we eens kijken wat vitamine D zou kunnen betekenen voor het oplossen of voorkomen van ziektes of gebreken. Dit is werkelijk enorm. Ik zal u de belangrijkste noemen.

  • Het verhoogt de botmassa en gaat dus osteoporose (botontkalking) tegen.
  • Het voorkomt hierdoor ook tandenverlies, loszittende tanden en ontstoken tandvlees.

Winterdepressies worden vaak in verband gebracht met te weinig zonlicht. Is dit toeval? Ik denk het niet. Vitamine D werd toch aangemaakt door de zon? Een capsule of druppels zijn goedkoper dan een ticket. Ik heb het dan natuurlijk verder niet over het eventuele plezier van de vakantie :). Verdere voordelen:

  • Verlaging van de kans op PMS , Premenstrueel syndroom. Hier hebben negen van de tien vrouwen last van bij het begin van de menstruatie.
  • Minder last van lage rugpijn.
  • Minder last van ademhalingsproblemen zoals COPD en acute infecties van de luchtwegen.
  • Het versterkt het immuunsysteem en de afweer tegen virussen.
  • Een betere conditie zoals spierkracht en fysieks prestaties. Dit is interessant voor sporters maar bijvoorbeeld ook voor ouderen.

Bij 65 plussers verbetert dus ook de spierkracht, geheugen en concentratie. Ik ben ervan overtuigd dat een groot gedeelte van de bejaarden in bejaardencentra (of die zelfstandig wonen) achter de rollator vandaan kunnen door de juiste aanvulling. Vaak ontbreekt het overigens bij deze groep aan nog meer vitamines en voedingsstoffen (vitamine A bijvoorbeeld voor de ogen!). Aanvulling hiervan zou voor een veel leukere oude dag kunnen zorgen.

Begin er op tijd mee!
Door al jong te beginnen (vanaf de zuigeling) is er al preventie voor zaken zoals borstkanker, astma (tijdens de zwangerschap dus innemen!), diabetes type-I (auto-immuunziekte).

Vitamine D tekort signaleren
Hoe weet je nu of je een tekort hebt? Als het erg pijnlijk is als u met de wijsvinger op het borstbeen drukt, kan dat een aanwijzing zijn voor vitamine D tekort. Maar het kan ook fibromyalgie zijn, de symptomen lijken namelijk erg op elkaar. In dat geval zou ik naar de huisarts gaan en om een doorverwijzing vragen voor bloedonderzoek. Een goede vitamine D bloedspiegel voor uw gezondheid is 80nmol/liter of hoger. Een waarde hoger dan 250 is te hoog, dan is de toxische waarde bereikt.

Maar zelfs een éénmalige dosis van 100.000I.E. is volstrekt veilig en kan zelfs therapeutisch effectief zijn. Risico’s lijken zich pas te gaan vormen bij chronisch gebruik hoger dan 10.000I.E. per dag.

Voorlopig zullen de onderzoeken door blijven gaan. Laten we kijken wat de volgende aanbeveling zal worden van de gezondheidsraad. 2000 I.E.?

Ik adviseer u in ieder geval om iedere dag tenminste 2000ie vitamine D3 te nemen voor het behoud van een goede gezondheid. De dosering blijft afhankelijk van meerdere factoren. Laat u dus goed adviseren en slik niet zomaar iets. Meer is ook niet altijd beter.

Ik wens u een goede gezondheid.

Frank Jonkers
Orthomoleculaire voedingsdeskundige en suppletieadviseur
www.supplementenadviseur.nl