Chia zaad
Salvia Hispanica
Chia is sinds kort populair als voedingssupplement voor diabetici. Het woord chia is afgeleid van het Azteekse woord voor olieachtig. De Latijns-Amerikaanse plant behoort tot de muntsoorten en kan een meter hoog worden, met paarse of witte bloesem in clustervorm aan de stam. Ze staan bekend als de ‘chia-speeltjes’, scheuten van zaadjes op kleifiguren. Chiazaad werd op televisie en internet bejubeld als ‘super food’.
Toepassing
Chiazaad wordt gebruikt in voedingssupplementen en wordt ook aan de voeding toegevoegd. De zaden bevatten plantaardige omega-3 vetzuren, een alfa-linoleenzuur. Ze bevatten ook vezels, proteïnen, calcium, magnesium, ijzer en antioxidanten. De smaak van de zaadjes wordt omschreven als nootachtig en aangenaam. Sommige diabeten eten chiazaadjes om hun glucosespiegel na het eten te verlagen, een effect dat wellicht te danken is aan het hoge gehalte oplosbare vezels.
Dosering
In recent onderzoek werd dagelijks 37 gram chiazaad geconsumeerd. De zaadjes kunnen echter ook over salades, in de soep of in de yoghurt worden gestrooid. Sommige bronnen op internet bevelen een hoeveelheid van enkele theelepels per dag aan, door de maaltijd.
Onderzoek
Een afzonderlijke studie heeft het gebruik van chia door diabetes-patiënten beschreven. Een strijdpunt was nog welke soort zaadjes beter zouden zijn, de zwarte of de witte. Sommige mensen adviseren de zwarte chiazaadjes omdat ze minder duur zijn dan de witte.
In het hierna beschreven onderzoek werd gebruikgemaakt van witte chiazaadjes in de vorm van een specifiek fabrieksproduct met de naam Salba.
- In het onderzoek werden twintig patiënten met diabetes type 2 willekeurig gekozen voor een dagelijkse dosis van 37 g chia per dag; anderen kregen een tarwezemelenplacebo (een neppil). De onderzoekers wisten dat de patiënten chia kregen toegediend, maar de patiënten zelf wisten dat niet. Na 12 weken werden de patiëntengroepen onderling verwisseld, na een wash-out periode van 4-6 weken. In de chia-groep namen de A1C-waarden – een meting van de gemiddelde bloedglucosewaarde over 3 maanden – significant af, van 6,9 naar 6,7%, maar veranderden niet in de placebogroep (6,9% in het begin en na 12 weken). De systolische bloeddruk nam aanzienlijk af in de chia-groep – van 129 naar 123 mmHG, maar nam toe in de placebogroep, van 122 naar 129 mmHg. De diastolische bloeddruk nam ook af in de chia-groep, maar de verandering was niet significant (van 81 naar 78 mmHg). De diastolische bloeddruk in de placebogroep nam toe (van 76 naar 79 mmHg). Andere symptomen van hart- en vaatziekten in de chia-groep lieten ook verbetering zien.
Bijwerkingen en wisselwerking met geneesmiddelen
Bijwerkingen van chia-zaad zijn onder andere toename van triglyceriden bij mensen die al hoge triglyceride-waarden hebben. Het onderzoek met Salba liet echter geen stijging van triglyceriden zien bij de deelnemers. Een andere mogelijke bijwerking van hoge doses alfa-linoleenzuur via de voeding is een verhoogd risico op vergevorderde prostaatkanker; mannen met voorbodes van prostaatkanker kunnen chiazaad dus beter vermijden. Laboratoriumtesten betreffende het totale cholesterolgehalte, de nierfunctie of neiging tot bloedklontering lieten geen nadelige effecten zien door chiazaadjes.
Uit: Guide to Herbs & Nutritional Supplements – Laura Shane-McWhorter – The American Diabetes Association
