Ginkgo Biloba

Ginkgo biloba

Andere benaming
tempelboom, waaierboom, Japanse notenboom, maidenhair tree

Ginkgo biloba, ook bekend als ‘ginkgo’, kent een unieke geschiedenis. Het is een van de oudste boomsoorten ter wereld, een levend fossiel daterend uit het Perm, ruim 200 miljoen jaar geleden. Het is de eenzame overlevende van een groep naaktzadigen uit de familie Ginkgoaceae. De bomen, die wel 38 meter hoog kunnen worden, hebben een tweelobbig, waaiervormig blad. De ginkgo is eenslachtig. De eerste bloei vindt pas plaats na 20-25 jaar bij de mannelijke bomen terwijl de vrouwelijke een vrucht produceren die in de herfst uit de boom valt. Het binnenste zaadje is eetbaar en wordt op Aziatische markten verkocht. De ginkgoboom kan heel oud worden, sommige wel meer dan 1000 jaar oud. Extracten van gedroogde bladeren van jongere bomen worden in voedingssupplementen verwerkt. Ginkgo is een van de meest gebruikte supplementen in Duitsland en wordt over de hele wereld toegepast bij de ziekte van Alzheimer en dementie.

Toepassing
Ginkgo is waarschijnlijk het populairst vanwege zijn gunstige effect op het geheugen en denkvermogen. Het supplement heeft veel toepassingen en kreeg niet alleen bekendheid door de behandeling van Alzheimer, maar ook van Perifeer Artieel Vaatlijden (PAV – ofwel ‘etalagebenen’, een toenemende vernauwing van de perifere slagaders, met name in de benen en voeten), van seksuele problemen veroorzaakt door antidepressiva, van winterhanden of –tenen, duizeligheid en oorsuizingen, hoogtevrees en astma. Ginkgo kan helpen bij slecht zien doordat het de doorbloeding stimuleert en kan gunstig uitwerken bij glaucoom (groene staar) en maculadegeneratie (netvliesveroudering).

Bij diabetes kan gingko helpen tegen perifere bloedsomloopproblemen zoals intermitterende mankheid (niet bij elke pas aanwezig), of bij oogklachten zoals retinopathie (retina). De werkzame ingrediënten remmen vermoedelijk de bloedklontering, verbeteren de bloedsomloop en gaan de strijd aan met vrije radicalen. De rol die ginkgo speelt bij verlaging van de bloedglucose en verbetering van de insulineweerstand, is nog niet bekend. Wetenschappers onderzoeken nog het effect van gingko op insulineresistentie.

Dosering
De doseringen van ginkgo variëren: 120-240 mg per dag voor dementie, 120-160 mg per dag voor perifere vasculaire aandoeningen, en 240 mg per dag voor retinopathie. Gingko biloba wordt toegediend in meerdere doses, meestal twee- of driemaal daags gedurende ten minste 6-8 weken.

Onderzoek

• Het effect van ginkgo op de insulineafgifte is in drie verschillende studies onderzocht. In elk onderzoek werd dagelijks gedurende drie maanden 120 mg ginkgo toegepast. De resultaten varieerden en waren niet doorslaggevend.
• Een onderzoek van drie maanden werd uitgevoerd bij 25 patiënten met diabetes type 2 en retinopathie. Een ginkgo-extract met de naam Egb 761 in een dosis van 240 mg per dag werd geëvalueerd. Factoren zoals de bloedtoevoer naar de haarvaten in het netvlies, de bloedviscositeit en de efficiëntie van het zuurstoftransport verbeterden met ginkgo. Over het geheel genomen verbeterde ginkgo de bloedsomloop in de haarvaten van het netvlies zonder de bloedglucosewaarden te verhogen.

Verscheidene studies onderzochten ginkgo bij intermitterende mankheid – spierpijn gedurende lichaamsbeweging – en ontdekten dat ginkgo een pijnloze loopafstand kan vergroten.

Een zorgvuldig opgezet onderzoek van 24 weken nam 111 patiënten onder de loep die in eerste instantie slechts in staat waren tot een korte wandeling zonder pijn. Degenen die 120 mg ginkgo per dag kregen, waren in staat de pijnloze loopafstand met 40% te vergroten, vergeleken met 20% in de placebogroep. Patiënten die ginkgo kregen, waren ook in staat langere afstanden zonder pijn te lopen.

Een analyse van acht onderzoeken naar ginkgo bij intermitterende mankheid gaf een langere afstand van pijnloos lopen te zien. Patiënten waren in staat om gemiddeld bijna 35 meter langer door te lopen als ze gingko namen.

Er werd ook een andere analyse uitgevoerd van negen zorgvuldig opgezette onderzoeken – dubbelblind, met placeboconditie. De proefnemingen beoordeelden 619 mensen die 120/160 mg per dag namen gedurende 6 tot 24 weken. De resultaten vielen gunstiger uit voor de ginkgo-groep.

Bijwerkingen en wisselwerking met geneesmiddelen
Een klein aantal patiënten had last van maag-, buik- en darmklachten. Patiënten meldden ook hoofdpijn in de eerste paar dagen dat ze ginkgo namen. Blootstelling aan de vruchtenpulp kan huiduitslag veroorzaken, aangezien de ginkgo-vrucht enigszins lijkt op de gifsumak en huidallergie kan veroorzaken. Het eten van de zaadjes kan vanwege bepaalde gifstoffen toevallen in de hand werken. Daarbij moet men ginkgo niet in combinatie nemen met medicijnen die de kans op een toeval vergroten.

Enkele van de zorgelijkste effecten zijn bloedingen in het brein en de ogen. In een recente beoordeling van casusrapporten trok men de conclusie dat er een oorzakelijk verband kan bestaan tussen verhoogde kans op bloedingen met het gebruik van ginkgo en dat nader onderzoek nodig is.

De belangrijkste wisselwerking met medicijnen is de kans op bloedingen in combinatie met bloedverdunners zoals warfarine, aspirine, of Cox-2-remmers – pijnstillers – zoals celecoxib – Celebrex – of voedingssupplementen als gember, knoflook en moederkruid.

Een rapport gaf aan dat een patiënt met dementie die ginkgo nam met het antidepressivum trazodone, in coma was geraakt.

Ook een wisselwerking met alprazolam – Xanax – serumconcentraties werd gemeld. De ginkgo verlaagde de niveaus van dit medicijn in het bloed met 17%.

Steeds vaker wordt aangetoond dat ginkgo ook de gehaltes van veel medicijnen in het bloed zou verhogen, maar de effecten zijn wisselend. Om die reden is het belangrijk dat je huisarts de bloedwaarden van je medicatie meet, zoals bepaalde psychiatrische medicijnen, enkele hartmedicijnen en het antistollingsmiddel warfarine. Bovendien kan ginkgo de werking veranderen van sulfonylurea zoals glipizide en glyburide.

Aangezien ginkgo invloed kan uitoefenen op je insuline, moet je je bloedglucose nauwlettend controleren. Zoals met elk supplement kun je het beste je huisarts raadplegen als je ginkgo neemt of wilt gaan nemen.

Uit: Guide to Herbs & Nutritional Supplements – Laura Shane-McWhorter – The American Diabetes Association