Vegetarisch eten wint nog steeds aan populariteit, en ook mensen die niet ‘strikt’ vegetarisch zijn kiezen er steeds vaker voor om minder vlees te eten. Vegetarische maaltijden zijn vaak goedkoper, maar dat is meestal niet de belangrijkste reden om af en toe of definitief over te stappen naar vegetarische maaltijden. De meeste mensen kiezen voor vegetarisch eten omdat het beter is voor het dierenwelzijn, het milieu en de wereldvoedselvoorraad. Ook supermarktketens spelen handig in op deze trend en hebben bijna allemaal zonder uitzondering vegetarische vleesvervangers in het koelschap liggen. Helaas zijn veel vleesvervangers helemaal niet zo gezond als je op eerste gezicht zou denken.
Waarom zijn veel vleesvervangende producten niet zo gezond?
De meeste supermarkten hebben hun vleesvervangende producten naast het vlees in de koeling liggen, en vaak lijken deze producten ook erg op vlees en hebben de vorm van hamburgers, worstjes of gehakt. Alhoewel sommige vegetariërs dit vrij onsmakelijk vinden kan het helpen om mensen die bezig zijn een stukje vlees uit te kiezen op andere ideeën te brengen, je hebt namelijk helemaal geen vlees nodig om je maaltijd gezond en lekker te maken. Toch zijn veel producten die als vleesvervanger verkocht worden helemaal niet zo gezond als ze lijken. Het belangrijkste ingrediënt van veel vleesvervangende producten is namelijk ongefermenteerde soja.
Soja behoort tot de familie van de peulvruchten en bevat in ongefermenteerde vorm grote hoeveelheden fytinezuur. Deze stof kan als je er regelmatig veel van eet de absorptie in het lichaam van belangrijke mineralen zoals calcium, magnesium, koper, ijzer, jodine en zink blokkeren. Daarnaast loop je als je vaak ongefermenteerde soja eet een grotere kans om nierstenen, een verzwakt het immuunsysteem, voedselallergieën en –intoleranties te krijgen. Ook bevat ongefermenteerde soja trypsineremmers, die een negatieve invloed hebben op de vertering van eiwitten verstoren en alvleesklierproblemen kunnen veroorzaken. Bovendien is ongefermenteerde sojavoeding zeer rijk aan aluminium, wat giftig kan zijn voor het zenuwstelsel en de nieren. En daarmee hebben we alle negatieve aspecten van ongefermenteerde soja nog niet eens genoemd, want de meest ongezonde eigenschap van ongefermenteerde soja is misschien wel dat het zeer veel fyto-oestrogenen bevat. Dit zijn natuurlijke oestrogenen die in bepaalde soorten voeding voorkomen, en ze hebben veel overeenkomsten met de oestrogeen die in het menselijk lichaam wordt aangemaakt. Omdat de twee hormonen zo op elkaar lijken kunnen fyto-oestrogenen de hormoonbalans in het lichaam van zowel mannen als vrouwen ernstig verstoren, en dit kan leiden tot oestrogeendominantie, onvruchtbaarheid, een onregelmatige menstruatiecyclus, schildklierproblemen en een verhoogde kans op borst- en schildklierkanker.
Niet alle vleesvervangers die je in de koelschappen van de supermarkt vindt zijn gemaakt van soja. Sommige producten bevatten geen soja als basis, maar bijvoorbeeld maïs, kikkererwten, paddenstoelen, noten, zuivel of eieren. Het nadeel van al deze producten is dat ze vaak sterk bewerkt zijn en dus veel zout en kunstmatige geur-, kleur- en smaakstoffen bevatten. Daarom kun je ook deze vleesvervangers maar beter niet kopen.
Wat zijn de beste vegetarische vleesvervangers?
De meeste vegetariërs zullen volmondig beamen dat je geen ‘nep-vlees’ hoeft te eten als je lekker en gezond vegetarisch wil eten. De natuur biedt voldoende alternatieven voor vlees, dus je hoeft zeker geen bewerkte, op vlees lijkende producten te kopen als je een vegetarische maaltijd wil bereiden. Eiwitten zitten namelijk niet alleen in vlees, kip en vis maar ook bijvoorbeeld in hennepzaden en quinoa. Vegetariërs kunnen door voldoende biologische vrije uitloopeieren te eten bovendien in hun vitamine B12 behoefte voorzien (veganisten kunnen het beste een vitamine B12 supplement nemen aangezien dit de enige vitamine is die alleen in dierlijke producten voorkomt). En ook voor veel andere vitamines en mineralen die vooral in vlees en vis zitten bestaan voldoende plantaardige alternatieven. Vitamine D2 zit vooral in vis en krill olie, maar ook in bijvoorbeeld alfalfa, taugé en eieren. Zoals de meesten wel weten zijn ijzer en calcium twee mineralen die vooral in vis en schaaldieren voorkomen, maar wist je dat ook bonen en bepaalde soorten groenten zoals spinazie barsten van de ijzer en calcium? Vis en visolie bevatten tevens veel omega-3 vetzuren, en ook daarvoor bestaan voldoende alternatieven, zoals walnoten en hennepzaad. Genoeg keuze dus! Een uitgebreid overzicht van talloze vegetarische alternatieven voor vlees en vis staan in het volledige artikel dat op de Gezonde Gewoontes ledensite staat (zie onderaan voor een verwijzing), dit is een samenvatting.
Hoe kook ik lekkere maaltijden zonder vleesvervangende producten?
Vooral voor mensen die grootgebracht zijn met de traditionele Hollandse maaltijd bestaande uit aardappeltjes, groente en een stukje vlees kunnen het gevoel krijgen dat vegetarische maaltijden ‘iets missen’. De beste manier om dat op te lossen is door lekker in de keuken te gaan experimenteren, niet alleen met de vleesvervangende alternatieven maar ook met de groenten, noten, zaden en superfoods die je daarbij eet. Wat dacht je bijvoorbeeld van een omelet met groente, boekweitpannenkoeken of chiazaadjes met noten en bessen als ontbijt? Of biologische rijstwafels met avocado, noten en verse kruiden als lunch? En boekweitpasta met gestoomde groenten als avondmaaltijd?
Om je wat inspiratie te geven hebben we hier een aantal recepten gepubliceerd uit het kookboek “Annemieke’s Keuken”. Dit kookboek kun je ook in zijn geheel downloaden op www.annemiekeskeuken.nl en bevat een groot aantal vegetarische recepten, en de recepten die wel vlees of vis bevatten kun je makkelijk aanpassen door een vervanger die jij lekker vindt uit het overzicht te kiezen.
Eet smakelijk!
Dit is een samenvatting van het artikel “De gezondste vleesvervangers voor vegetariërs” op de Gezonde Gewoontes ledensite, waarin je leest waarom vegetarische vleesvervangers uit de supermarkt vaak helemaal niet zo gezond zijn, wat de oorzaken hiervan zijn en welke vegetarische voedingsmiddelen de gezondste alternatieven zijn voor vlees.
ik ben al jaar en dag (een jaar of twintig) vegetariër en vind de term “vleesvervanger” misleidend. je hoeft vlees niet te vervangen. aardappelen, rijst, pasta, groenten, af en toe een ei, noten behoren tot mijn wekelijkse ingrediënten. af en toe eet ik wel een stuk vette vis (op aanraden van mijn arts). voor de rest ben ik kerngezond (op osteo-artrose na) en ben ik zelden ziek (behalve per jaar een verkoudheid of een griepje).
“vleesvervanger” is idd een verkoopsstrategie door mensen bang te maken: pas op als je geen vlees eet want dan …… dat is bull. vlees heb je echt niet nodig. laat het liggen. als we allemaal vlees laten dan heeft de hele wereld eten en is er minder vervuiling en is er geen dierenleed meer! en je portemonee wordt er dikker van.
#I-a Ik denk dat ieder voor zich moet weten of ie wel of geen vlees eet. Omdat ieder persoon anders is heeft de een wel vlees nodig en de ander niet. Net zoals ieder een verschillende behoeft heeft aan vitaminen, mineralen en dergelijke. Minder vlees eten kan zeker geen kwaad maar helemaal niet meer is niet voor iedereen bevorderlijk.
Ik heb alle links gevolgd maar krijg geen antwoord waar ik als vegetarier (met verdacht op candida) voldoende eiwitten vandaan kan halen.
De linken naar het Kookboek (was het van Annemieke) linken naar zoete recepten en een recept met vis. Ik heb geen trek in zoet.
Ik heb net een mail gestuurd of voor mij tofoe tempeh en quorn ok zijn. Dit omdat ik wel eens gehoord heb dat bij candida alle schimmelproducten gemeden dienen te worden. Jullie raden de consumptie van champignons bij Candida wel af. Willen jullie mij spoedig antwoorden. Ik ben nu in de voorbereidende detox fase en onzeker over de bovengenoemde 3 producten.
Vleesvervangers worden grotendeels van soja gemaakt. GMO of niet en dat komt veel uit Zuid-Amerika waarvoor er regenwouden worden omgelegd. Denk je begaan te zijn met de aarde door minder of geen vlees te eten krijg je dat.
Top advies. De link naar de site van Annemieke komt uit op een schoenensite 😉