Bakken – welke oliën en vetten kun je het beste gebruiken?

Met een voedingspatroon dat voor een flink deel uit rauwe ingrediënten bestaat zorg je ervoor dat je zoveel mogelijk goede voedingsstoffen binnen krijgt. Toch zul je af en toe ook wat willen bakken of braden, want bijvoorbeeld vlees en vis kun je beter nooit rauw eten. Veel oliën en vetten zijn echter zeer schadelijk voor de gezondheid zodra je ze gaat verhitten, omdat ze bij een bepaalde temperatuur van structuur veranderen. De oxidatie die als gevolg hiervan plaatsvindt is zeer schadelijk voor hart- en bloedvaten, lever en nieren en ondermijnt het immuunsysteem. Bovendien bevatten veel bakvetten uit de supermarkt zogenaamde transvetten, die eveneens een aanslag op je gezondheid zijn. Het is dus verstandig om voor het bakken en braden alleen gezonde oliën en vetten te gebruiken… maar welke zijn dat?

Waarom veel oliën en bakvetten schadelijk zijn voor de gezondheid

De koelvitrines en schappen in de supermarkt liggen er vol mee: speciale vetten en oliën die bedoeld zijn om mee te bakken en braden. De meeste van deze producten kun je beter nooit kopen, want plantaardige oliën en vetten die rijk zijn aan meervoudig onverzadigde vetzuren staan erom bekend dat ze helemaal niet zo goed zijn voor je gezondheid.

  • Plantaardige oliën zoals zonnebloemolie, maïsolie, sojaolie, koolzaadolie en saffloerolie zijn zeer rijk aan meervoudig onverzadigde vetten die oxideren zodra je ze boven een bepaalde temperatuur verhit. Geoxideerde oliën zijn zeer ongezond voor hart- en bloedvaten omdat ze aderverkalking kunnen veroorzaken.
  • Plantaardige bakvetten en margarines in vaste vorm bevatten vaak transvetten, de belangrijkste veroorzakers van hart- en vaatziekten (o.a. Zaloga et al., 2006) en er zijn sterke aanwijzingen dat transvetten ook het risico op allerlei andere ziektes en aandoeningen sterk verhogen.

Een uitgebreide uitleg wordt gegeven in het volledige artikel (zie onderaan voor verwijzing), dit is een samenvatting.

Welke oliën en vetten zijn het gezondst om mee te bakken?

Als je gaat bakken en braden dan kun je het beste een olie of vet gebruiken dat de minste kans loopt om beschadigd te worden tijdens verhitting. De enige olie die deze ‘vuurproef’ kan doorstaan is pure extra virgin (koudgeperste) kokosolie. Kokosolie is namelijk rijk aan plantaardige verzadigde vetzuren die veel minder gevoelig zijn voor beschadiging door verhitting, zelfs als je op een hoge temperatuur gaat bakken.

Soms lees je op websites dat verzadigde vetten per definitie ongezond zijn, maar dit is absoluut niet waar. Het menselijk lichaam heeft dagelijks verzadigde vetten nodig want ze zorgen onder andere voor een sterk geconcentreerde hoeveelheid energie en dragen bij aan een sterk skelet, gezonde haren en nagels en een goedwerkende zenuwsignaalwerking. Daarnaast bevorderen verzadigde vetten een gezonde lever-, hart-, en longfunctie en zorgen ervoor dat je spijsvertering wordt vertraagd waardoor je langer een verzadigd gevoel houdt. Kokosvet is bovendien rijk aan middellangeketen-vetzuren die antimicrobiële en schimmelremmende eigenschappen hebben waarmee het immuunsysteem wordt versterkt. Kokosolie mag dus eigenlijk niet ontbreken in een gebalanceerd en gevarieerd voedingspatroon!

Helaas zijn er nog maar weinig supermarkten die kokosolie verkopen, maar het is wel verkrijgbaar bij natuurvoedingswinkels en online superfood winkels. Zorg ervoor dat je altijd uitsluitend pure biologische extra vierge kokosolie koopt, want deze is tijdens het productieproces niet verhit of bewerkt en bevat geen pesticiden en goedkope vulmiddelen.

Hoe kun je kokosolie gebruiken?

Kokosolie stolt bij plm. 28C en is dus een boterachtige substantie (ook wel kokosvet genoemd) als je het in de winkel koopt. Als je de deksel van het potje haalt zul je ontdekken dat het kokosvet heerlijk kokosachtig ruikt. Je hoeft niet bang te zijn dat al je maaltijden nu naar kokos gaan smaken, want de typische kokossmaak verdwijnt als je er eten mee gaat bereiden omdat andere smaken heel snel de overhand krijgen.

Meestal is 1 of 2 theelepeltjes kokosvet genoeg om een maaltijd mee te bakken, maar je kunt natuurlijk meer toevoegen als je dat lekker vindt. Kokosolie is overigens niet alleen het lekkerste en gezondste alternatief om mee te bakken, het is ook heerlijk in smoothies, als smeersel op bijvoorbeeld speltcrackers en als ingrediënt in rauwe cacao lekkernijen!

Dit is een samenvatting van het artikel “Bakken – welke oliën en vetten kun je het beste gebruiken?” op de Maximale Gezondheid ledensite, waarin je te weten komt dat veel oliën en bakvetten schadelijk zijn voor de gezondheid zodra je ze gaat verhitten, waarom dit zo is en wat een goed alternatief is voor bakken met plantaardige oliën en bakvetten.

Share:

22 comments

  1. En rijstolie?

  2. vanmiddag jesse gezien op rtl 4. Al te zien op rtlgemist.nl. Goed optreden wederom met goede tips.
    Het was buiten opgenomen. Het was best frisjes buiten met wat besneeuwde veldjes en slootjes. a’damse bos?? Typische stijl van de bruggetjes???

  3. Zit met dezelfde vraag:
    vloeibare rijst olie uit de supermarkt?

  4. Mijn alternatief therapeut, bij wie ik een dieet volg vanwege gezondheidsklachten, raadt bij voorkeur rijstolie aan. Kokosolie is voor mij persoonlijk ook geen optie omdat gezinsleden, die absoluut niet van kokos houden, de smaak van de kokosolie echt wel proeven in het gerecht.

  5. Zijn olijfolie en roomboter niet de aangewezen alternatieven voor kokosvet? Ik kan me voorstellen, dat je niet overal de kokosgeur wil hebben. Zelfs reuzel wordt tegenwoordig soms aanbevolen.

  6. Beste Jesse,

    Thanks voor deze informatie! Nou wil ik graag weten of ik met mijn notenallergie wel kan bakken in kokosolie. Ik heb heel eerlijk gezegd nog nooit kokos gegeten of gedronken. Heb het nooit aangedurft. Nou vertelde iemand mij dat een kokosnoot geen noot is, maar een vrucht. Toch vind ik het wel tricky om het uit te proberen, aangezien ik een heftige reactie heb op noten. Graag hoor ik het van je. Dank je!

    Liefs, Sanne

  7. Bedankt voor jullie reacties,

    naast Kokosolie (altijd extra vierge met geur gebruiken) zijn daarna ghee, reuzel, palmolie, rijstolie en roomboter ook oke om te gebruiken.

    Olijfolie kun je ook het beste koud gebruiken over salades e.d. deze blijft ook gevoelig voor oxidatie

    Als je een notenallergie hebt kun je wel gewoon kokos gebruiken. Start wel met een klein beetje als je het nog nooit hebt gebruikt en luister goed naar de signalen van je lichaam.

  8. Nou dat is weer schrikken. dacht je gezond te eten komt er wel weer een test waaruit blijkt dat het allemaal niet zo gezond is, eigenlijk meer schade aanricht, Ok meervoudige onverzadigde vetzuren, zit ook in vis, dus bij het bakken hiervan wordt de vis dus eigenlijk zeer ongezond?

  9. Mag je kokosmelk en amandelmelk verhitten???

  10. Hoi,

    Laatst zag ik een tv uitzending waarin werd gesteld dat kokosolie helemaal niet zo gezond is omdat het wordt opgenomen door de lever en je dus een verhoogde kans hebt op leververvetting.
    Is het dus wel verstandig op kokosolie te gebruiken ?
    Hebben jullie info waaruit blijkt dat kokosolie toch het beste is ondanks de verhoogde kans op leververvetting ?

    Hartelijke groet,
    Vincent

  11. kun je nu in roomboter bakken

  12. Begrijp ik het zo goed?

    Verzadigde vetten > Zeer geschikt om in te bakken.
    Enkelvoudige onverzadigde vetten > Korte verhitting is prima
    Meervoudige onverzadigde vetten > Niet geschikt om te verhitten of om in te bakken

  13. @ A Vriendts: Roomboter is een verzadigd vet en dus zeer geschikt om in te bakken!

  14. Pure kokosolie ruik je niet! Dus de zin “als je de deksel van het potje ruikt zul je merken dat het heerlijk naar kokos ruikt” klopt al niet!!! Dan is de olie sowieso bewerkt.

    Nogmaals.
    100% kokosvet/olie hoort niet naar kokos te ruiken!!

  15. Sanne je bent verkeerd geïnformeerd. Bewerkte kokosolie is ontgeurd.. de naam zegt het al ‘ontgeurd’ .. niet dingen roepen waar je geen verstand van hebt.

  16. Dat is helemaal waar Eefje.
    Pure kokosolie heeft inderdaad de geur van kokos en is dus niet bewerkt oftewel ontgeurd.
    Pure kokosolie is ook duurder dan de bewerkte versie, en daarvoor worden kwalitatief betere kokosnoten gebruikt. Betreft de bewerkte versie gebruiken ze kokosnoten van mindere kwaliteit.

  17. Kan je ook cacaoboter gebruiken? Is dit even gezond als kokosboter ?

  18. Sorry maar Ik lees vandaag dat Kokosolie is onderzocht Om In te bakken en het is helemaal niet gezond en zelfs schadelijk zo zeggen wetenschappers ???
    ja wat is Nou waar , wat de een zegt het is gezond ,breekt de ander Af .
    Ja waar blijven we ,Ik weet het echt Niet meer , olijfolie schijnt te verbranden op hoge temperaturen ,en zonnebloemolie ook palmolie is ook iets mee schijnt !
    ja wat dan , misschien een mix van alles ,dat dit werkt ?
    groetjes Raymond

  19. gewoon, een beetje koeiboter haha! geen twijfelstress meer. MET MATE!

  20. Verassend weinig antwoorden/reacties van Jesse zelf…

Geef een reactie