Bloedsuikerspiegel stabiel houden bij Diabetes Type 2

In deze post wil ik graag met je delen wat je kunt doen om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden. De informatie hier is vooral interessant voor mensen met een hoge bloedsuikerspiegel, ook wel hyperglykemie genoemd. Dit is als gevolg van wat we eten, of als gevolg van jarenlang teveel suikers en slechte koolhydraten te hebben gegeten. De aanbevelingen hieronder zijn ook erg behulpzaam voor mensen die willen afvallen, of mensen die gediagnosticeerd zijn met Diabetes mellitus type 2, maar zijn niet bedoeld voor mensen met diabetes mellitus type 1.

Bij diabetes mellitus, suikerziekte, kan het lichaam koolhydraten uit voedsel niet afbreken tot glucose doordat het lichaam te weinig insuline (nodig voor dit proces) aanmaakt, of wanneer het lichaam niet goed reageert op dit hormoon.
Er zijn twee vormen van diabetes, type 1 en type 2. De laatste wordt ook wel ouderdomssuikerziekte genoemd. Dit is een chronische ziekte die ontstaat doordat insuline niet goed meer werkt en bovendien te weinig wordt aangemaakt. Voordat diabetes type 2 ontstaat zijn er twee aandoeningen waarbij de bloedglucosespiegel hoger is dan normaal, maar wel lager dan bij diabetes: gestoord nuchter glucose (IFG) en verminderde glucosetolerantie (IGT), samen ook wel intermediaire hyperglykemie genoemd. Beide condities worden ook wel prediabetes genoemd, maar het betekent zeker niet dat alle mensen met deze aandoeningen ook daadwerkelijk diabetes zullen ontwikkelen. Ze hebben wel een grotere kans om het te ontwikkelen en voor hen is het belangrijk om hun bloedsuikerspiegel onder controle te houden en dit regelmatig te checken. Het is vastgesteld dat mensen met prediabetes een verhoogd risico lopen op cardiovasculaire aandoeningen (CVD). Het goede nieuws: een aantal veranderingen in lifestyle, zoals gezonde voeding, regelmatig bewegen en het behouden van een gezond gewicht, kan diabetes type 2, CVD en andere gezondheidsklachten uitstellen of zelfs voorkomen. Diabetes type 2 kan worden genezen en reageert ook vaak goed op natuurlijke therapieën.

Wanneer is de bloedsuikerspiegel hoog?
De bloedsuikerspiegel geeft de hoeveelheid glucose aan in het bloed van het menselijk lichaam. Dit wordt uitgedrukt in millimol per liter.

In Europa wordt diabetes gediagnosticeerd als:
de nuchtere (= minimaal 8 uur geen eten of drinken) bloedglucosespiegel ≥ 6.1 mmol is, of
≥ 10.0 mmol/l 2 uur na een 75 g orale glucose intolerantie test.

Verminderde glucosetolerantie wordt gediagnosticeerd:
tussen 5.6 and 6.1 mmol/l in bloed wanneer iemand nuchter is, en
tussen 6.1 and 10.0 mmol/l 2 uur na een 75 g orale glucose intolerantie test.

Hoge bloedglucosespiegel wordt gediagnosticeerd:
≥ 11.1 mmol/l in bloed (niet nuchter), of
≥ 7 mmol/l in bloedmonster (nuchter),
of ≥ 11.1 mmol/l 2 uur na een 75 g orale glucose intolerantie test.

In Amerika wordt een ander meetsysteem gebruikt en daardoor is de standaard daar anders dan die in Europa. Diabetes wordt hier gediagnosticeerd:
plasma glucose concentratie (nuchter) ≥ 126 mg/dl, of
plasma glucose concentratie gemeten 2 uur na een 75 g orale glucose intolerantie test is ≥ 200 mg/dl

Gestoord nuchter glucose wordt gediagnosticeerd tussen 100 en 125 mg/dl, en verminderde glucosetolerantie wordt gediagnosticeerd tussen 140 en 200 mg/dl gemeten 2 uur na toedienen 75 g glucose.

Bij diabetes type 2 wordt er vaak wel voldoende insuline aangemaakt, alleen heeft het lichaam moeite om deze te gebruiken. Mensen met diabetes en prediabetes kunnen glucose niet goed verwerken. Glucose zijn suikers die het lichaam gebruikt voor energie. Hierdoor blijft glucose in het bloed en zal de bloedglucosespiegel hoger worden. De meeste mensen met type 2 en hyperglykemie hebben last van overgewicht. De insulineproductie stopt niet door overgewicht, maar het maakt het lichaam wel minder gevoelig voor insuline. Het verliezen van gewicht kan, in de meeste gevallen, dit probleem oplossen. Chronische hyperglykemie wordt geassocieerd met langdurige beschadiging, niet goed functioneren, en het falen van verschillende organen. Vooral de ogen, nieren, zenuwen, hart en bloedvaten. Het risico om diabetes type 2 te ontwikkelen vergroot als we ouder worden, bij obesitas en wanneer we te weinig bewegen. Sporten helpt om het lichaamsvet te verminderen en daardoor de gevoeligheid van het lichaam voor insuline te vergroten. Mensen die regelmatig sporten en bewegen zullen minder snel diabetes type 2 ontwikkelen dan mensen die niet bewegen. Rokers hebben ook meer kans om diabetes te ontwikkelen. Mensen met diabetes die roken hebben een grotere kans op bijvoorbeeld beschadiging van de nieren en aandoeningen aan het hart.

Snelle versus trage koolhydraten
De bloedglucosespiegel (ook wel bloedsuikerspiegel genoemd) is direct gerelateerd aan de consumptie van koolhydraten. ‘Slechte’ koolhydraten (met snelle suikers) geven een flinke glucosepiek, wat niet gezond is voor mensen met hyperglykemie of diabetes. Zoals zoete snacks, limonade, tafelsuiker, bewerkte granen en meel, brood, pasta, koek of cake. Het is slim om deze producten zo veel mogelijk te vermijden. Als je er echt zin in hebt, is het beter om het na een maaltijd met ‘goede’ koolhydraten te nemen, omdat het vrijmaken van suiker hierdoor wordt vertraagd. ‘Goede’ koolhydraten (met trager werkende suikers) zijn bijvoorbeeld quinoa, amarant, boekweitgrutten, zilvervliesrijst, de meeste peulvruchten, groente en noten.

Beta-glucanen
Beta-glucanen (β-glucans)zijn oplosbare vezels die zich bevinden in het endosperm of kiemwit van granen. Vooral gerst en haver zijn rijk aan beta-glucanen. Aangenomen wordt dat beta-glucanen op verschillende manieren invloed hebben op de bloedglucosespiegel. Ze helpen het hongergevoel te controleren en daardoor vermindert indirect de inname suikers. Dit heeft zowel een positief effect op het gewicht, als op de hoeveelheid glucose in het bloed nadat we iets hebben gegeten. Ook hebben ze het vermogen om de bloeddruk te verlagen, die meestal verhoogd is bij mensen met DM en hyperglykemie. De consumptie van beta-glucanen samen met een maaltijd draagt bij aan een minder hoge glucosepiek na het eten, dit heeft de Europese Autoriteit voor voedselveiligheid als claim goedgekeurd. Drie gram per dag aan beta-glucanen tijdens een maaltijd geeft het meeste effect. Een kom met haver bevat gemiddeld 3-4 gram beta-glucanen. Gerst bevat zelfs nog meer beta-glucanen, 32 g (3 eetlepels) gerst (droog) bevat 5 gram beta-glucanen. Een kleine portie gerst per dag is dus een goede manier om de bloedsuikerspiegel te verlagen.

Voeding om te vermijden
Verhoogde bloedglucosespiegel verhoogt het risico op aandoeningen aan het hart en een beroerte doordat de kans op verstopte aderen toeneemt. Voeding die je liever wil vermijden bevatten:
* Snelle suikers
Bijvoorbeeld in: suiker en suikerklontjes, koekjes, chocolade, wit brood en pasta.
* Transvetten
Bijvoorbeeld in: fabrieksmatige snacks en tussendoortjes, braadvetten, margarine en vloeibare margarine.
* Sodium (= zout)
Verminder de consumptie van zout tot een maximum van 6 g zout per dag, en dat staat gelijk aan een theelepel. Daarbij is het goed om rekening te houden met het zout wat in kant en klare producten zit. Als je nog brood eet zit er bijvoorbeeld 1 g zout in 3 sneetjes brood en in twee plakken kaas zit 0,5 g.
Andere voedingsmiddelen waar veel zout in zit: bouillonblokjes, sojasaus, salami, bacon, olijven en zongedroogde tomaten.
* Alcohol
Maximaal twee (kleine) glazen per dag.

Voeding om dagelijks te eten
* Vezels
Hebben een positief effect op het glucosegehalte.
Zoals: alle groente, fruit, volkoren producten, bonen, linzen, noten, zaden.
* Groente
Zowel rauw als gekookt. Naast de vezels is dit een bron van vitaminen en mineralen.
* Vette vis
Eet dit zeker twee keer per week omdat ze rijk zijn aan omega-3 vetzuren die goed zijn voor een gezond hart, doordat ze bepaalde bloedvetten helpen verlagen (triglyceriden).
Zoals: zalm, makreel, haring en sardines.
* Gezonde vetten
Zoals in: avocado’s, noten, olijven, lijnzaad, hennepzaad en raapzaad.
* Haver en gerst
Ze bevatten beta-glucanen welke de bloedsuiker helpen verminderen.
* De volgende voedingsmiddelen hebben een positieve invloed op het bloedglucosegehalte: noten, kaneel, knoflook, spirulina, bessen, chilipepers.

Nuttige supplementen
* Chroom
Bij veel mensen met hoge bloedsuikerspiegel verbetert chroom de glucose tolerantie, zo is aangetoond. Neem 200-1000 mcg per dag.
* Alpha liponzuur
Neem 600 tot 1200 mg per dag om de gevoeligheid voor insuline te verberen. Ook beschermt het tegen de complicaties die kunnen ontstaan bij diabetes, zoals zenuwbeschadiging.
* Magnesium
200 tot 600 mg dagelijks. Bij mensen met type 2 diabetes komt een tekort aan magnesium vaker voor. Aanvullen met supplementen herstelt het magnesiumpeil en kan insuline productie verbeteren.
* Zink
Het mineraal zink speelt een actieve rol in de synthese van insuline. Mensen met prediabetes hebben eerder kans op een tekort aan dit mineraal. Wanneer er een tekort is aan dit mineraal zou de alvleesklier minder goed functioneren. Een (therapeutische) dosis van 20 mg/d herstelt het zink gehalte.
* Beta-glucanen uit haver en gerst.
Neem 3 gram/d met maaltijden. Beta-glucanen helpen glykemische reacties na het eten verminderen en dragen dus bij aan een vermindering van de glucosepiek na een maaltijd.
* Amerikaanse Ginseng (Panaxquiquefolius)
3 gram tijdens of vlak na een maaltijd kan helpen om de bloedsuiker te stabiliseren.

Algemene aanbevelingen
* Blijf op een gezond gewicht
* Beweeg en sport regelmatig
* Probeer stress te vermijden
* Slaap voldoende
* Laat bloedglucose regelmatig meten bij een arts

Referenties
1. Nutr Rev. 2012 Aug;70(8):444-58. doi: 10.1111/j.1753-4887.2012.00494.x.Role of dietary beta-glucans in the prevention of the metabolic syndrome. Cloetens L, Ulmius M, Johansson-Persson A, Akesson B, Onning G. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22835138
2. Health Technol Assess. 2012 Aug;16(33):1-236, iii-iv. doi: 10.3310/hta16330.Non-pharmacological interventions to reduce the risk of diabetes in people with impaired glucose regulation: a systematic review and economic evaluation. Gillett M, Royle P, Snaith A, Scotland G, Poobalan A, Imamura M, Black C, Boroujerdi M, Jick S, Wyness L, McNamee P, Brennan A, Waugh N. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22935084
3. Am J ClinNutr. 2013 Mar;97(3):505-16. doi: 10.3945/ajcn.112.042457. Epub 2013 Jan 30.Systematic review and meta-analysis of different dietary approaches to the management of type 2 diabetes. Ajala O, English P, Pinkney J. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23364002
4. AdvExp Med Biol. 2012;771:381-95.Nutritional supplements and their effect on glucose control.Lee T, DugouaJJ. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23393691
5. Systematic Review of Herbs and Dietary Supplements for Glycemic Control in Diabetes. GLORIA Y. YEH, DAVID M. EISENBERG, TED J. KAPTCHUK, RUSSELL S. PHILLIPS, MD1,2. Diabetes Care 26:1277–1294, 2003
6. Can J PhysiolPharmacol. 2013 Feb;91(2):91-100. doi: 10.1139/cjpp-2012-0228. Epub 2013 Feb 11.Lifestyle impact on meal-induced insulin sensitization in health and prediabetes: a focus on diet, antioxidants, and exercise interventions. Chowdhury KK, Legare DJ, LauttWW. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23458192
7. J Ethnopharmacol. 2011 Oct 11;137(3):1328-33. doi: 10.1016/j.jep.2011.07.059. Epub 2011 Aug 5.Meta-analysis of the effect of herbal supplement on glycemic control in type 2 diabetes. Suksomboon N, Poolsup N, Boonkaew S, Suthisisang CC. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21843614
8. Endocr Pract. 2011 Jan-Feb;17(1):132-42. doi: 10.4158/EP10204.RA. Efficacy of high-fiber diets in the management of type 2 diabetes mellitus. Wolfram T, Ismail-Beigi F. Pak J Pharm Sci. 2011 Oct;24(4):565-70.http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20713332
9. Garlic (Allium sativum) supplementation with standard antidiabetic agent provides better diabetic control in type 2 diabetes patients. Ashraf R, Khan RA, Ashraf I. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21959822
10. Zhongguo Zhong Xi Yi Jie He Za Zhi. 2007 Dec;27(12):1066-9.[Effect of panax quinquefolius saponin on insulin sensitivity in patients of coronary heart disease with blood glucose abnormality]. Zhang Y, Lu S, Liu YY. J Med Food. 2011 Jan-Feb;14(1-2):108-13. doi: 10.1089/jmf.2009.1366. Epub 2010 Dec 4. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18198636
11. Supplementation of cheonggukjang and red ginseng cheonggukjang can improve plasma lipid profile and fasting blood glucose concentration in subjects with impaired fasting glucose. Shin SK, Kwon JH, Jeong YJ, Jeon SM, Choi JY, Choi MS. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21128827
12. EU Register of nutrition and health claims made on foods. http://ec.europa.eu/nuhclaims/
13. Rolfes SR, Pinna K, Whitney E. Understanding normal and clinical nutrition. 8th edition. Belmont CA, USA: Wadsworth, 2008.
14. J Med Food. 2001 Winter;4(4):193-199. Role of Spirulina in the Control of Glycemia and Lipidemia in Type 2 Diabetes Mellitus. Parikh P, Mani U, Iyer U. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12639401
15. Nutrition. 2013 Jan;29(1):8-14. doi: 10.1016/j.nut.2012.03.019. Epub 2012 Aug 2. Soy isoflavone supplementation could reduce body weight and improve glucose metabolism in non-Asian postmenopausal women–a meta-analysis. Zhang YB, Chen WH, Guo JJ, Fu ZH, Yi C, Zhang M, Na XL. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22858192
16. Nutr Res. 2010 Jan;30(1):1-13. doi: 10.1016/j.nutres.2009.11.004. Antidiabetic effects of fermented soybean products on type 2 diabetes. Kwon DY, Daily JW 3rd, Kim HJ, Park S. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20116654
17. Am J Clin Nutr. 2002 Dec;76(6):1191-201. Beneficial role of dietary phytoestrogens in obesity and diabetes. Bhathena SJ, Velasquez MT. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12450882
18. Climacteric. 2012 Dec;15(6):611-20. doi: 10.3109/13697137.2011.631062. Epub 2011 Dec 23. Soy isoflavones improve insulin sensitivity without changing serum leptin among postmenopausal women. Llaneza P, González C, Fernández-Iñarrea J, Alonso A, Díaz F, Pérez-López FR. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22191384
19. J Med Food. 2010 Dec;13(6):1307-12. doi: 10.1089/jmf.2010.1075. Black soy peptide supplementation improves glucose control in subjects with prediabetes and newly diagnosed type 2 diabetes mellitus. Kwak JH, Lee JH, Ahn CW, Park SH, Shim ST, Song YD, Han EN, Lee KH, Chae JS. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21091245
20. Am J Clin Nutr. 2010 May;91(5):1394-401. doi: 10.3945/ajcn.2009.28813. Epub 2010 Mar 24. Effects of soy protein and isoflavones on glycemic control and insulin sensitivity: a 6-mo double-blind, randomized, placebo-controlled trial in postmenopausal Chinese women with prediabetes or untreated early diabetes. Liu ZM, Chen YM, Ho SC, Ho YP, Woo J. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20335543
21. Food Nutr Bull. 2013 Jun;34(2):215-21. Zinc as a potential coadjuvant in therapy for type 2 diabetes. Ruz M, Carrasco F, Rojas P, Codoceo J, Inostroza J, Basfi-fer K, Valencia A, Vásquez K, Galgani J, Pérez A, López G, Arredondo M, Perez-Bravo F. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23964394
22. PLoS One. 2013 Apr 17;8(4):e61776. doi: 10.1371/journal.pone.0061776. Print 2013. Is serum zinc level associated with prediabetes and diabetes?: a cross-sectional study from Bangladesh. Islam MR, Arslan I, Attia J, McEvoy M, McElduff P, Basher A, Rahman W, Peel R, Akhter A, Akter S, Vashum KP, Milton AH. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23613929
23. J Trace Elem Med Biol. 2013 Apr;27(2):137-42. doi: 10.1016/j.jtemb.2012.08.001. Epub 2012 Nov 6.Zinc and glycemic control: a meta-analysis of randomised placebo controlled supplementation trials in humans. Capdor J, Foster M, Petocz P, Samman S. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23137858
24. J Nutr Biochem. 2009 Jun;20(6):399-417. doi: 10.1016/j.jnutbio.2009.01.009.Zinc and diabetes–clinical links and molecular mechanisms.Jansen J, Karges W, Rink L. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19442898
25. Cochrane Database Syst Rev. 2007 Jan 24;(1):CD005525.Zinc supplementation for the prevention of type 2 diabetes mellitus. Beletate V, El Dib RP, Atallah AN. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/17253560
26. Recent Pat Food Nutr Agric. 2012 Apr 1;4(1):50-60.A review of the hypoglycemic effects of five commonly used herbal food supplements. Deng R. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22329631
27. Diabetes Care. 2003 Apr;26(4):1277-94.Systematic review of herbs and dietary supplements for glycemic control in diabetes. Yeh GY, Eisenberg DM, Kaptchuk TJ, Phillips RS. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/12663610
28. J Am Pharm Assoc (Wash). 2002 Mar-Apr;42(2):217-26.Natural products used for diabetes. Shapiro K, Gong WC. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11926665
29. Asian Pac J Trop Biomed. 2012 Apr;2(4):320-30. doi: 10.1016/S2221-1691(12)60032-X.An overview on antidiabetic medicinal plants having insulin mimetic property.Patel D, Prasad S, Kumar R, Hemalatha S. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23569923
30. J Microbiol Biotechnol. 2012 Jan;22(1):147-55.Synergic effects of bitter melon and β-Glucan composition on STZ-induced rat diabetes and its complications. Kim JW, Cho HR, Moon SB, Kim KY, Ku S. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/22297232
31. Crit Rev Food Sci Nutr. 2013;53(2):126-44. doi: 10.1080/10408398.2010.526725. Avena sativa (Oat), a potential neutraceutical and therapeutic agent: an overview. Singh R, De S, Belkheir A. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/23072529
32. J Am Coll Nutr. 2006 Aug;25(4):313-20.Post-prandial responses to cereal products enriched with barley beta-glucan. Casiraghi MC, Garsetti M, Testolin G, Brighenti F. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16943453
33. Eur J Nutr. 2009 Apr;48(3):170-5. doi: 10.1007/s00394-009-0778-3. Epub 2009 Feb 5.Glucose and insulin responses to whole grain breakfasts varying in soluble fiber, beta-glucan: a dose response study in obese women with increased risk for insulin resistance. Kim H, Stote KS, Behall KM, Spears K, Vinyard B, ConwayJM. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19205780
34. Eur J Nutr. 2008 Mar;47(2):68-79. doi: 10.1007/s00394-008-0698-7. Epub 2008 Feb 26. Oat: unique among the cereals. Sadiq Butt M, Tahir-Nadeem M, Khan MK, Shabir R, Butt MS. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18301937