De Drie Schatten: een leven lang vitaliteit, gezondheid en spirituele groei

De traditionele Chinese geneeswijzen hebben zich nooit diep kunnen wortelen buiten Azië, maar toch kunnen wij heel veel leren van deze vorm van Oosterse geneeskunde die al duizenden jaren bestaat. Eén van de theorieën uit de traditionele Chinese geneeskunde betreft De Drie Schatten. Deze theorie gaat over drie primaire energieën die de basis vormen van ons bestaan en een heel leven lang kunnen zorgen voor vitaliteit, gezondheid en spirituele groei. We kunnen deze energieën verhogen en in balans met elkaar houden, waardoor we optimaal van onze levenskracht kunnen profiteren en de verschijnselen van het ouder worden kunnen vertragen.

Waarin verschilt de traditionele Chinese geneeskunde met de Westerse geneeskunde?

Bij de traditionele Chinese geneeskunde wordt de gezondheid van de mens beschouwd als een resultaat van factoren die zowel in het lichaam als daarbuiten plaatsvinden. Het creëren van harmonie tussen lichaam, geest en omgeving staat bij de traditionele Chinese geneeskunde voorop, en daarmee verschilt deze geneeswijze fundamenteel van de Westerse geneeskunde, waarbij nog maar nauwelijks gekeken wordt naar de complexe wisselwerking van al deze factoren die de gezondheid kunnen beïnvloeden.

De traditionele Chinese geneeskunde kent talloze theorieën, die in de loop van duizenden jaren zijn ontwikkeld. Een bekende Chinese theorie is bijvoorbeeld die van Yin-Yang, en daarnaast heb je misschien ook wel eens gehoord van de theorie van de Vijf Elementen en het Meridiaanstelsel van het menselijk lichaam. De filosofie achter al deze theorieën stamt af van het Taoïsme, dat gelooft dat het individuele handelen van mensen wordt bepaald door menselijke materiële, essentiële of spirituele beweegredenen en dat deze de basis vormen van het lot dat door de goden wordt bepaald.

De Drie Schatten – 3 primaire energieën

Een belangrijk theorie uit de traditionele Chinese geneeskunde is die van De Drie Schatten. Deze theorie gaat over drie primaire energieën die de basis vormen van ons bestaan, en een heel leven lang zorgen voor vitaliteit, gezondheid en spirituele groei, mits zij in balans met elkaar zijn. De drie primaire energieën zijn:

• Jing:  deze vormt de ‘basisenergie’ of ‘verworven energie’. Het is de energie die je ontvangt als je geboren wordt en kan beschouwd worden als de meest ‘materiële’ vorm van energie, want Jing dient gevoed te worden met voeding en zuurstof.
• Qi (soms ook Chi genoemd): deze energie uit zich in lichamelijke warmte, fysieke activiteiten en gezonde hersenactiviteiten. Met een goed Qi gehalte zie je er gezond uit en ben je actief en sterk.  Je hebt Jing nodig om Qi mee te maken, maar daarentegen voedt Qi ook weer Jing.
• Shen: deze energie uit zich in helder denken, een goed geheugen en scherpe zintuigen. Shen wordt gevormd uit Jing en Qi, maar ontwikkelt zich in tegenstelling tot Jing en Qi een stuk langzamer. Dat is bijvoorbeeld de reden waarom kinderen snel groot worden, maar dat het wat langer duurt voordat ze wijs genoeg zijn.

Hoe je met voldoende Jing veroudering kunt vertragen

Volgens de theorie van De Drie Schatten vormt de energie Jing de materiële basis van het menselijk lichaam. In de traditionele Chinese geneeskunde gelooft men dat iedereen met een specifieke hoeveelheid Jing geboren wordt en dat deze is opgeslagen in de nieren. De hoeveelheid Jing die je bij je geboorte krijgt kun je dus niet beïnvloeden, maar je kunt deze na je geboorte wel verder aanvullen met voeding en bepaalde vormen van stimulatie, zoals sporten, studie en meditatie. Deze aanvulling is geen luxe maar noodzaak, want ieder mens verbruikt dagelijks ook Jing, als gevolg van onder andere spermaproductie, menstruatie en zwangerschap, en ook stress en ziektes versnellen de Jing consumptie. De theorie van De Drie Schatten gaat ervan uit dat je zowel je aangeboren Jing als aangevulde Jing verbruikt. Echter, in tegenstelling tot de aangevulde Jing kan de aangeboren Jing na verbruik niet vernieuwd worden, en je zult daarom sterven zodra je aangeboren Jing is opgebruikt.

Omdat iedereen wordt geboren met een bepaalde hoeveelheid Jing die tijdens het leven wordt opgebruikt gelooft de traditionele Chinese geneeskunde dat je jouw hele leven lang ervoor moet zorgen dat je jouw Jing aanvult om zo de consumptie van aangeboren Jing te beperken. Als je namelijk de Jing niet aanvult zal het verbruik van aangeboren Jing veel hoger liggen, en dat zorgt voor versnelde veroudering. Door je Jing dagelijks aan te vullen blijf je dus langer gezond en vitaal en zorg je ervoor dat de veroudering wordt vertraagd. Naast het aanvullen van Jing kun je er ook voor zorgen dat je geen overmatig Jing consumeert, door bijvoorbeeld stress en ziektes te voorkomen.

Uiteraard zijn de Chinese geneesheren duizenden jaren bezig geweest met onderzoeken hoe je jouw Jing kunt aanvullen en verhogen, en het blijkt dat met name het gebruik van bepaalde superfoods en superherbs erg effectief is, waaronder ashwaganda, goji bessen en Ho Shou Wu. Er zijn nog veel meer superfoods en superherbs die helpen om je Jing te vergroten. Deze staan in het volledige artikel beschreven (zie onderaan voor verwijzing) en uitgelegd, dit is een samenvatting.

Volgens de traditionele Chinese geneeskunde is het eten van Jing verhogende voeding alleen echter niet genoeg, want harmonie tussen lichaam, geest en omgeving is essentieel voor een goede energiebalans. Bepaalde traditionele vechtkunsten, waaronder Tai Chi en Baguazhang, zijn in dit verband het meest effectief, maar ook met andere sporten en andere activiteiten, zoals een stevige wandeling, spelletjes doen met je kinderen, een museum bezoeken en/of mediteren kun je aan je dagelijkse portie Jing komen!

Qi maakt je gezond, actief en sterk

Qi, de tweede van De Drie Schatten (soms ook wel Chi genoemd), wordt binnen de traditionele Chinese geneeskunde beschouwd als de onzichtbare levenskracht waarmee het lichaam kan denken en bewegen. Qi is de energie die zich uit in lichamelijke warmte, fysieke activiteiten en gezonde hersenactiviteiten. Qi wordt voor een belangrijk deel gevormd uit Jing, dus als we voldoende Jing binnen krijgen wordt Qi automatisch “gevoed”, en als we voldoende Qi hebben wordt tevens onze Shen sterker (zie volgende paragraaf). Traditionele Chinese geneesheren zijn daarom van mening dat een mens alleen mentaal gezond, emotioneel stabiel en in goede fysieke conditie kan zijn als Jing en Qi met elkaar in balans zijn.

Voel je jezelf vaak moe en futloos of heb je last van een verzwakt immuunsysteem? Dan kan het goed dat je wat extra Qi nodig hebt of dat je Qi geblokkeerd is! Binnen de traditionele Chinese geneeskunde is men namelijk van mening dat Qi door je lichaam wordt verspreid via bepaalde ‘kanalen’ die ook wel meridianen worden genoemd. Zij geloven dat veel symptomen van ziektes ontstaan doordat de doorstroming van Qi in het lichaam is verstoord, geblokkeerd of uit balans is, of veroorzaakt wordt door tekorten of disbalansen in bepaalde organen. Deze disbalansen kunnen worden opgeheven door de doorstroming van Qi weer op gang te brengen of om te leiden met behulp van bepaalde technieken zoals het eten van bepaalde kruiden, superfoods en/of voeding, zoals Pau d’Arco, hercampuri en cat’s claw. Daarnaast kun je met bepaalde trainingstechnieken (bijvoorbeeld vechtkunsten als qigong en t’ai chi ch’uan), moxibustie (warmte-energie therapie), tui na (bepaalde vorm van Chinese massage) en acupunctuur je Qi verhogen. Uiteraard is het belangrijk dat je voldoende Jing hebt, want zoals je al in de vorige paragraaf hebt kunnen lezen wordt je Qi voor een groot deel automatisch gevoed als je voldoende Jing hebt. In het volledige artikel (zie onderaan voor verwijzing) kun je nog veel meer (voedings)tips vinden om jouw Qi te verhogen of de doorstroming ervan in je lichaam verbeteren, dit is een samenvatting.

Lekker in je vel met voldoende Shen

Shen wordt binnen de traditionele Chinese geneeskunde gezien als de belangrijkste van alle drie primaire energieën, omdat deze zo bepalend is voor datgene wat de mens zo uniek maakt: de menselijke geest. Alhoewel vaak wordt gezegd dat Shen onze geest vertegenwoordigt, wordt daar in de traditionele Chinese geneeskunde niet de geest mee bedoeld waarnaar vaak wordt verwezen in het Christelijke geloof, je kunt Shen meer zien als ons ‘innerlijke licht’. Shen vertegenwoordigt de ziel en het bewustzijn en produceert volgens de traditionele Chinese geneeskunde de meest verfijnde energie die je in het universum kunt vinden. Shen staat echter niet gelijk aan een emotie of een bepaalde mentale toestand, het beïnvloedt alle emoties en manifesteert zichzelf als een allesomvattend ruimdenkend bewustzijn en wijsheid. Shen huist volgens de traditionele Chinese geneeskunde in ons hart en wordt door de mens uitgedrukt in liefde, inlevingsvermogen, vriendelijkheid, vrijgevigheid, acceptatie, vergevingsgezindheid en tolerantie. De energie van Shen uit zich in helder denken, een goed geheugen, scherpe zintuigen en creativiteit.

Shen ontwikkelt zich in het leven van de mens heel langzaam en wordt gevormd uit Jing en Qi. Dat oudere mensen meer Shen hebben dan jonge mensen is vaak te zien aan het feit dat ze meer wijsheid hebben en het makkelijker gaan vinden om anderen en zichzelf te accepteren zoals ze zijn. Mensen met ‘uitstraling’ hebben doorgaans veel Shen, en je kunt een gezonde hoeveelheid Shen ook herkennen aan de glans in iemands ogen en een gezonde huid.

Omdat Shen heel langzaam wordt opgebouwd hebben jonge mensen veel minder Shen dan ouderen. Toch kunnen zowel jongeren als ouderen een tekort aan Shen krijgen. Een licht Shen tekort uit zich in vermoeidheid, niet helder kunnen denken, vergeetachtigheid, angstige of lichte depressieve gevoelens en rusteloosheid. Bij een groter tekort aan Shen is er vaak sprake van dieperliggende psychologische problemen. De oorzaak van een te laag Shen gehalte is vaak te wijten aan chronische stress, want die put je Shen in hoog tempo uit, en ook je Qi en Jing lijden daar overigens onder. Daarnaast kan een tekort aan Jing of Qi een flinke aanslag zijn op de Shen en zo een tekort creëren.

De meest effectieve manier om je Shen te versterken is door middel van meditatie. Dit is een geestelijke oefening waarbij je bepaalde processen in de hersenen bewust gaat sturen om zo te ontspannen, meer in contact te komen met jezelf, bepaalde emoties te ontwikkelen of de mentale energie te verbeteren. Ook met vechtkunsten zoals Tai Chi en Qi Gong kan de Shen worden versterkt. Alhoewel meditatie gezien wordt als de beste manier om je Shen te versterken kunnen ook bepaalde traditionele Chinese medicijnen hierbij helpen, waaronder reishi paddenstoelen en ginseng. Een uitgebreide uitleg en meer tips hierover kun je vinden in het volledige artikel (zie onderaan voor verwijzing), dit is een samenvatting.

Aangezien Shen gevormd wordt uit Jing en Qi mag je deze twee andere primaire energieën van De Drie Schatten nooit uit het oog verliezen als je jouw Shen wil verbeteren. Werk dus ook altijd aan je Jing en Qi, want daarmee wordt je Shen automatisch ook versterkt!

Dit is een samenvatting van de 3 artikelen over De Drie Schatten op de Maximale Gezondheid ledensite, waarin je meer te weten komt over traditionele Chinese geneeswijzen, waar de theorie over De Drie Schatten over gaat, hoe je met een optimale balans tussen de drie primaire energieën een heel leven lang kunnen zorgen voor vitaliteit, gezondheid en spirituele groei en welke superfoods, superherbs en andere methodes je kunnen helpen om het maximale uit jouw drie energieën te halen.