Minder doen en meer bereiken, dat kan toch niet? Wij zijn dat in de westerse wereld niet gewend, bij ons leeft de overtuiging dat we altijd hard moeten werken om iets te bereiken. Toch is dat niet waar. De weg van de minste weerstand kiezen heeft niets te maken met lui zijn, het heeft alles te maken met je energie anders gebruiken zodat je die energie gaat overhouden om je doelen te bereiken. In dit artikel lees je hoe je de weg van de minste weerstand kunt volgen en zo meer kunt bereiken.
Wat is de weg van de minste weerstand?
Op Wikipedia staat: de weg van de minste weerstand is een traject van A naar B dat minder energie kost dan andere mogelijke trajecten van A naar B. In de natuur is dat heel duidelijk zichtbaar, de intelligentie van de natuur neemt altijd vanzelf de weg van de minste weerstand. Regenwater stroomt vanaf een berg naar de zee. Gras probeert niet te groeien, het groeit gewoon. Vissen proberen niet te zwemmen, ze zwemmen gewoon. Bloemen proberen niet te bloeien, ze bloeien. Vogels proberen niet te vliegen, ze vliegen. Dat is inherent aan de natuur. Het is de natuur van de aarde om rond te draaien, de natuur van de zon om te schijnen en de natuur van sterren om te stralen. Deepak Chopra gaat dieper in op de weg van de minste weerstand in zijn boek ‘De 7 spirituele wetten van succes & voor het vervullen van je dromen’. Hij legt uit dat in de vedische wetenschap, de eeuwenoude filosofie van India, dit principe het principe van efficiënt gebruik wordt genoemd, ofwel: doe minder en bereik meer. Dit zijn wij in de westerse wereld niet gewend, bij ons leeft de overtuiging dat we altijd hard moeten werken om iets te bereiken. De intelligentie van de natuur functioneert moeiteloos en spontaan en ook als mensen kunnen we die weg van de minste weerstand gebruiken en benutten.
In de vedische wetenschap, de eeuwenoude filosofie van India, wordt dit principe het principe van efficiënt gebruik genoemd, ofwel: doe minder en bereik meer!
Geen energie verspillen
Deepak Chopra stelt dat de voorwaarde voor de weg van de minste weerstand liefde is. Dus liefde voor jezelf, voor anderen en dat wat je doet. Volgende week schrijf ik een artikel over hoe je meer van jezelf kunt houden en hoe je daarmee begint. Als je streeft naar macht over andere mensen of streeft naar geld, perfectie of macht hebben, dan verspil je kostbare energie. Je streeft dan naar geluk in de toekomst, maar je hebt helemaal geen garantie dat je dat geluk ook daadwerkelijk voelt als je je doel hebt bereikt. Je streeft dus eigenlijk naar de illusie van geluk in plaats van dat je geniet van het geluk van het moment. Ik schreef er al over in het artikel over Dankbaarheid en de invloed op onze gezondheid, maar het streven naar geluk in de toekomst betekent voor sommigen ook dat het nu nog niet goed genoeg is. En dat is een gemakkelijke valkuil om in te trappen: ik ben nog niet waar ik moet zijn, ik heb nog niet het gewicht bereikt wat ik wil bereiken of het is nog niet goed genoeg dus ik moet nog harder werken, meer actie ondernemen en nog strenger voor mezelf zijn. Het ‘moeten’ wat er dan ontstaat kost veel energie en spanning. En als je spanning ervaart wil je op een gegeven moment weer ontspannen, en dat is het moment dat je vaak terugvalt in je oude levensstijl of eetpatroon. Want de weg van de minste weerstand betekent niet dat je je doelen niet meer hoeft te halen, het zorgt ervoor dat je vanuit rust en met meer energie en dus gemakkelijker je doel kunt bereiken.
Chopra beschrijft het lichaam als een apparaat om energie te reguleren: het kan energie opwekken, opslaan en verbruiken. Als je weet hoe energie op een efficiënte manier kan worden opgewekt, opgeslagen en verbruikt, dan kun je veel bereiken zonder dat het je te veel energie kost. Ego gerelateerde zaken als streven naar macht, perfectie of streven naar goedkeuring van anderen verbruiken de grootste hoeveelheid energie. Als je die energie anders gaat gebruiken, kun je veel gemakkelijker bereiken wat je maar wilt.
De weg van de minste weerstand betekent niet dat je je doelen niet meer hoeft te halen, het zorgt dat je vanuit rust en met meer energie en dus gemakkelijker je doelen kunt bereiken.
Minder doen en meer bereiken: hoe doe je dat dan?
Er zijn drie concrete dingen die je kunt doen om het principe van ‘minder doen en meer bereiken’ in de praktijk te brengen.
1. Acceptatie
Acceptatie betekent dat je je voorneemt dat je vandaag de mensen, situaties, omstandigheden en gebeurtenissen accepteert zoals ze zich voordoen. We gaan vaak uit van een ‘maakbare’ wereld, waarin je alles in eigen hand hebt, maar dat legt ook veel druk op je. Dat is deels waar, maar deels heb je niet altijd een keuze want sommige dingen gebeuren gewoon. Je kunt dan wel kiezen voor de manier waarop je op deze situatie reageert. Als je je tegen dingen verzet die eenmaal zo zijn, kost dat veel energie. Acceptatie kost altijd minder energie dan tegen iets vechten, al is het heus niet altijd gemakkelijk om die keuze te maken. Als je die keuze maakt accepteer je dingen zoals ze zijn, niet zoals je zou wensen dat ze zijn. Natuurlijk kun je wensen dat de dingen in de toekomst anders zijn, maar op dit moment moet je de dingen accepteren zoals ze zijn. En als je dingen kunt accepteren zoals ze nu zijn, ben je in staat verantwoordelijkheid te nemen voor je situatie en voor alle gebeurtenissen die je als problemen ziet.
2. Verantwoordelijkheid nemen
Verantwoordelijkheid nemen betekent dat je niemand of en niets de schuld geeft van je situatie, ook niet jezelf. Als je de omstandigheid, de gebeurtenis of het probleem hebt geaccepteerd, betekent verantwoordelijkheid nemen dat je kunt gaan reageren op de situatie zoals die nu is. Chopra zegt in zijn boek: “In elk probleem is het zaadje aanwezig om het moment te transformeren tot een betere situatie.” Zo kun je nare situaties ook gaan zien als een gelegenheid voor het creëren van iets nieuws. Zo kan iemand die jou kwetst of irriteert juist een leermeester zijn. De werkelijkheid is een interpretatie, en als je ervoor kiest om de werkelijkheid op deze manier te interpreteren, dan worden het ineens gelegenheden om door te groeien. Als je het zo kunt zien, ervaar je steeds minder weerstand en zal je meer energie overhouden.
3. Stop met verdedigen
Als derde noemt Chopra het stoppen met verdedigen. Veel mensen om ons heen besteden veel van hun tijd aan het verdedigen van hun standpunten. Als je afstand doet van de behoefte om je standpunt te verdedigen, krijg je daardoor de beschikking over een enorme hoeveelheid energie die voor die tijd verspild werd. Als je je defensief opstelt, anderen de schuld geeft, en het heden niet accepteert en je er niet aan overgeeft zul je veel weerstand tegenkomen. Als je weerstand tegenkomt besef dan dat door de situatie te forceren de weerstand alleen maar groter zal worden. Als je afziet van de behoefte om je standpunt te verdedigen, heb je geen punt om te verdedigen en geef je ruzie geen kans om te ontstaan. Als je consequent ophoudt met strijden en tegenstand bieden, zul je het heden, het moment, het Nu, gewoon kunnen ondergaan. Je kunt een defensieve opstelling als het ware zien als een ‘zware last’, en als je die los kunt laten zal je meer vreugde en vrijheid ervaren. Gevoelens van boosheid en gekwetstheid mogen er natuurlijk zijn, die mag je accepteren en voelen, waardoor je ze snel weer los kunt laten. Houd niet onnodig lang vast aan deze emoties. Op deze manier ga je doelen bereiken vanuit vreugde en plezier, in plaats vanuit een plek van angst of ongerustheid. Vreugde heeft daarnaast nog veel meer voordelen voor je gezondheid. Vele wetenschappelijke onderzoeken hebben al gekeken naar geluk en vreugde en de invloed hiervan op onze gezondheid. Uit een onderzoek in 2014 bleek bijvoorbeeld dat geluk en vreugde zorgen voor een verkleining van de kans op hart- en vaatziekten. Het gaat dus niet om negeren of onderdrukken van wat er is en blij doen als je je zo niet voelt, maar juist helemaal accepteren wat er is zodat je sneller weer vreugde kunt voelen.
Wat kan je nog meer helpen? Mindfulness
De weg van de minste weerstand heeft dus veel te maken met acceptatie van het huidige moment, het Nu. En mindfulness training helpt je daarbij. Een mooie vertaling voor mindfulness is ‘opmerkzaamheid’, het huidige moment bewust ervaren zonder oordeel, zonder er meteen een etiket van ‘goed’ of ‘slecht’ op te plakken en dus zonder het te willen veranderen. Deze wetenschappelijk onderbouwde stroming in de psychotherapie heeft zijn oorsprong in de boeddhistische meditatietechnieken, maar is meer dan meditatie. Mindfulnesstraining is in de jaren zeventig ontwikkeld door dr. J. Kabat-Zinn van de Universiteit van Massachussets. Het leert je om met aandacht te leven waardoor je meer verbinding ervaart met de omgeving en je binnenwereld. Mindfulness gaat op voor zowel gebeurtenissen buiten jezelf, zoals in een file belanden, maar ook voor gedachten en gevoelens in jezelf, zoals angst om te laat te komen. Met al je aandacht in het NU, het moment, zijn. Het gevolg hiervan is een positief gevoel, minder zorgen en stress. Je laat stress en zorgen los waardoor je vanzelf meer gaat genieten (ook van kleine dingen). Dit kan je helpen als je het moeilijk vindt om angst of ‘zorgen maken’ los te laten. Wanneer je ‘een druk hoofd’ hebt en veel stress ervaart. Je leert bij mindfulness om in plaats van altijd maar te ‘doen’ om veel meer te ‘zijn’. Stel jezelf wat vaker de vraag: hoe is het hier en nu, op dit moment? Word je bewust van het huidige moment met alles om je heen (kleuren, geuren, geluiden) en alles in jezelf (gedachten, gevoelens, emoties). Verplaats je aandacht van je hoofd bewust naar je lijf, zet al je zintuigen aan en neem alles waar tot in de kleinste details. Zet al je oordelen, verwachtingen en eisen even op non-actief. Je kunt hiermee oefenen tijdens het fietsen, koken of douchen of in de file. Accepteer gedachten die opkomen en wees lief voor jezelf. Als je het onder de knie krijgt kun je op momenten van stress gemakkelijker verplaatsen van je drukke hoofd naar ‘het moment’.
Mindfulness en de wetenschap
Er zijn talloze wetenschappelijke onderzoeken waaruit de positieve voordelen van mindfulness voor onze gezondheid blijken. Uit onderzoek in 2013 bleek bijvoorbeeld duidelijk dat mindfulness zorgt voor minder stress, en daarnaast ook zorgt voor een lagere bloeddruk voor en tijdens het uitvoeren van stressvolle taken. De onderzoekers verdeelden 88 mensen met stress die zich hadden aangemeld voor een mindfulnesstraining, een deel ging de training volgen en een deel kwam op de wachtlijst. Dat werd de controlegroep. De training bestond uit het standaard ‘Kabat-Zinn protocol’: acht wekelijkse bijeenkomsten waarin vooral veel werd geoefend met gebeurtenissen aandachtig en oordeelvrij bekijken. Er werden onder meer ademhalingsoefeningen en meditaties gedaan, waarbij werd geoefend in het herkennen en weer loslaten van opkomende gedachten en gevoelens. Voor en na de training ondergingen de deelnemers van beide groepen een stressvol protocol. Na een rustperiode moesten zij onder tijdsdruk moeilijke rekensommen maken en ook drie minuten voor een camera vertellen over hun ‘goede en slechte eigenschappen’. Ondertussen werd hun hartslag, bloeddruk het stresshormoon cortisol gemeten. De uitkomsten lieten bijvoorbeeld zien dat de mensen die de training hadden gevolgd een substantieel sterkere daling hadden van hun bloeddruk, in vergelijking met de mensen die op de wachtlijst stonden en de training niet hadden gevolgd. Bovendien hadden de stresstaken bij de mensen die de training wel hadden gevolgd veel minder sterk invloed op hun bloeddruk. Ze bleven veel kalmer onder stress. De onderzoekers bevestigen dat mindfulnesstraining een veelbelovende methode is die niet alleen gunstige effecten heeft op stressvermindering, maar ook een psychologisch welbevinden geeft. Als deze resultaten ook in vervolgstudies worden bevestigd zou de training zelfs goed ingezet kunnen worden als een aanvullende of alternatieve manier om verhoogde bloeddruk te verlagen of om, bij mensen met veel stress, ontwikkeling van hoge bloeddruk te verkomen.
De weg van de minste weerstand heeft dus niets te maken met lui zijn, het heeft alles te maken met je energie anders gebruiken zodat je die energie gaat overhouden om je doelen te bereiken. Ook gaat het om acceptatie van wat er is, en vanuit die rust streven naar een hoger doel. Het gaat om verantwoordelijkheid nemen en doen wat je te doen hebt, maar ook wat (controle) durven loslaten en vertrouwen hebben dat het goed komt. Vertrouwen hebben dat ook jij met meer plezier en minder wilskracht en perfectionisme je doelen kunt bereiken.
Referenties
– Deepak Chopra, De 7 Spirituele Wetten van Succes & voor het Vervullen van je Dromen, 1994 Altamira
– Coviello L, Sohn Y et al. Detecting Emotional Contagion in Massive Social Networks. PLOS One, 2014
– Mark Williams en Danny Penman, Mindfulness een praktische gids om meer rust te vinden in een hectische wereld, Uitgeverij Nieuwezijds 2011
– Jon Kabat-Zinn, Mindfulness voor beginners, Uitgeverij Nieuwezijds 2013
– Nyklíček I, Mommersteeg P et al, Mindfulness-Based Stress Reduction and Physiological Activity During Acute Stress: A Randomized Controlled Trial, Health Psychology, 2013
– gezondheidsnet.nl
