De menopauze of overgang is een natuurlijke transformatie waar alle vrouwen vroeg of laat mee te maken krijgen. Gemiddeld krijgen vrouwen tussen de 45 en 55 mogelijk last van overgangsklachten. Wanneer je daar last van hebt, weet dan dat er manieren zijn om deze klachten te verlichten zonder medicijnen. Voeding speelt hierbij een belangrijke rol. In dit artikel lees je hoe overgangsklachten ontstaan en hoe je ze kunt verlichten.
Je lichaam in de overgang
De overgang of menopauze ontstaat geleidelijk en is het moment dat de vruchtbare periode van de vrouw is afgelopen en de menstruatie stopt. De periode die voorafgaat aan de menopauze kan een paar maanden tot een aantal jaar duren en heet ook wel de perimenopauze. Gemiddeld begint deze fase rond het vijftigste jaar. In deze periode vinden er veel hormonale veranderingen plaats in het lichaam. Bij 60% van de vrouwen kan dit leiden tot lichte of matige overgangsklachten en bij 20% tot ernstige klachten. Klachten variëren van hoofdpijn, slapeloosheid, duizeligheid, nachtzweten, angst of paniekaanvallen, stemmingswisselingen, gewichtstoename, zware menstruaties, opvliegers tot ernstige depressies. Zodra een vrouw stopt met menstrueren is zij in de overgang, meestal duurt het daarna nog een paar jaar voordat alle overgangsklachten definitief verdwenen zijn. Het is dus een volkomen natuurlijk proces dat hoort bij het ouder worden.
Voor deze tijd wordt er in een regelmatige cyclus een eicel afgescheiden die klaar is om bevrucht te worden. De eicellen verminderen bij het ouder worden en zo rond de overgang sterft de laatste eicel. Wanneer de eicellen opraken, daalt het progesterongehalte (geslachtshormoon dat wordt aangemaakt in de eierstokken en de bijnierschors) in het lichaam. Dit is het begin van de perimenopauze. Daarnaast wordt de oestrogeenspiegel (ook afgescheiden door de eierstokken) instabiel. Zodra het progesteronniveau is gedaald, kan de oestrogeenproductie tijdelijk toenemen om dit evenwicht op te vangen, dan ontstaat er oestrogeendominantie. Later zal het oestrogeenniveau geleidelijk aan verminderen, tot er weinig tot niets meer aangemaakt wordt in de eierstokken. Het gevolg van de verandering in de productie van deze hormonen zorgt ervoor dat de menstruatie onregelmatig is of niet meer optreedt.
Doordat het lichaam op den duur steeds minder oestrogeen aanmaakt, wordt de binnenwand van de baarmoeder niet meer voldoende gestimuleerd om zich te ontwikkelen. Hierdoor wordt men onvruchtbaar en breekt de menopauze aan. De aanmaak van de vrouwelijke geslachtshormonen (oestrogeen en progesteron) is zodanig gedaald dat het krijgen van kinderen niet meer mogelijk is. Dit heeft bijvoorbeeld ook invloed op de temperatuurhuishouding van het lichaam: door de verlaging van het oestrogeengehalte wordt het uitzetten van de bloedvaten gestimuleerd, met opvliegers als gevolg. Na de menopauze hebben vrouwen, door de te lage oestrogeenspiegel, een verhoogd risico op botontkalking en de ziekte van Alzheimer (Bryant et al, 2002).
Menopauze en oestrogeendominantie
In de reguliere geneeskunde gaat men ervan uit dat klachten in en rond de menopauze vooral voortkomen uit een verminderde oestrogeenproductie. Hierdoor worden vaak oestrogeen supplementen voorgeschreven, die vaak synthetische hormonen bevatten. Dr. Christiane Northrup stelt dat het oestrogeengehalte zeker daalt in de menopauze, maar vooral na de laatste menstruatie. Zij zegt dat veel meer vrouwen juist last hebben van oestrogeendominantie tijdens de overgang, dus teveel oestrogeen in verhouding tot progesteron. Progesteron daalt relatief namelijk nog meer dan oestrogeen, omdat progesteron na de eisprong piekt en de eisprong niet meer plaatsvindt na de menopauze. Sommige vrouwen hebben volgens Dr. Northrup wel tien tot vijftien jaar last van de symptomen van oestrogeendominantie, mogelijk al vanaf hun vijfendertigste. Ook Dr. John Lee was hier van overtuigd. Hij was vooruitstrevend in zijn visie dat oestrogeendominantie de werkelijke oorzaak was van overgangsklachten, vooral bij jongere vrouwen. Hij pleitte voor behandeling met natuurlijke progesteron suppletie en heeft veel onderzoek gedaan naar de effecten van natuurlijke progesteron op overgangsklachten en behandelde in zijn praktijk veel vrouwen. Meer daarover kun je lezen in zijn boek ‘Menopauze, alles wat je dokter je niet vertelt’.
Ook in het boek ‘The Estrogen Errors’ schrijven endocrinoloog Jerilynn Prior en journalist Susan Baxter dat de perimenopauze al kan beginnen en hormonen al kunnen veranderen als je nog gewoon regelmatige menstruaties hebt. Met zowel lichamelijke als psychische klachten als gevolg. Omdat veel vrouwen en artsen dit niet weten krijgen veel vrouwen een verkeerde diagnose (en medicijnen) in deze periode, van PMS, stress, depressie, slaapstoornis tot vleesbomen. Prior legt in het boek uit dat artsen ervan uitgaan dat eierstokken minder oestrogeen aanmaken, maar dat in de perimenopauze de oestrogeenspiegels juist vaak enorm hoog zijn. Voor een optimale gezondheid is het belangrijk dat oestrogeen en progesteron met elkaar in balans zijn. Wanneer je extra oestrogeen gaat gebruiken kunnen de klachten alleen maar erger worden. Helaas is er geen medische test die kan aantonen of je in de perimenopauze bent. In het boek adviseren Prior en Baxter om vooral goed te luisteren naar je lichaam. Ook adviseren ze om eventueel bio-identiek progesteron bij te slikken, het heeft volgens hen geen noemenswaardige bijwerkingen en wanneer het je niet helpt kun je er gewoon weer mee stoppen.
Voeding en overgangsklachten
Een gezond voedingspatroon met veel vitamines en mineralen en een gezonde levensstijl zijn de belangrijkste ingrediënten voor een gezonde hormoonhuishouding en zo min mogelijk overgangsklachten. Naast gezonde voeding helpt het ook om regelmatig te bewegen.
Er zijn bepaalde groenten die extra ondersteunend werken in de perimenopauze. Dit zijn de groenten die behoren tot de familie van de kruisbloemigen, zoals broccoli, bloemkool, boerenkool, radijs, spruitjes, rucola en andere koolsoorten. Alle groenten uit deze familie bevatten Diindolylmethaan, kortweg DIM genoemd, een stof die de hormoonbalans en het gedrag van cellen in het lichaam reguleert. DIM is geen imitatie van oestrogeen, het is ook geen fyto-oestrogeen en het heeft geen oestrogene eigenschappen. DIM is een fyto-nutriënt dat het lichaam een handje helpt om oestrogeen te verteren en af te breken, zodat een gebalanceerde hormoonspiegel ontstaat. Bijvoorbeeld om oestrogeendominantie te behandelen of te voorkomen, ook in de perimenopauze, kun je het beste dagelijks flinke hoeveelheden kruisbloemige groenten eten , zodat je voldoende van de krachtige stof DIM binnen krijgt. Je kunt er ook sap van maken met een ‘juicer’ en op die manier veel DIM-rijke groenten in je smoothie of sap stoppen.
Tot nu toe heeft het onderzoek naar de werking van DIM zich vooral gericht op de hormoonregulerende eigenschappen. In veel onderzoek, zoals in de Biochemical Pharmacology Journal, de Pharmaceutical Research en de Cancer Letter van 2008 staat beschreven dat DIM zelfs een van de meest effectieve fytonutriënten is bij het voorkomen en de behandeling van o.a. borst-, prostaat-, darm- en alvleesklierkanker (o.a. Kim YS, Milner JA et al, 2005. Myzak MC, Tong P et al, 2007. Hsu JC, Dev A et al, 2006). In de Journal of Nutrition van 2008 staat daarnaast beschreven dat DIM ontstekingsremmende eigenschappen heeft.
Je kunt ook baat hebben bij het superfood maca, of je oestrogeengehalte nou te hoog is (tijdens de perimenopauze) of te laag (later tijdens de menopauze). Deze wortel (Lepidium Meyenii) in poedervorm en afkomstig uit het Andesgebergte van Peru, kan helpen om onze hormoonspiegels te herstellen. Onderzoek (Gonzales et al, 2009) heeft aangetoond dat maca een positief effect heeft op het energieniveau en het humeur, angsten kan helpen verminderen en het libido verhoogt en daarmee kan maca mogelijk allerlei klachten verminderen waar vrouwen rond de overgang mee te maken hebben. Het belangrijkste kenmerk van dit poeder is namelijk dat het een adaptogeen is. Adaptogenen zijn voedingsmiddelen of –stoffen die een uitbalancerend, regulerend effect en dus een harmoniserende werking op het lichaam hebben. Ze zorgen dat disbalansen worden hersteld. Zo ook disbalans in de hormoonspiegel tijdens de overgang, zo blijkt ook uit onderzoek (Meissner et al., 2006). Maca kan helpen om de extreme wisselingen in de hormoonspiegel te voorkomen en daarmee klachten helpen verminderen. Het kan energie geven wanneer je futloos bent, en juist ontspannen als je stress of angst ervaart. Een ander onderzoek toonde aan dat maca het zuurstofgehalte in het bloed kan verhogen, waardoor de geest alerter wordt en het uithoudingsvermogen beter kan worden (Balick & Lee, 2002).
Wil je weten welke andere factoren je ook moet kennen om opvliegers te verminderen lees dan de blog Opvliegers oorzaken.
Positief denken
Naast een gezond voedingspatroon en regelmatig bewegen is ook je mindset belangrijk. De overgang is eigenlijk niets om tegenop te zien. Het is de kroon op de vruchtbare periode van je leven. Ook is het een nieuw begin, de start van een hele nieuwe levensfase vol mogelijkheden.
Je kunt meer lezen over deze onderwerpen op de ledenwebsite van ons Maximale Gezondheidsprogramma. In dit programma krijg je een persoonlijke analyse van je hormoonhuishouding en persoonlijke begeleiding om je hormoonhuishouding in balans te brengen, gezonder te worden en meer energie (terug) te krijgen. En zo ook eventuele overgangsklachten te verminderen.
Laat je reactie achter
Heb je last van overgangsklachten? Welke van de bovenstaande tips wil je toepassen? Welke vragen heb je? Ik hoor heel graag van je.
Hoi Jesse ik ben op mijn 50 ste gestopt met de pil en mijn menstruatie is onmiddellijk gestopt.Ik ben nu 53 en heb wel elk uur een opvlieger.
Daarbij heb ik pijnlijke spieren en pijnlijke handen en slaap slecht maar ben wonderlijk genoeg niet moe
.Mijn fysio zegt dat het de overgang is.
Ben onderzocht op reuma maar dat heb ik niet.
Ik geef al vanaf mijn 20 jaar les op op de sportschool, spinning pump en xco en ben Fitness instructrice en vind mijn werk superleuk.
Ook Let ik goed op mijn eten en heb al van alles geprobeerd tegen opvliegers tot aan acupunctuur en Chinese kruiden aan toe maar niets hielp.
Heb jij nog een goede tip
Groetjes Margaret.
Ik lees over Maca, dat het zo´n goed product is, echter ik lees nergens hoeveel je daar dan per dag van nodig zou hebben in je overgang. Is dat ook ergens onderzocht?
hartelijke gr. Marloes
Oeps…
Bekende bijwerkingen:
Kan in uitzonderlijke gevallen slapeloosheid, huidproblemen, menstruatieproblemen, een verminderd libido, gewichtstoename, opvliegers en tijdelijke ontgiftingsverschijnselen veroorzaken, zoals hoofdpijn, buikpijn, misselijkheid, diarree en duizeligheid veroorzaken
Raadpleeg eerst uw arts voordat u maca gaat bestellen, met name indien u hart- en vaatziekten of schildklierproblemen heeft, zwanger bent of borstvoeding geeft.
Kruisbloemigen zijn wellicht goed voor de hormoonhuishouding maar niet goed voor de schildklier. Het is dus zaak voeding niet klakkeloos dagelijks voor te schrijven.
Wanneer je het al niet deed begin er nu dan meteen mee onderzoek naar knobbels in borsten ,,je leest het weinig maar vrouwen in de overgang daar veranderd alles dus ook de borsten die vaak worden vergeten.
Vrouwen zouden zelf meer onderzoek moeten doen bij hun zelf en je kunt beter 3 maal voor niets naar de HA gaan dan dat je te laat bent en je borst kanker hebt.
Ik vindt het een vergeten onderdeel vooral tijdens deze leeftijd waarin veel vrouwen
toch geen plezier meer beleven aan sex,een man/vrouw ontdekt dus ook geen vreemde dingen meer bij haar/zijn partner uit ervaring kan ik zeggen dat borst kanker vreselijk is voor de vrouw zelf en haar omgeving
@Jos: lees eerst het boek van Ard Pisa eens en gooi dan pas het spook van de borstkanker erin. Laat je niet zo bang maken en eet gezond.
Ik ben bijna 52 en al wat jaartjes in de overgang. Ik eet gezond, geen last van overgewicht en nauwelijks last van opvliegers. So far so good! Maar wat me wel parten speelt is slapeloosheid (meerdere keren per nacht wakker worden) en een zeer laag libido. Het lijkt me heerlijk om een nacht door te halen…en dan uitgerust wakker te worden 🙂
Op Lara’s bericht over maca. Ik gebruik het al een poos op aanraden van een orthomoleculair therapeute en heb er baat bij . Van ‘De Roode Roos’ heb ik maca 500 mg. Dosering: 1 tot tweemaal daags 1 capsule. Ik zou geen huisarts raadplegen, maar een orthomoleculair arts/therapeute. Die weten precies van de hoed en de rand.
@ Margaret : al eens geprobeerd Omega 3 als supplement te nemen ? Helpt tegen pijnlijke spieren en gewrichten.
@ Jesse : wat als je geen schildklier meer hebt en ‘s nachts werkelijk lekkend van het zweet wakker wordt? De menopauze is al lang volledig ingezet (60 jaar) en er wordt medicatie genomen voor de schildklier die ontbreekt : Elterone.
Deze vraag is niet voor mijzelf maar voor iemand die ik probeer in een betere voedingsrichting te krijgen.
Ikzelf ga maca proberen want ik slaap net zoals Muze geen enkele nacht meer door.
Beste Jesse,
Ik ben 55 en heb last van opvliegers/nachtzweten. Ik ben drie jaar in de postmenopauze. Vorig jaar bleek mijn schildklier te neigen naar te traag functioneren. De waarden waren nog niet te laag maar op het randje. Ik ben toen gestopt met 1 glas sojamelk per dag te drinken (wat ik al jaren deed) omdat sojaproducten de werking van de schildklier kunnen vertragen. Een aantal maanden later waren de waarden weer normaal. De opvliegers zijn wel toegenomen, de soja hielp dus wel. Ik neem nu ook regelmatig een magnesiumsupplement en eet minder suiker (geen zoetigheid) en drink bij het ontbijt fruit(sap) ipv de sojamelk. Ik ben (hierdoor?) 2 kilo afgevallen. Meer afvallen wil ik niet want ik ben niet dik , nu 57 kilo. Daarnaast slik ik al jaren een multi, visolie en regelmatig vitamine D. Ik heb ook regelmatig hartoverslagen, die ook gerelateerd worden aan de menopauze volgens de cardioloog.
Ik zit te denken aan maca voor de overgangsklachten en de andere goede eigenschappen, maar hoe zit het met de werking op de schildklier? Ik lees ergens dat het struma kan veroorzaken??
Graag hoor ik van je, dank alvast,
Carolien
Heb nog nooit van Maca gehoord. Ben altijd bang voor overdosering. Wat zijn de werkingen hiervan op de lange termijn. Na meerdere keren nare gevolgen van wisselwerkingen tussen medicijnen en supplementen te hebben ondervonden ben ik een beetje sceptisch.
ik heb pas gehoord dat ik in de overgang zit. voor mij is het heel erg belangrijk goed op mijn voeding te gaan letten. maar ik word radeloos van alle verschillende adviezen. bv mag ik geen bruin brood meer eten? en muesli? wat zijn goede vervangers?
Alvast bedankt
Marion
Eet gewoon gezond bloemkool,brocoli bladgroenten etc en beweeg toch hoewel je niet afvalt.LET GEWOON GOED OP JE VOEDING.Suiker is echt een boosdoener en vet in de overgang.Ik heb soms 1 a 2 opvliegers per dag en ben veel kilos kwijtgeraakt.Deze week 3 nu weeg ik 73 kilo.Maar ik ga bijna iedere dag naar de sportschool.Probeer je mindset zo rustig mogelijk te houden en niet stressen met dagelijkse dingens.GEEF NIET OP.Probeer gewoon veel groene thee ook te drinken.Ik weet is lastig je zit in gezelschap en jij alleen heeft het warm en kom bakregen naar beneden van zweet.Loopt altijd met een waaier.Je moet zelf je leven aanpassen en gemakkelijk en leuk maken.Gaat niet alles tegelijk proberen.Het meest belangrijk bespreek het met je partner en mensen die om je geeft.Wees geduldig soms neemt het tijd en soms gaat het snel over.Blijf positief en probeer natuurlijke produkten is beter dan pilletjes met chemische stoffen.
Ik zelf was 46 jaar nu 52 jaar ik eet veel verse groente fruit nergens doe ik suiker in of bij maar mijn probleem is ik een flinke buik krijg sinds de overgang is begonnen ik sport regelmatig onder begeleiding wat doe ik verkeert ik weeg 72 kilo
ik ga de DIM maar eens proberen , want slik nu famosan en fyto oestrogeen , maar heb veel last van heftige zware bloedingen met bloedarmoede tot gevolg., waarvoor ik dan weer een hormoonkuur krijg zodat het even stopt.
ik ben 55 jaar en sport en eet gezond, maar mn sociale leven lijdt hier ernstig door ,wil hier na 3 jaar modderen graag vanaf.
onderzoek bij gyenacoloog heeft niks opgeleverd.
Is het mogelijk dat Door de overgang een ldl-verhoging optreed? Ik ben 52 en sinds een half jaar is mijn ldl gestegen van 3.5 naar 4.9. Mijn hdl is goed; 1.9 en triglyliceriden 1.3. Is dit een natuurlijk iets? En daalt het weer na de overgang?
Hallo Jesse, ik gebruik de injectie prolia voor mijn bot ontkalking, kan ik per dag 2 theelepels maca nemen voor mijn opvliegen die ik al 22 jaar heb.Graag je reactie.
Kan ik maca gebruiken bij prolia injectie
Ben nu al twee jaar mijn barmoeder Kwijt maar heb wel nog mijn eierstokken ! Ik neem al twee jaar bio identiek hormones, Allen oestrogen gel, de minimum dosis! Maar die laatste tijd voel ik me Niet meer zo goed ! Moët ik progesterone bij nemen tien Dagen op de maand ? Ik Ben nu 50 jaar Geworden.
Ik ben 53 jaar en ik kan wel zeggen dat ik flink last heb van de overgang. Ik denk dat ik alle verschijnselen heb waarvan ik de slapeloosheid, wisselende stemmingen, somberheid en opvliegers het ergst vind. Ben daarnaast sinds een half jaar niet meer aan ‘t werk omdat ik gewoon op ben (burnout?). Ik eet gezond, neem goede supplementen maar het lukt me niet om minder stress te ervaren. Heb gelukkig nu hulp in de vorm van therapie maar wil graag ook alles doen wat ik op fysiek gebied kan doen, alleen: wat is nou precies goed voor mij?
Bio identieke hormonen, wel of niet doen? Krijg je, als je daarmee stopt, niet alsnog dezelfde klachten? De naam Christiane Northrup ben ik al een paar keer tegen gekomen maar ben niet zo’n autodidact, ik wil heel graag iemand die me persoonlijk kan adviseren.
Na 10 jr oestogenen (pleister en tbl) en 6 jr livial tbl (gebruik ik nog steeds), vraag ik me af of er nog hoop is voor mij.
Zodra ik maar een half tbl neem ipv een hele, heb ik al weer opvliegers.
Volgens artsen moet ik allang stoppen. Ik neem het risico en ga door met medicatie.
Het leven is anders niet te doen.
Met 45 was ik in de overgang. Heb jaren getobd. Ben nu 71jr.
Heb ook gelezen over Maca. Nou, ik ben er na 2 dagen mee gestopt. Mijn bloeddruk steeg de pan uit, voelde me gejaagd. Mijn oren sloegen dicht alsof ik in het vliegtuig zat, hoge druk op mijn oren en ik hoorde mijn eigen bloed pompen. Mijn god, wat ben ik hiervan geschrokken. Na een paar dagen verminderde alles. Ik had een potje met Maca poeder en nam minder dan de helft van een theelepel. At verder niet anders dan normaal. Heb het 2 weken later weer geprobeerd en weer begonnen dezelfde klachten. Toen wist ik dat het door de Maca kwam. Dus kijk uit hiermee.
Hallo, Jesse
In 2014 heb ik een zware operatie gehad . Aan mijn eierstok zat een cyste van een kilo. Toen ik wakker werd na de operatie had men mijn baarmoeder eruit gehaald 2 eierstokken- cyste -blindedarm en de vetschort eruit . Na dat alles op kweek was gezet was gelukkig alles goed.
Ik gebruik sinds de operatie hormoongel.
Een paar jaar later bleek mijn schildklier niet goed te werken en ik kreeg thyrax.
Langzamerhand is mijn gewicht aan het toenemen.
Ik voel ook dat mijn lichaam ander eten nodig heeft dan voor de overgang. Ik weet niet goed wat ik het beste kan eten. Daar buiten werk in ook nog wisselende diensten.
Dag Avond Nacht.
Ik wil mijn gewciht onder controle houden wat kan ik het beste doen.
Ik vind het verschrikkelijk dat ik dikker wordt. Daarom wil ik het binnen de perken houden
Het zit bij mij met name op mijn buik boven benen en de billen.
Ik hoop dat je goed advies hebt voor mij.
Is het mogelijk dat je een voorbeeld geeft.
Wat je het beste als ontbijt – lunch-diner-souper kunt eten.
Wat is voor mij belangrijk om gezien mijn ziektegeschiedenis.
Beste dames,
Ook ik had last van de overgang, begon met 46 en had elk uur opvliegers, haaruitval, slapeloosheid. Ik voelde me steeds minder vrouw worden maar hoorde van iemand die dat ook v iemand had dat masturberen, (ook al heb jij ff geen zin)jouw hormonen als het ware wakker kon maken. Toen goede vibrator aangeschaft en na 2 weken uitproberen (manlief super blij) waren mijn opvliegers weg, kreeg meer energie, haar begon weer te groeien, slaap weer normaal en heb een mooiere huid gekregen. Heb ook mijn voeding aangepast en sport meer. Ik voel me top en heb dit ook aan mijn vriendinnen aangeraden die ook dezelfde resultaten hebben.
Hoi,
Inmiddels 62 en de overgang voorbij. Ik heb nooit een klacht gehad, ook de bekende kwaaltjes zijn mijn deur voorbij gelopen. Wat een opvlieger is weet ik niet, nachtelijk transpireren, slapeloosheid, stemmingswisselingen, aankomen in gewicht…..niets van dat alles. Ik prijs me dan ook een gelukkig mens. Dat ik, met mijn 1.83 m en 65 kg, nog steeds in maat 38 pas, dat ik me niet ouder voel dan veertig jaar geleden én dat ik gezond ben, is iets waar ik heel gelukkig mee ben en ik weet dat ik wat dat betreft, een gezegend mens ben.
Net als de meeste mensen van mijn leeftijd heb ik de nodige emotionele en negatieve ervaringen. Ik geloof er dan ook heilig in dat het feit dat ik door die overgang heen ben gefietst zonder enig probleem, een compensatie is voor wat ik allemaal heb meegemaakt in m’n leven.
Wat zou een goed bio identitiek progesteron zijn?
Of een natuurlijke progesteron suppletie?