Is zon goed voor je huid? Huidverzorging tips

De zon is schadelijk voor je huid en je doet er dus goed aan je huid goed in te smeren met zonnebrandcrème als je in de zon gaat zitten, dat is wat de meeste medici en gezondheidsorganisaties zeggen. Het klopt inderdaad dat langdurige blootstelling aan de zon de belangrijkste oorzaak is van huidkanker, maar toch is zon goed voor je huid want ons lichaam heeft het nodig om gezond te blijven. De vitamine D die het lichaam aanmaakt als je in de zon zit beschermt namelijk tegen talloze ziektes, waaronder hart- en vaatziekten, diabetes en kanker.

Waarom je tegenwoordig vaak hoort dat zonnen slecht is voor je huid

Nog niet zo lang geleden was zonnebaden uitermate populair en was een bruingebronsde huid een teken van gezondheid en welvaart. De bruiningsproducten waren niet aan te slepen en ook de zonnestudio’s deden goede zaken, want veel vrouwen wilden er het liefst het hele jaar door lekker gekleurd uitzien. In de jaren negentig begonnen artsen en wetenschappers echter te waarschuwen voor de gevaren van een overmatige blootstelling aan zonlicht, omdat men ontdekte dat het aantal gevallen van huidkanker sterk aan het toenemen was en dat dit in de meeste gevallen te wijten was aan teveel in de zon zitten.

Zonlicht bestaat uit diverse soorten elektromagnetische straling die onder te verdelen zijn in zichtbaar, infrarood en ultraviolet licht. Het ultraviolet (UV) licht bestaat op zijn beurt uit drie verschillende soorten straling, te weten UVA, UVB en UVC. UVC wordt voor het grootste gedeelte geabsorbeerd door de atmosfeer, waardoor maar weinig van dit type straling het aardoppervlak en dus de huid van de mens bereikt. UVB en UVA bereiken de aarde echter wel en kunnen als je er teveel van op je huid krijgt huidschade veroorzaken. Vooral UVB is erg schadelijk voor de huid en zorgt voor een bruine of verbrande huid. UVA is wat minder gevaarlijk en wordt ook vaak gebruikt voor de behandeling van huidaandoeningen zoals psoriasis.

Mensen die veel in de zon zitten en/of vaak naar een zonnestudio gaan lopen een groter risico om huidkanker te krijgen. Dit komt omdat het DNA in de huid wordt beschadigd als de huid bruin wordt of verbrand raakt. Normaalgesproken vervangt je lichaam de door zonlicht beschadigde huidcellen automatisch door nieuwe cellen, zodat je huid zacht, strak en soepel blijft. Echter, dit proces gaat niet altijd goed, vooral als de huid in de loop der jaren veelvuldig beschadigd is geweest. Het gevolg is dat huidcellen zich op een bepaald moment ongecontroleerd gaan vermenigvuldigen waardoor tumoren ontstaan, zoals de basaalcelcarcinoom en plaveiselcelcarcinoom, die het gevolg zijn van directe DNA-schade, en de melanoom, die het gevolg is van indirecte DNA-schade.

Tussen 1973 en 2003 is het aantal volwassenen bij wie een basaalcelcarcinoom is vastgesteld toegenomen met maar liefst 130%. Wat erg schokkend is, is dat vooral bij vrouwen onder de 40 jaar het aantal gevallen met basaalcelcarcinoom in de laatste 40 jaar verdrievoudigd is (De Vries et al., 2004). Behalve dat veelvuldige blootstelling aan zonlicht het risico op huidkanker vergroot is teveel zon ook een van de belangrijkste veroorzakers van een versnelde huidveroudering.

Waarom hebben we zonlicht nodig om gezond te blijven?

Eén van de belangrijkste processen die in het lichaam plaatsvinden als je in aanraking komt met de zon is dat het lichaam vitamine D aanmaakt uit zonlicht. Vitamine D is erg belangrijk voor onze gezondheid, want het versterkt ons immuunsysteem en beschermt ons onder andere tegen hart- en vaatziekten (Zittermann, 2006), depressies (Grath et al., 2002), diabetes (Hypponen et al., 2002; Holick, 2004; Pittas et al., 2006), astma (Augusto et al., 2007) en verschillende vormen van kanker (Holick, 2002; Lappe et al., 2007). In ons eten zit maar heel weinig vitamine D, dus met voeding alleen kunnen wij nooit in onze dagelijkse vitamine D behoefte te voorzien. Dat is ook de reden waarom veel mensen in Westerse landen een chronisch vitamine D tekort hebben… het zit onvoldoende in voeding en ze zitten te weinig in de zon.

Hoe kun je veilig zonnen? – do’s en don’ts

Het klinkt erg tegenstrijdig: in de zon zitten is gevaarlijk, maar je hebt de zon wel nodig om gezond te blijven! Met deze tips zorg je ervoor dat je toch zorgeloos van de zon kunt genieten.

Wel doen:

• Ga als de zon schijnt maximaal 5 tot 10 minuten (afhankelijk van je huidtype) onbeschermd in de zon zitten. Op die manier krijgt je lichaam in de gelegenheid zonlicht op te nemen en om te zetten in vitamine D
• Bedek je huid met zonwerende kleding en draag een hoedje met een brede rand of smeer je in met een veilige zonnebrandcrème zodra je huid een rode gloed krijgt (dit kan al na 5 minuten gebeuren!), dit is namelijk een teken dat je huid verzadigd is.
• Bescherm je huid met zonnebrandcrèmes op natuurlijke basis die ingrediënten bevatten zoals:  Astaxantine (een antioxidant die de huid beschermt), vitamine A en E (huidbeschermende antioxidanten), zinkoxide (beschermt zeer krachtig tegen zowel UVA als UVB), Titanium dioxide (zeer krachtige bescherming tegen UVB), Aloë vera (beschermt niet tegen UV-straling maar is wel erg verzorgend voor de huid) en MSM (ook wel methylsulfonylmethaan genoemd, beschermt niet tegen UV straling maar is zeer verzorgend voor huid, haar en nagels)
• Eet altijd (ook als de zon niet schijnt) voldoende antioxidantrijke voeding en omega-3 vetten, omdat deze de oxidatieve stress in het lichaam verminderen waardoor DNA beschadigingen minder kans krijgen. Voorbeelden van antioxidantrijke voeding zijn groente, fruit, kokosolie, thee, rauwe cacao en eieren. Omega-3 vetten zitten vooral in vis, krill olie, bonen en walnoten.
• Neem een vitamine D supplement, zodat het vitamine D gehalte in je lichaam altijd op een gezond peil blijft.

Niet doen:

• Ga tussen 11u en 15u nooit zonnebaden of langdurig onbeschermd naar buiten, de zon staat dan op zijn hoogst en de gevaarlijke straling is dan het krachtigst.
• Gebruik geen zonnebrandcrèmes die toxische of zelfs kankerverwekkende stoffen bevatten. Zonnebrandcrèmes die een of meer van de volgende ingrediënten bevatten kun je daarom beter vermijden: Octinoxate (ook vaak aangeduid als octylmethoxycinnamaat, kan de hormoonspiegel uit balans brengen en het risico op kanker vergroten), Oxybenzone (ook vaak benzofenon-3 genoemd, zorgt bij veel mensen voor allergische reacties en kan het risico op kanker en een verstoorde hormoonbalans vergroten), Octisalaat (versterkt de absorptie van andere ingrediënten die toxisch voor het lichaam zijn), Avobenzone (ook vaak aangeduid met Parsol 1789, kan vooral in combinatie met het eerdergenoemde octinoxate het risico op kanker vergroten), Octocrylene (kan het risico op kanker vergroten), Homosalate (kan de hormoonspiegel verstoren en de opname van toxische stoffen in het lichaam bevorderen), Ensulizole (ook Phenylbenzimidazole sulfonzuur genoemd, kan het risico op kanker vergroten), Padimaat O (ook vaak aangeduid met Octyl Dimethyl PABA of PABA Ester, een afgeleide van het inmiddels verboden en kankerverwekkende PABA), Menthyl anthranilaat (kan het risico op kanker vergroten) en Sulisobenzone (ook vaak benzofenon-4 genoemd, geeft vaak oog- en huidirritaties en kan de absorptie van andere schadelijke stoffen bevorderen).

Zonnen is dus niet gevaarlijk, zolang je het maar op een verantwoorde manier doet. Als je langdurig wil zonnen of veel buiten bent gebruik dan altijd zonnebrandcrèmes op basis van natuurlijke ingrediënten, je kunt ze vinden in de betere drogist, natuurvoedingswinkels en superfood winkels. Geniet van de zon!