Gezonde Voeding Afvallen

Als je wilt afvallen is het belangrijk om eerst de reden te achterhalen waarom je te zwaar bent. Er kunnen namelijk verschillende redenen zijn waarom je aankomt in gewicht en vet opslaat. Vaak heeft dit een hormonale oorzaak en regelmatig spelen er verschillende oorzaken tegelijk. Lees in dit blog hoe je grote stappen vooruit kunt zetten richting een gezond lichaam en een gezond gewicht.

Er kunnen verschillende redenen zijn waarom je aankomt in gewicht en vet opslaat. Vaak heeft dit een hormonale oorzaak. Regelmatig speelt er zelfs een combinatie van verschillende (hormonale) oorzaken. Bijvoorbeeld te veel insuline, het hormoon dat je lichaam aanmaakt als je bloedsuikerspiegel stijgt wanneer je koolhydraten of suikers hebt gegeten. Je lichaam maakt op dat moment insuline aan om de suikers die in je bloedbaan terecht zijn gekomen op te slaan als spierglycogeen of als lichaamsvet. Dat hoeft geen probleem te zijn, maar dat wordt het wel als het lichaam er steeds weer en veel van moet aanmaken. Je lichaam stopt op dat moment met vet verbranden en je lichaam raakt in een stand waarin het vet opslaat.

Hormonale oorzaken

Ook een te veel aan het hormoon cortisol kan zorgen voor vetopslag. Dit is het hormoon dat we aanmaken wanneer we stress ervaren, het hormoon dat je lichaam herstelt na een adrenalinestoot. De energie die je snel opbrandt onder invloed van de adrenaline wordt via de cortisol aangevuld. Het hormoon cortisol zorgt ervoor dat de bloedsuikerspiegel stijgt waardoor je energie en doorzettingsvermogen krijgt om de stress aan te kunnen. Cortisol stimuleert je eetlust en zorgt ervoor dat het lichaam reserves opslaat van wat je eet. Die reserves worden vaak opgeslagen als vet rond je buik, om het lichaam klaar te maken voor een volgende stressreactie. Wetenschappelijk onderzoek ondersteunt dit ook. Uit onderzoek in 2000 (Epel E, McEwen B et al) bleek dat vrouwen met vooral vet rond de buik ook hogere levels van cortisol in het lichaam hadden, in vergelijking met vrouwen met vet vooral rond de heupen. Ze maakten meer cortisol aan in stressvolle situaties en hadden ook meer last van stress.

Verder kan een disbalans in de productie van schildklier hormonen een van de oorzaken zijn waarom je bent aangekomen in gewicht. Je schildklier regelt o.a. de stofwisseling. Te weinig schildklier hormonen kan verschillende redenen hebben zoals te veel stress, een gebrek aan jodium, een auto-immuunziekte of te veel zware metalen in het lichaam (bijvoorbeeld door amalgaamvullingen of zware metalen uit blik of andere verpakkingen van voeding). Uit wetenschappelijk onderzoek (Fox CS, Pencina MJ et al) bleek dat vrouwen met een trage schildklier gemiddeld 2,3 kilo waren aangekomen in maximaal 3,5 jaar. Mannen met een trage schildklier waren gemiddeld 1,3 kilo aangekomen. Hieruit zou een verband blijken tussen de schildklieractiviteit en gewichtstoename. Ook het vasthouden van vocht kan een oorzaak zijn, daar ga ik verder in dit artikel op in.

Hoe raken de hormonen uit balans?

Hoe komt het dat deze hormonen uit balans raken, met andere woorden: waar gaat het mis? Waar het vaak misgaat, is bij het eten van veel bewerkte voedingsmiddelen. Voedingsmiddelen die niet rechtstreeks uit de natuur komen, maar in een fabriek geproduceerd of bewerkt worden. Ze bevatten vaak allerlei stoffen die om meerdere redenen niet optimaal zijn voor onze gezondheid.

Ze bevatten bijvoorbeeld te veel:

• Suiker
  Er is de laatste tijd veel te doen om suiker, de verslavende werking ervan wordt steeds duidelijker net als de vele nadelen ervan op onze gezondheid. Bovendien leidt het eten van suiker tot glycatie, een stofwisselingsproces dat de veroudering enorm versnelt, zo blijkt ook uit onderzoek (Semba RD et al, 2010).
• Gluten
  Dit is een stof die bestaat uit eiwitcomponenten die te vinden is in granen als tarwe, rogge, gerst, haver en spelt. Het is een veelgebruikte toevoeging in de voedingsindustrie om zijn verdikkende en kauwbare structuur. Het is een stof die bij veel mensen ongemakken veroorzaakt zoals darmklachten of verminderde opname van voedingsstoffen, vooral door de hierin aanwezige stof giadine. Omdat steeds meer gebruik wordt gemaakt van deze stof in voedingsmiddelen komt dat ongemak bij steeds meer mensen tot uiting.
• Smaakstoffen
  Een lange ingrediëntenlijst is meestal geen goed teken, het betekent dat er veel additieven zijn toegevoegd. Bijvoorbeeld om het langer houdbaar te maken, de smaak te versterken of het product meer kleur te geven. Veel bewerkte voedingsmiddelen (zoals soepen, sauzen, vleeswaren, bouillon) bevatten smaakversterkers, een relatief goedkope manier om smaak aan voedingsmiddelen te geven. MSG is een bekende smaakversterker en in veel wetenschappelijke onderzoeken is de link gelegd tussen deze stof en overgewicht (zoals He K, Zhao L et al, 2008)
• Zout
  Bewerkte voedingsmiddelen en kant-en-klaar producten bevatten vaak veel zout. Dat is op zich niet zo’n probleem, maar dat wordt het wel als je te veel zout binnenkrijgt. En dat kan gemakkelijk gebeuren wanneer je meerdere bewerkte voedingsmiddelen langere tijd in je voedingspatroon hebt. Te veel zout kan een te hoge bloeddruk veroorzaken. Uit onderzoek van de universiteit van Sao Paulo (gepresenteerd bij de American Society of Hypertension in New York) bleek ook dat mensen met verhoogde bloeddruk een voorkeur hebben voor zout eten. Te veel zout zorgt er ook voor dat je vocht vasthoudt en dat je minder gemakkelijk gewicht verliest.

Ik zie in de praktijk regelmatig dat mensen vocht vasthouden wanneer ze een voedingspatroon hebben met veel bewerkte voedingsmiddelen en dus veel zout binnenkrijgen. Doordat je vocht vasthoudt ben je ook zwaarder. Je lichaam heeft zout ofwel natrium (een mineraal dat onderdeel uitmaakt van zout) nodig om te kunnen functioneren. Maar als je veel bewerkte voedingsmiddelen eet krijg je veel meer zout of natrium binnen dan je nodig hebt. Kalium is een mineraal dat bijdraagt aan een optimale vochthuishouding in het lichaam en gaat vochtophoping tegen. Het heeft daarbij een gunstig effect op de bloeddruk en gaat het bloeddrukverhogende effect van natrium tegen (Feng JH, Nirmala D et al, 2005). Kalium brengt een te veel aan natrium in balans, het neutraliseert als het ware een te grote hoeveelheid natrium. Kalium helpt om afvalstoffen te verwijderen uit je lichaam (het neutraliseert natrium in de cellen en daarmee kunnen ook toxische stoffen beter afgevoerd worden evenals vocht). Je lichaam wordt schoner en je verliest gemakkelijker gewicht. Kalium zit vooral in groente (bijvoorbeeld spinazie) en fruit (bijvoorbeeld bananen). Wanneer groenten met veel water lang worden gekookt gaat kalium verloren. Ook hier brengt het je lichaam dus beter in balans als je meer plantaardige en ‘levende’ voeding eet. Dat brengt bovendien ook de gezondheid van je darmen in balans en brengt meer balans in je hormoonhuishouding.

Bewerkte voedingsmiddelen bevatten bijvoorbeeld te weinig

• Enzymen
  Een enzym is een eiwit en werkt als katalysator bij een bepaalde chemische reactie in of buiten een cel. Ons lichaam heeft enzymen nodig om eten te kunnen verteren. Wanneer je voldoende enzymen in je lichaam hebt verteer je voedingsstoffen optimaal en kan het lichaam toxische stoffen effectief afbreken en verwijderen. Je lichaam kan makkelijker gezond blijven en energie uit voeding halen. Voor bewerkte voeding zijn veel meer verteringsenzymen nodig dan voor pure, levendige en plantaardige voeding. Het lichaam kan dus plantaardige voeding veel gemakkelijker verteren dan bewerkte voedingsmiddelen. Wanneer je veel enzymen nodig hebt door een bewerkt voedingspatroon, kan er op den duur een tekort ontstaan, zo stelt expert Dr. Edward Howell auteur van verschillende boeken over dit onderwerp waaronder Food Enzymes for Health & Longevity. Veel enzymen die ons lichaam nodig heeft krijgen we binnen via onze voeding. Levende en plantaardige voedingsmiddelen hebben enzymen in zich (mits deze niet langdurig verhit zijn geweest), in tegenstelling tot de bewerkte voedingsmiddelen. Een van de manieren om ervoor te zorgen dat je zoveel mogelijk enzymen uit voeding binnen krijgt is door meer ongekookte plantaardige voeding te eten.
• Vitamines
• Mineralen
• Vezels

Wanneer bovenstaande voedingstoffen wel in de bewerkte producten te vinden zijn, zijn ze vaak kunstmatig toegevoegd. Er is als het ware geprobeerd om nog wat van het bewerkte voedingsmiddel te maken, wat natuurlijk niet optimaal is. Dit type bewerkte voedingsmiddelen vestoren vaak meerdere lichamelijke processen tegelijkertijd zoals darmklachten (gluten) en een verhoogde bloedsuikerspiegel en insulineproductie (suikers).

Gezonde voeding afvallen

Hoe kun je grote stappen zetten richting een gezond gewicht en een gezond lichaam? Het antwoord lijkt misschien simpel, maar heeft om verschillende redenen een groots effect: het toevoegen van meer plantaardige en/of ‘levende’ voeding aan je voedingspatroon en dus veel groente (ook ongekookt en rauw). Levende voeding is in dit geval rauwe voeding, vooral verse rauwe biologische groente en fruit die niet gebakken, gekookt, gestoomd of gewokt zijn. Deze voeding zit vol levende enzymen die, zoals je hierboven kon lezen, het lichaam dagelijks nodig heeft om voedingsstoffen af te breken en te absorberen die het lichaam helpen bij de natuurlijke reiniging van toxische stoffen die doorlopend in ons lichaam terecht komen. Dit levert je veel energie op, want een ophoping van gifstoffen vreet letterlijk energie. Het helpt bovendien bij het behouden of krijgen van een gezond gewicht en doordat voedingsstoffen beter worden opgenomen wordt het verouderingsproces in het lichaam vertraagd. Je hebt hierboven al gelezen dat dit niet alleen dé manier is om ervoor te zorgen dat je genoeg enzymen binnenkrijgt, maar ook genoeg kalium. Maar het brengt je nog zoveel meer balans op het gebied van je gezondheid. Het zorgt bijvoorbeeld voor een goede gezondheid van je darmen (bijvoorbeeld door de vezels en enzymen) en brengt je hormonen in balans.

In 2012 heeft de Vrije Universiteit Brussel (Deriemaeker P. et al) bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar de effecten van een voedingspatroon met overwegend plantaardige voeding ten opzichte van een voedingspatroon met overwegend vlees. Uit dit onderzoek bleek dat de opname van magnesium en kalium aantoonbaar hoger was bij de groep die vooral plantaardige voeding at. Het heeft bovendien een meer alkalisch effect in het lichaam dan een vleesrijk voedingspatroon en daardoor zou een op plantaardige voeding gebaseerd voedingspatroon beter beschermen tegen allerlei ziekten waaronder osteoporose.

Uit onderzoek in 1990 (Ornish D, Brown SE et al) bleek dat een aantal veranderingen in levensstijl (voornamelijk plantaardige voeding, stoppen met roken, stress management en regelmatig bewegen) binnen een jaar de kans op een hartaanval verkleint en klachten bij hartziekten kan terugdringen, zonder het gebruik van medicijnen.

Ook je huid wordt mooier door meer groente toe te voegen aan je voedingspatroon. Uit recent onderzoek (Lefevre C et al, 2014) bleek dat de huid een mooiere kleur en gezonde glans krijgt door het eten van veel plantaardige voeding waaronder meloen, wortelen, tomaten, pompoen, spinazie en broccoli. Volgens de onderzoekers suggereert de gloed die ontstaat door het eten van groente en fruit daarbij dat mensen gezond zijn en dat maakt ook nog eens dat anderen hen aantrekkelijker vinden.

Mijn advies

Een goed begin voor een gezond voedingspatroon is niet om meteen jezelf op een streng dieet te zetten en jezelf van alles te ontzien. Ga eens beginnen met de eerste stap en voeg veel meer groente toe aan je voedingspatroon, ook rauw en ongekookt. Dit kun je bijvoorbeeld doen door het dagelijks drinken van groene smoothies (werk bijvoorbeeld toe naar een liter per dag, eventueel verdeeld over de dag als dat prettiger voor je is). Een voedingspatroon vol met plantaardige ‘levende’ voeding is het juiste voedingspatroon om af te vallen!

Wil jij graag weten welke hormonen uit balans zijn en wat de reden is dat jij te veel vet opslaat? Of persoonlijk advies op het gebied van voeding en levensstijl gericht op bepaalde klachten die je misschien hebt? Of persoonlijke begeleiding voor meer energie of een gezond gewicht? Dan kun je eens kijken of het Maximale Gezondheidsprogramma bij je past. Via een uitgebreide hormoonanalyse, persoonlijke coaching en advies op het gebied van gezondheid, voeding en beweging begeleiden we je graag naar meer energie en een gezond(er) lichaam.

Referenties
– Epel ES, McEwen B. Stress and body shape: stress-induced cortisol secretion is consistently greater among women with central fat. Psychosom Med. 2000 Sep-Oct;62(5):623-32.
– Fox CS, Pencina MJ et al. Relations of thyroid function to body weightcross-sectional and longitudinal observations in a community-bases sample, Arch Intern Med. 2008;168(6):587-592.
– He K, Zhao L et al. Association of monosodium glutamate intake with overweight in Chinese adults: the INTERMAP Study. May 22, 2008. doi: 10.1038/oby.2008.274
– Feng JH, Nirmala D et al. Effect of Short-Term Supplementation of Potassium Chloride and Potassium Citrate on Blood Pressure in Hypertensives. Hypertension 2005;45;571-574
– Deriemaeker P et al. Nutritional aspects of health: the possible contribution of plant-based vegetarian diets. 2012.
– Tuso PJ, Nutritional Update for Physicians: Plant-Based Diets. Perm J. 2013 Spring; 17(2): 61–66.
– Ornish D, Brown SE et al. Can lifestyle changes reverse coronary heart disease? The Lifestyle Heart Trial. Lancet 1990 Jul 21;336(8708):129-33.
– Lefevre CE, Ewbank MP et al. It is all in the face: carotenoid skin coloration loses attractiveness outside the face. Department of Psychology, University of York
– Spisak BR, Lefevre CE et al. A face for all seasons, 2014. Front Hum Neurosci. 2014; 8: 792.
– Dr. Edward Howell, Food Enzymes for Health & Longevity, Lotus Press
– Semba RD et al, Does Accumulation of Advanced Glycation End Products Contribute to the Aging Phenotype? J Gerontol A Biol Sci Med Sci. Sep 2010; 65A(9): 963–975.