Buikvet staat al decennia lang in een verkeerd daglicht, omdat je daarmee het risico op allerlei vaak ernstige ziektes en aandoeningen vergroot. Uit een onderzoek van het UMC Utrecht dat gisteren is gepresenteerd blijkt echter dat niet teveel buikvet maar een te hoog vetpercentage over het gehele lichaam een risico voor de gezondheid is en de kans op borstkanker vergroot.
Overgewicht en borstkanker
Onderzoekers zijn het al langer met elkaar eens dat overgewicht en/of gewichtstoename belangrijke risicofactoren zijn voor borstkanker na de menopauze. Daarnaast is het ook bekend dat de prognose voor borstkankerpatiënten slechter is als zij overgewicht hebben.
De reden dat overgewicht het risico op sommige vormen van borstkanker vergroot heeft te maken met het feit dat lichaamsvet een verhoging van de oestrogeenproductie (estron, estradiol en vrije estradiol) in het lichaam veroorzaakt en zo voor een verhoogde oestrogeenspiegel zorgt (Cleary et al., 2009[1]).
Onderzoekers dachten langere tijd dat je het risico op borstkanker kon verlagen door buikvet te verliezen, maar daar zijn ze nu op teruggekomen. Uit zeer recentelijk onderzoek van het UMC Utrecht (Van Gemert et al., 2017[2]) blijkt namelijk dat een afname van het vetpercentage over het gehele lichaam (dus niet alleen de buik, maar ook bijvoorbeeld op de heupen) belangrijk is om borstkanker te voorkomen.
Afname totale lichaamsvet belangrijk voor voorkomen borstkanker
Voor hun onderzoek volgden zij 243 postmenopauzale vrouwen met overgewicht. Van deze groep waren 195 vrouwen na 16 weken tussen de vijf en zes kilo afgevallen, de overige 48 vrouwen niet. Vervolgens werd het totale lichaamsvet en het buikvet van alle vrouwen alsook de geslachtshormoon- en leptinespiegels en het aantal ontstekings-gerelateerde stoffen in het bloed vergeleken met de niveaus voorafgaand aan het gewichtsverlies.
De onderzoekers konden na die 16 weken een verband aantonen tussen een afname in lichaamsvet en een gunstige veranderingen in een aantal biologische markers voor borstkanker, waaronder geslachtshormonen en leptine. Een afname van het buikvet werd daarentegen meer in verband gebracht met een afname van ontstekingsmarkers, die bijvoorbeeld in verband worden gebracht met hart- en vaatziekte.
De belangrijkste conclusie van de onderzoekers was dat vooral een afname van het vetpercentage over het gehele lichaam bijdraagt aan een verlaging van het risico op hormoon gerelateerde borstkanker, dus niet alleen een afname van buikvet.
Het is nooit te laat om af te vallen
Als je eenmaal overgewicht hebt betekent dat absoluut niet dat je daarmee voor altijd een vergroot risico hebt op borstkanker na de menopauze. Uit een Amerikaans onderzoek dat in 2005 al was gepubliceerd blijkt namelijk dat als je tussen je 18e en 30e bent aangekomen en daarna bent afgevallen, je nog steeds minder risico hebt op borstkanker na de menopauze dan als je niet zou zijn afgevallen (Harvie et al., 2005[3]). Ook als je al in de menopauze zit loont het om af te vallen als je overgewicht hebt, want ook dan kun je het risico op borstkanker nog steeds verlagen (Eliassen et al., 2006[4]).
Referenties
[1] Cleary, Margot P., and Michael E. Grossmann. “Obesity and breast cancer: the estrogen connection.” Endocrinology 150.6 (2009): 2537-2542.
[2] Willemijn A van Gemert, Evelyn Monninkhof, Anne M May, Sjoerd G Elias, Job van der Palen, Wouter Veldhuis, Maaike Stapper, Rebecca K Stellato, Jantina A Schuit, Petra H M Peeters. Association between changes in fat distribution and biomarkers for breast cancer. Endocrine-Related Cancer, 2017; ERC-16-0490 DOI: 10.1530/ERC-16-0490
[3] Harvie, Michelle, et al. “Association of gain and loss of weight before and after menopause with risk of postmenopausal breast cancer in the Iowa women’s health study.” Cancer Epidemiology and Prevention Biomarkers 14.3 (2005): 656-661.
[4] Eliassen, A. Heather, et al. “Adult weight change and risk of postmenopausal breast cancer.” Jama 296.2 (2006): 193-201.
