Wat gebeurt er in je lichaam als je frisdrank drinkt?

In de afgelopen jaren zijn er veel wetenschappelijke onderzoeken gedaan naar de effecten van frisdrank op het lichaam en de gezondheid. In dit artikel zet ik verschillende onderzoeken op een rijtje en krijg je een antwoord op de vraag: wat gebeurt er nou eigenlijk in je lichaam als je frisdrank drinkt?

In dit artikel:

• Het effect van frisdrank op je hart
• Het effect op je hersenen
• Het effect op je nieren
• Het effect op je longen
• Het effect op je tanden
• Eerder menstruatie voor meisjes
• Wat gebeurt er in je lichaam als je frisdrank drinkt

De consumptie van frisdrank daalt al sinds 2000. Uit onderzoek van het CBS in 2008 bleek dat Nederlanders in 2000 nog gemiddeld 80 liter per persoon per jaar dronken, in 2007 was dat 66 liter per jaar. Wel drinken we steeds meer mineraalwater, het aantal liters bronwater is tussen 2000 en 2008 met een derde gestegen tot 22 liter per persoon. In Amerika zijn er recentere cijfers bekend, Amerikanen drinken ook steeds minder frisdank in 2002 dronk 41 procent van de Amerikanen geen frisdrank meer, aldus een enquête van Gallup. In 2012 dronk 48 procent van de Amerikanen nog steeds 1 glas frisdrank per dag. In 2014 vermeed wel 63 procent het drinken van frisdrank.
Dit artikel is puur om je te informeren, zeker niet om je bang te maken. Wanneer je beter geïnformeerd bent over de effecten van bepaalde middelen op het lichaam, kun je zelf vanuit die informatie een bewustere keuze maken of het iets is wat je wel, niet of misschien af en toe wilt doen.

Het effect van frisdrank op je hart

Mensen die één glas of blikje frisdrank per dag drinken hebben aanzienlijk meer kans op hart- en vaatziekten, dit blijkt uit een onderzoek uit 2011. In vergelijking met de proefpersonen die gemiddeld het minste frisdrank dronken hadden de proefpersonen die gemiddeld het meeste frisdrank dronken 20 procent meer kans op een hartaanval.

Het effect op je hersenen

Het drinken van frisdrank heeft effect op je hersenen. Dit blijkt uit een onderzoek onder ratten van de universiteit van South California in 2014, zo schrijft Time Magazine. Suikerrijke frisdrank heeft vooral invloed op de hersenen van jongvolwassenen zo blijkt. Er was een duidelijke negatieve invloed op het geheugen en op de leerprestaties. De onderzoekers willen nu gaan onderzoeken of frisdrank wellicht kan zorgen voor een ontsteking van de hippocampus, gezien dit gebied in de hersenen een belangrijke rol speelt bij het geheugen. Ook Australisch onderzoek, beschreven in New Scientist, onder ratten in 2013 keek naar de effecten van frisdrank op de hersenen. De onderzoekers toonden aan dat zoete frisdranken de hyperactiviteit in de hersenen verhogen. Er kunnen honderden eiwitten in de hersenen beschadigen door het drinken van frisdrank, eiwitten die verantwoordelijk zijn voor DNA communicatie en een gezonde celfunctie. De onderzoekers stellen dat de veranderende eiwitten een belangrijke rol spelen bij de cellulaire functie van de hersenen en een rol kunnen spelen bij aandoeningen als Alzheimer, Parkinson en schizofrenie. Onderzoek in 2002 toonde ook al aan dat voedingspatroon vol suikers effect heeft op het geheugen. De suikers kunnen de productie beïnvloeden van een zenuwcelstimulerende factor die van de hersenen afkomstig is, ook wel BDNF genoemd (brain-derived neurothropic factor). Wanneer deze minder wordt, heeft dat invloed op het geheugen en het leren van nieuwe dingen.

Het effect op je nieren

Uit verschillende langdurige onderzoeken blijkt dat dat een hoge consumptie van suikerrijke dranken vaker leidt tot nierstenen. Veel drinken zorgt er over het algemeen voor dat nierstenen niet gevormd worden, maar het is dus wel belang wat je dan drinkt (of liever gezegd: niet drinkt). De onderzoekers hebben acht jaar lang 194.000 mensen gevolgd. De mensen die minstens één glas suikerrijke frisdrank dronken hadden al 23 procent meer kans op nierstenen dan degene die één keer per week frisdrank dronken. Meer onderzoeken keken naar het effect van frisdrank op de nieren, de uitkomsten werden gepresenteerd in 2013 op het congres de ASN Kidney Week in Amerika. Uit een van deze onderzoeken, onder 7976 mensen die 2,9 jaar werden gevolgd, bleek dat het drinken van ten minste twee glazen frisdrank per dag kan leiden tot proteïnurie: verhoogde uitscheiding van eiwitten in de urine. Dit is een kenmerk van nierfalen.

Het effect op je longen

Onderzoekers in Australië hebben van 2008 tot 2010 16907 proefpersonen gevolgd boven de zestien jaar. Uit dit onderzoek bleek dat één op de tien mensen tenminste een halve liter frisdrank per dag drinkt. De onderzoekers vonden een relatie tussen de consumptie van zoveel frisdrank en een verhoogde kans op het ontwikkelen van astma en de chronische longziekte COPD. De onderzoekers onder leiding van Dr. Zumin Shi van de Adelaide University stellen: hoe meer frisdrank je drinkt, hoe hoger de kans op het ontwikkelen van deze ziektes. Van de proefpersonen die meer dan een halve liter frisdrank per dag drinken had 13,3 procent astma en 15,6 procent COPD.

Het effect op je tanden

Frisdranken krijgen hun frisse smaak door het toegevoegde fosforzuur of citroen- of appelzuur. De zure smaak proef je niet door de toegevoegde suikers of zoetstof. Vooral deze zuren kunnen het gebit beschadigen. Hoe vaker het tandglazuur met zuur in aanraking komt, hoe sneller het wordt aangetast. Onderzoek in 2014 van de University van Adelaide toonde aan dat de eerste dertig seconde dat tandglazuur in contact komt met deze zuren, er al permanente beschadiging ontstaat. Normaal gesproken is er een balans tussen zuren en een beschermingsmechanisme in een gezonde mond, maar zodra die balans is verschoven door te veel zuren raken tanden aangetast, onafhankelijk van het type zuur, leggen de onderzoekers uit. Tanderosie kan het gevolg zijn.

Eerder menstruatie voor meisjes

Tijdens een groot onderzoek van Harvard Medical School (gepubliceerd in 2015) keken de onderzoekers voor het eerst naar de relatie tussen suikervrije dranken en de leeftijd waarop een meisje voor het eerst haar menstruatie heeft. Wat bleek? Meisjes die meer dan 1,5 liter frisdrank en andere gesuikerde sappen per dag nuttigden hadden gemiddeld 2,7 maanden eerder hun eerste menstruatie in vergelijking met meisjes die minder dan twee keer per week frisdrank dronken. Volgens de onderzoekers is dit belangrijk omdat er een verband bestaat tussen de eerste menstruatie op jonge leeftijd en een verhoogd risico op borstkanker op latere leeftijd. Meisjes die regelmatig frisdrank drinken lijken dus eerder hun eerste menstruatie te krijgen dan meisjes die dit niet doen. De onderzoekers hebben daar geen verklaring voor, behalve dat de kunstmatig gezoete frisdranken een hogere glycemische index hebben, waardoor insuline in het lichaam toeneemt. Meer insuline kan leiden tot toename van de productie van geslachtshormonen, hierdoor zou de menstruatie eerder op gang kunnen komen. De onderzoekers volgden 5583 meisjes tussen de negen en veertien jaar tijdens een periode van vijf jaar. Er is in het onderzoek rekening gehouden met andere factoren zoals het eetpatroon, de hoeveelheid beweging en het BMI van de meisjes. De grootste zorg van de onderzoekers is overgewicht van de jonge vrouwen, maar frisdrank lijkt daarnaast dus ook invloed te hebben heb de eerste menstruatie waardoor mogelijk de kans op borstkanker op latere leeftijd toeneemt.

Wat gebeurt er in je lichaam als je frisdrank drinkt?

Binnen twintig minuten zal je bloedsuikerspiegel pieken en de lever gaat vervolgens actie ondernemen en zal de suikers (je krijgt namelijk een hoeveelheid binnen te vergelijken met tien theelepels suiker) gaan omzetten in vet. Normaal gezien zou je misselijk worden van die hoeveelheid suiker, maar de zuren werken tegen misselijkheid. Binnen veertig minuten is de cafeïne volledig geïntegreerd in je lichaam, je pupillen verwijden en je bloeddruk wordt hoger. Via je lever komen er meer suikers in je bloed. Vervolgens zal je meer dopamine aanmaken waardoor je een goed en blij gevoel krijgt, dit is het effect wat frisdrank potentieel verslavend maakt. Helaas is dit van korte duur want al na een uur krijgt je lichaam een terugslag van de grote hoeveelheid suikers, de zogenaamde suikerdip. Hierdoor kun je last krijgen van hoofdpijn, vermoeidheid of duizeligheid. Ook zakt je energie juist in. Iets wat je wellicht nou juist wilde voorkomen door frisdrank met cafeïne te drinken.

Nogmaals wanneer je geïnformeerd bent over de effecten van een product op je lichaam, kun je er zelf een bewustere keuze in maken. Een keuze waar jij je goed bij voelt.

Referenties
– gallup.com/poll/174137/americans-likely-avoid-drinking-soda.aspx
– Molteni R, Barnard RJ, A high-fat, refined sugar diet reduces hippocampal brain-derived neurotrophic factor, neuronal plasticity and learning. Neuroscience 2002;112(4):803-14.
– time.com/3057373/heres-what-soda-does-to-young-rats-brains
– newscientist.com/article/dn24579-sugary-drinks-tinker-with-vital-proteins-in-the-brain.html
– Ferraro P.M., Taylor E.N. et al. Soda and other beverages and the risk of kidney stones, 2012 the American Society of Nephrology
– de Koning L, Malik V.S. et al. Sweetened Beverage Consumption, incident coronary heart disease and biomarkers of risk in men. 2011 American Heart Association
– Carwile JL, Willet WC et al. Sugar-sweetened beverage consumption and age at menarche in a prospective study of US girls. 2015 Published by Oxford University Press on behalf of the European Society of Human Reproduction and Embryology
– Shi Z, Dal Grande E et al, Association between soft drink consumption and asthma and chronic obstructive pulmonary disease among adults in Australia. Respirology. 2012 Feb;17(2):363-9.
– Bernstein AM, de Koning L et al. Soda consumption and the risk of stroke in men and women. Am J Clin Nutr. 2012 May;95(5):1190-9.