MSG en gistextract gezond?

Gistextract smaakversterker – Is het glutenvrij en überhaupt gezond?

• • Gezondheid • 0

Een lange ingrediëntenlijst is meestal geen goed teken, het betekent dat er veel additieven zijn toegevoegd. Bijvoorbeeld om het langer houdbaar te maken, de smaak te versterken of het product meer kleur te geven. De meest omstreden synthetische smaakversterker is gistextract. In dit artikel lees je of deze smaakversterker wel gezond (en glutenvrij) is en wat erover blijkt uit wetenschappelijke onderzoeken.

MSG en gistextract gezond?

In dit artikel:

Die additieven vanuit een lange ingrediëntenlijst worden vaak E-nummers genoemd. Stoffen met E-nummers hebben soms een natuurlijke oorsprong en soms een chemische, en deze laatste zijn het meest schadelijk. De smaakversterkers vallen onder E620-E650 en de meest omstreden smaakversterkers zijn mononatriumglutamaat, ook bekend als E-621, MSG, Ve Tsin en monosodiumglutamaat en daarnaast ook gistextract. MSG en gistextract worden vaak gezien als dezelfde smaakversterker, maar ze hebben andere basisgrondstoffen en dus is er een nuanceverschil. Er zijn verschillen, maar ook zeker veel overeenkomsten.

Zowel MSG als gistextract zorgen voor een zoutachtige vleessmaak aan voedsel en zijn goedkoop, waardoor deze op grote schaal worden toegepast. Het zorgt voor een sterkere smaakbeleving van de andere smaken in het voedsel. Maar het versterkt niet alleen de smaak, het verstoort ook je verzadigingsgevoel. Lichamelijk werkt het in op je hormoonstelsel, waardoor je geen signaal krijgt dat je genoeg hebt gegeten. Zo blijf je maar dooreten, denk maar aan een zak chips waarvan het heel moeilijk is om het bij één handje te houden. Je vindt MSG en gistextract in bijna alle hartige voorverpakte voedingsmiddelen, zoals soepen, sauzen, bouillonblokjes, kant en klaarmaaltijden, pizza’s, chips, kruidenmengsels, vis, vlees en vegetarische broodsmeersels. In veel fastfood restaurants wordt ook MSG gebruikt in het eten. In restaurants met een oosterse keuken is MSG een standaard smaakmaker, soms in plaats van zout. In Azië wordt het ook wel het ‘Magisch Poeder uit het Oosten’ genoemd. De Japanse onderzoeker Kikunae Ikeda ontdekte MSG in 1908 en ontdekte ook dat men glutamaat kan proeven als een hartige smaak naast zoet, zuur, bitter en zout. Hierdoor wordt het ook wel de ‘vijfde smaak’ genoemd, in Japan noemen ze deze vijfde smaak ‘umami’. MSG heeft van zichzelf weinig smaak, maar fopt als het ware de smaakpapillen. Hierdoor smaakt het voedsel beter en wordt de indruk gewekt dat het voedsel eiwitrijker is dan het daadwerkelijk is.

Het verschil tussen gistextract en MSG

Van oorsprong komt Ve Tsin uit Japan, waar het uit gefermenteerd zeewier wordt bereidt. De chemische variant wordt gewonnen uit gluten en uit een afvalproduct van de suikerbereiding en dan heet het MSG of E621. De manier waarop de smaakversterker van oorsprong werd gemaakt verschilt dus aanzienlijk van de kunstmatig gemaakte. Gistextract wordt bereid uit industrieel bereide gist en wordt door fabrikanten vaak gebruikt ter vervanging van zout. Het was één van de eerste vervangers van MSG, maar met hetzelfde effect op de smaak en het lichaam. Gisten, en gistproducten zoals gistextract, worden tegenwoordig gekweekt om snelle gisting mogelijk te maken, zodat brood bijvoorbeeld minder lang hoeft te rijzen. Gistextract heeft geen E-nummer, omdat het wordt gezien als voedingsmiddel en niet als additief, en dus zijn er geen regels voor het gebruik. Het mag zelfs in biologische producten zitten (vanaf 2014 moeten producten met het EKO-keurmerk wel biologisch gistextract bevatten). Je vindt het dus ook bijvoorbeeld in vegetarische producten. MSG of E621 mag niet in producten met het EKO-keurmerk zitten. Verder zitten MSG en gistextract als smaakversterker beide in dezelfde soort producten. Zowel gistextract als MSG bevatten glutamaat, een zout van een aminozuur (glutaminezuur), niet te verwarren met het aminozuur glutamine die een andere werking heeft. Glutamaat geeft de unieke ‘umami’ smaak die zowel MSG als gistextract in zich hebben.

Is gistextract gezond?

In 1959 heeft MSG van de U.S. Food and Drug Administration het label ‘Generally Recognized as Safe’ (GRAS) gekregen, en dat is nog steeds zo. Wel opvallend is de opkomst van het zogenoemde ‘Chinees Restaurant Syndroom’ in de medische literatuur, niet al te lang na 1959. Van mensen die allerlei klachten hadden na het eten van oosters eten waarin veel MSG gebruikt wordt. Die klachten variëren van hoofdpijn, vermoeidheid, duizeligheid, verhoogde hartslag, ademhalingsproblemen en hartkloppingen. Via de wetenschap is niet bewezen dat dit door inname van MSG komt, maar de Food and Drug Administration (FDA) bevestigt wel dat dit ‘korte termijn reacties’ zijn op MSG, ze noemen dit MSG Symptom Complex.

Het is niet duidelijk hoeveel mensen er exact gevoelig zijn voor MSG en gistextract, maar onderzoeken uit de zeventiger jaren in Amerika tonen aan dat 25 tot 30 procent van de Amerikaanse bevolking intolerant is voor de hoeveelheden MSG gebruikt in voedingsmiddelen. Gezien het gebruik van MSG en gistextract aanzienlijk is toegenomen sinds de zeventiger jaren, wordt aangenomen dat nu rond de 40 procent van de Amerikaanse bevolking er last van heeft.

Het is bewezen dat mensen steeds minder weerstand hebben, uit cijfers blijkt dat meer mensen ziek worden, en ook jonger ziek worden, maar dat 57% van de Nederlanders denkt dat ze gezond eten. We denken dus dat we gezond leven, maar de cijfers laten iets anders zien. Het is duidelijk dat we te weinig groente en fruit eten en teveel gistproducten binnenkrijgen door kant en klare voeding. Uit recent onderzoek van het University College London blijkt dat de twee ons groenten en twee stuks fruit die in Nederland al jaren worden aanbevolen achterhaald zijn. Die norm zou volgens dit grote onderzoek, waar een dwarsdoorsnede van de bevolking acht jaar lang meedeed, omhoog zou moeten naar 300 gram fruit en 375 gram groenten. Volgens De Telegraaf, een van de vele kranten die over dit onderzoek schreven, haalt slechts 5% van de Nederlanders de huidige norm en is er dus nog veel winst te behalen. Hierdoor heeft het lichaam minder weerstand en kan het lichaam moeilijker ‘vechten’ tegen deze schadelijke stoffen. Mensen met tekorten aan voedingstoffen als vitaminen, mineralen, anti-oxidanten of vetzuren, lopen een groter risico op om schade te ondervinden door inname van glutamaat in MSG en gistextract.

Wat blijkt uit onderzoek naar MSG?

Neurochirurg en voedingsdeskundige Dr. Russell Blaylock heeft een boek geschreven: ‘Excitotoxins: The Taste that Kills’, waarin hij uitlegt dat MSG, evenals aspartaam, een excitotoxine is. Dat betekent dat deze stof de cellen teveel stimuleert wat uiteindelijk kan leiden tot beschadiging. Hij legt uit dat onze hersenen gevoelig zijn voor deze stoffen en dus voor MSG. Maar al voordat Dr. Russell Blaylock dit boek schreef werden ‘excitotoxins’ al uitgebreid onderzocht, en zou volgens deze onderzoeken inderdaad kunnen leiden tot hersenbeschadiging in verschillende gradaties (denk hierbij in de ergste gevallen aan Alzheimer, ADHD, de ziekte van Parkinson of leerproblemen). Uit deze onderzoeken bleek ook dat jonge kinderen extra kwetsbaar zijn voor deze stof, omdat de hersenen zich nog aan het ontwikkelen zijn.

In 2008 werd in wetenschappelijk onderzoek voor het eerst een link gelegd tussen MSG en gewichtstoename en obesitas bij mensen door de University of North Carolina (UNC). Bij dieren was dit al jaren aangetoond in onderzoek, bijvoorbeeld in 1969 door Dr. John Olney wetenschapper van de Washington University Medical School. Hij ontdekte dat MSG obesitas en hersenbeschadiging veroorzaakte bij ratten. Sinds die tijd zijn er al meer dan 150 onderzoeken met dezelfde resultaten. MSG wordt zelfs door wetenschappers gebruikt om proefdieren dik te maken (door ze ermee te injecteren) voor onderzoeksdoeleinden. Uit het onderzoek van UNC, gedaan onder 752 gezonde volwassenen in China, bleek dat er drie keer zoveel overgewicht voorkwam in de groepen die veel kookten met MSG. In zowel de groep die veel kookte met MSG, als de groep die matig kookte met MSG had een hoger percentage van de mensen last van overgewicht (BMI hoger dan 25), in vergelijking met de groep die helemaal geen MSG tot zich namen. Er werd door de onderzoekers ook rekening gehouden met hoeveelheid lichaamsbeweging en dergelijke. Dit onderzoek is echter nog niet gepubliceerd.

Wetenschapper aan de University of Waterloo in Canada, John Erb, heeft naar aanleiding van jarenlang onderzoek een boek geschreven: ‘The slow poisoning of America’. Hierin komen onderwerpen als fluoride, aspartaam en ook MSG aan de orde. Volgens Erb wordt MSG aan voeding toegevoegd vanwege het afhankelijkheidseffect dat het bij een mens veroorzaakt, waardoor men er steeds meer van wil eten (en dus meer van de betreffende producten). Volgens voormalig onderzoekshoofd bij het Institut National de la Recherche Agronomique, die veel onderzoek naar MSG heeft gedaan, kan de toevoeging van MSG inderdaad aan bepaalde voedingsproducten de eetlust daarvan bevorderen. In het boek beschrijft Erb vele onderzoeken die zelfs een verband leggen tussen MSG en diabetes, migraine, autisme, ADHD en Alzheimer.

Is gistextract glutenvrij?

Zowel gistextract als MSG zijn, ook al wordt de chemische variant hiervan uit gluten gewonnen, wel glutenvrij. Soms staat het gebruik van MSG in een product goed verborgen op de ingrediëntenlijst. Aroma’s, natuurlijke aroma’s, bouillon of specerijenextract kunnen bijvoorbeeld MSG bevatten en op die manier hoeft het niet als apart ingrediënt vermeld te worden.

Ons advies

Wat wij altijd adviseren is om zoveel mogelijk vers en onbewerkt voedsel te eten, voor maximale energie en gezonde voedingsstoffen. Door zo min mogelijk bewerkte en fabrieksmatige voeding te eten beperk je de inname van additieven en E-nummers. Wanneer je dan eens een keer lekker uit eten gaat, al dan niet in een oosters restaurant, kun je daar gerust van genieten zonder schuldgevoel, ook al wordt er misschien MSG gebruikt. Wanneer de basis van je voedingspatroon gezond, puur en vers is, kan je systeem herstellen en sterker worden, waardoor je best eens een uitzondering kunt maken. Wanneer je gistextract of MSG wel (dagelijks) binnenkrijgt via fabrieksmatige of verpakte voedingsmiddelen en ook nog regelmatig uit eten gaat dan zul je eerder last kunnen hebben van de (schadelijke) gevolgen van deze stoffen op de gezondheid. Wanneer je vage klachten hebt als hoofdpijnen, hartkloppingen of duizeligheid, en je eet dagelijks producten met MSG of gistextract, dan is het zeker goed om naar de signalen van je lichaam te luisteren en je voedingspatroon te veranderen. In dat geval kun je ook eens kijken of ons Maximale Gezondheidsprogramma iets voor je is, waarin je wordt begeleid naar een nieuwe levensstijl en een gezond en energiek lichaam.

Zijn antioxidanten gevaarlijk als je kanker hebt?

• • Gezondheid • 2

Enkele jaren geleden verscheen er een artikel in het nieuws waarin staat dat antioxidanten gevaarlijk zijn en kanker kunnen bevorderen. Dit is verrassend, want al decennia lang horen we altijd en overal dat antioxidanten gezond zijn, onder meer omdat ze ernstige ziektes zoals kanker juist tegengaan en de veroudering vertragen. Wat is nu waar? In deze blog zetten we alle feiten die er bestaan over antioxidanten op een rij, zodat jij aan de hand daarvan zelf je eigen keuzes kunt maken. (meer…)

Gezondheidsrisico’s van Genetisch Gemanipuleerde Soja (GMO) – Het hele Soja verhaal deel 3

• • Gezondheid • 6

De consumptie van sojaproducten stijgt nog steeds in Westerse landen, mede dankzij het feit dat steeds meer mensen wat minder vlees willen eten. Zij zien sojaburgers en andere vleesvervangers als een gezond alternatief, maar gaan vaak helemaal voorbij aan het feit dat de meeste sojaproducten gemaakt zijn van genetisch gemanipuleerde soja (ook vaak GMO soja genoemd). Behalve dat soja rijk is aan fytinezuur en fyto-oestrogenen, is genetische manipulatie van soja misschien wel de belangrijkste reden om nooit sojaproducten te eten. In deze blog lees je waarom. (meer…)

Soja vleesvervangers gezond of vermijden? – Het hele Soja verhaal deel 2: Fyto-oestrogenen

• • Gezondheid, Voeding • 0

Steeds meer mensen eten een of meerdere dagen per week geen vlees. De reden dat ‘part time vegetarisme’ de laatste jaren sterk aan populariteit wint is niet alleen omdat consumenten zich daar beter bij voelen. Veel mensen zijn ook bezorgd om het dierenwelzijn, het milieu en de wereldvoedselvoorraad, die allemaal in hoge mate belast worden door de vleesindustrie. Supermarkten spelen handig in op deze trend en hebben bijna allemaal vegetarische vleesvervangers zoals sojaburgers, sojaworstjes en sojagehakt in het koelschap liggen. Echter, soja vleesvervangers zijn helemaal niet zo gezond als je op eerste gezicht zou denken. (meer…)

Slechte vertering

Slechte vertering – Wat te doen?

• • Gezondheid • 13

Slechte vertering en aandoeningen aan het spijsverteringsstelsel komen heel veel voor en kunnen allerlei vervelende klachten geven. In dit artikel lees je over de oorzaken van slechte vertering en hoe je van deze klachten af kunt komen.

Slechte vertering

In dit artikel:

De belangrijkste functie van het spijsverteringsstelsel is om voeding af te breken zodat voedingstoffen door het lichaam kunnen worden opgenomen om het lichaam energie te geven, te helpen groeien en te herstellen. Als dit proces wordt verstoord geeft het lichaam een signaal aan je af in de vorm van een of meer symptomen als brandend maagzuur, obstipatie en/of buikpijn na het eten. Maar, naast deze lastige klachten, kan een niet goed functionerende spijsvertering veel meer invloed op je gezondheid hebben. Bij een niet goed werkende spijsvertering krijgen de voedingsstoffen die je binnen krijgt, zelfs de voedingsstoffen die afkomstig zijn van gezonde biologische producten en superfoods, geen kans op goed opgenomen te worden door je lichaam. Omdat de opname van voedingsstoffen in je darmen begint, liggen de darmen aan de basis van een balans of disbalans in je hormoonhuishouding, een sterk of een zwak immuunsysteem, een versnelde veroudering of juist verjonging van je lichaam. Je spijsvertering is dus de basis van je interne gezondheid.

De klachten

Maar liefst 1 op de 5 mensen heeft regelmatig last van darmklachten en elk jaar bezoeken een half miljoen Nederlanders hun huisarts met darmklachten. Naast obstipatie, buikpijn na het eten en diarree is ook brandend maagzuur een veel voorkomende klacht. 1 op de 5 Nederlanders schijnt wekelijks last te hebben van brandend maagzuur en maar liefst twee miljoen Nederlanders gebruiken dagelijks maagzuurremmers zo stelde de Radbout Universiteit Nijmegen eerder dit jaar. Zij gaven een persbericht uit waaruit blijkt dat maagzuurremmers juist allerlei klachten en een tekort aan magnesium kunnen veroorzaken. In zijn boek Waarom maagzuur goed voor je is legt Dr. J. Wright, medisch directeur van de Tahoma kliniek in Renton Amerika, uit dat de symptomen van brandend maagzuur en een slechte spijsvertering niet het gevolg is van een teveel aan maagzuur, maar vaak juist van een tekort. In tegenstelling tot wat lang werd gedacht, en in dat geval zijn maagzuurremmers al zeker niet de juiste oplossing. Het produceren van maagzuur kost je lichaam veel energie, dus je kunt je ook vermoeid voelen en het gevoel hebben dat het verteren van je voedsel moeizaam gaat.

De mogelijke symptomen van spijsverteringsproblemen nog even op een rijtje; slechte adem, boeren, brandend maagzuur, opgeblazen gevoel, winderigheid na maaltijden, voedselallergie, tandbederf en tandvleesaandoeningen, diarree of verstopping, misselijkheid of diarree na het nemen van supplementen, chronische darminfecties, parasieten of wildgroei van schimmels (candida), onverteerd eten in de ontlasting of plakkerige ontlasting, urineweginfecties, vaginale infecties, premenstrueel syndroom (PMS), amenorroe (wegblijven van menstruatie), impotentie, verlies van libido of onvruchtbaarheid, acne en andere huidirritaties zoals couperose, huid die gemakkelijk blauwe plekken krijgt, huidinfecties, eczeem, zwakke of afbrokkelende vingernagels, ijzertekort, vermoeidheid, depressie, hoofdpijn of migraine, wazigheid, verlaagde weerstand, spieratrofie, gewrichtspijn en krampen en gewichtstoename.

De oorzaken

Het spijsverteringsstelsel is een ingenieus systeem, dat zelf over een dynamisch mechanisme beschikt om ervoor te zorgen dat de darmflora in balans blijft. Toch is het milieu in je spijsverteringsstelsel erg kwetsbaar en kan op allerlei manieren worden verstoord zegt wetenschapper F. Guarner naar aanleiding van zijn onderzoek Gut flora in health and disease gepubliceerd in The Lancet in 2003. Veel voorkomende oorzaken van een niet goed functionerende spijsvertering zijn een ongezond voedingspatroon, stress, voedselallergie of intolerantie en hormonen.

Een ongezond voedingspatroon
De schappen van onze supermarkten liggen vol bewerkte voedingsmiddelen waar veel koolhydraten, transvetten, kunstmatige zoetstoffen, kleur- en smaakstoffen en conserveringsmiddelen in zitten, maar die weinig gezonde voedingsstoffen bevatten. Veel mensen halen tegenwoordig het overgrote deel van hun dagelijkse calorieën dus uit sterk bewerkte voedingsmiddelen met een lage voedingswaarde. De miljoenen bacteriën en schimmels die in de darmen leven, ook wel de darmflora genoemd, helpen het lichaam mee om alle voeding die het binnen krijgt af te breken en produceren tijdens dit proces belangrijke stoffen zoals vitamine B en K, die het lichaam hard nodig heeft. Bovendien breken deze micro-organismen bepaalde voedingsstoffen af die het lichaam anders niet zou kunnen opnemen: zo worden koolhydraten omgezet in eenvoudige suikers en eiwitten in aminozuren. Auteurs David en Anne Frahm zeggen in hun boek Healthy Habits: 20 Simple Ways to Improve your Health uit 2003 “Wie te veel bewerkte voeding, granen en suikers eet voedt daarmee ook de slechte bacteriën en schimmels in het lichaam die daardoor de mogelijkheid krijgen om zich snel te vermenigvuldigen.” Ook vermoeden onderzoekers dat gepasteuriseerde voedingsmiddelen, waar behalve slechte ook alle goede bacteriën uit zijn verwijderd, niet bijdragen aan een evenwichtige darmflora. Uit onderzoek, beschreven in het artikel Obesity linked to microbes in USA Today in 2006, blijkt dat een disbalans in de darmflora daarnaast kan leiden tot gewichtstoename en obesitas, zelfs als je op dat moment bezig bent met lijnen.

Stress
Om optimaal je voeding te kunnen verteren is het belangrijk om ontspannen te zijn. Spanning en stress hebben invloed op de neurotransmitter acetylcholine en een tekort aan maagzuur kan daarvan het gevolg zijn. Stress heeft ook een belangrijke invloed op het milieu in de darmen. Zodra je last hebt van stress zal de zuurtegraad (pH-waarde) in je spijsverteringskanaal veranderen, zo schrijven Shelley Young & Robert Young in hun boek The pH-miracle: Balance your diet, reclaim your health. Als je af en toe last hebt van stress, bijvoorbeeld wanneer je onder druk staat voor een examen of belangrijk evenement, kan je lichaam die stress makkelijk opvangen, en zodra de stress is verdwenen zal de zuurtegraad in je lichaam ook snel weer herstellen naar een normaal niveau. Bij mensen met chronische stress of spanning krijgt de zuurtegraad geen kans om zich te herstellen en kan de pH-waarde in je spijsverteringsstelsel zorgen voor irritatie en ontstekingen, aldus Young & Young.

Voedselallergie en intoleranties
Veel mensen zijn gevoelig voor bepaalde voedingsmiddelen en hebben last van een voedselallergie of –intolerantie zonder dat ze het zelf doorhebben. Vooral kinderen zijn vaak allergisch voor pinda’s, noten, melk, vis en eieren. Volwassenen zijn vaak gevoelig voor tarwe en gluten (vooral gliadine), pinda’s, noten, vis, schaal- en schelpdieren en soja. Onderzoekers van de University of Michigan School of Public Health (2010) vermoeden dat de moderne hygiëne en het gebruik van antibacteriële producten ertoe leiden dat we veel te weinig worden blootgesteld aan goede bacteriën die ons beschermen tegen allergieën en overgevoeligheidsreacties, omdat die door de antibacteriële producten worden gedood.

Hormonen
In westerse landen hebben vrouwen tot wel drie keer vaker last van spijsverteringsproblemen dan mannen. Hiernaar wordt nog onderzoek gedaan, maar de eerste onderzoeksrapporten zoals gepubliceerd in The American Journal of Gastroenterology (2003) laten zien dat de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron een invloed hebben op de darmflora. In de twee weken voor de menstruatie, wanneer de productie van vrouwelijke hormonen afneemt, hebben veel vrouwen meer last van een opgeblazen gevoel, en vlak voor de menstruatie komen daar vaak ook nog andere spijsverteringsklachten bij. Onderzoek wijst uit dat dit komt omdat de spijsvertering in de aanloop naar de menstruatie vertraagt. Na de overgang hebben vrouwen vaak langere perioden last van een opgeblazen gevoel. Volgens onderzoekers kan dat duiden op een sterk verband tussen de afname van vrouwelijke hormonen en spijsverteringsproblemen.

De oplossing

Voor een goede spijsvertering is het belangrijk dat je voldoende ‘goede bacteriën’ in je darmen hebt, want deze bacteriën beschermen je via allerlei mechanismen tegen kwaadaardige indringers van buiten en houden je lichaam gezond. Goede bacteriën hebben een aantal belangrijke functies. Ze houden ‘slechte bacteriën’ op afstand. De goede bacteriën geven niet alleen stoffen af waarmee de slechte bacteriën worden gedood, wetenschappelijke onderzoekers zoals A. O’Hara beschreven in hun publicatie The gut flora as a forgotten organ (2006) ook hoe de goede bacteriën je lichaam vertellen hoeveel voedingstoffen ze nodig hebben en hoe je lichaam daarop reageert door genoeg te eten, maar niet teveel, zodat een te grote hoeveelheid slechte bacteriën vanzelf afsterft. Goede bacteriën ondersteunen daarnaast het immuunsysteem, in het algemeen, maar ook specifiek in de darmen. Goede bacteriën spelen een essentiële rol bij de ontwikkeling en werking van de van het immuunsysteem in je spijsverteringsstelsel. Ook helpen ze bij de aanmaak van antilichamen tegen ziekteverwekkers. Ongeveer 80% van alle cellen van je immuunsysteem bevinden zich in het spijsverteringskanaal, daarom zijn gezonde darmen zo belangrijk zijn voor je algehele gezondheid. Als je spijsvertering niet goed genoeg werkt, voel je je niet alleen minder lekker en neem je niet alleen minder efficiënt voedingsstoffen op, ook je weerstand lijdt eronder. Wetenschapper Ulrich Steinhoff stelt in zijn wetenschappelijke publicatie uit 2005 (Who controls the crowd) dat je jezelf hierdoor minder goed kunt verweren tegen aandoeningen en ziekten. Goede bacteriën verteren en absorberen bepaalde koolhydraten. Zonder goede bacteriën is je lichaam niet in staat om bepaalde soorten zetmeel, vezels en suikers te verteren. De goede bacteriën in je spijsverteringskanaal zetten deze koolhydraten om in belangrijke energiebronnen en voedingstoffen, aldus C. Sears in zijn wetenschappelijke publicatie A dynamic partnership: celebrating our gut flora (2005).

Probiotica-houdende producten bevatten gezonde bacteriën die de natuurlijke balans van de darmflora kunnen helpen herstellen zodat de spijsvertering kan verbeteren. Voorbeelden van voeding met probiotica zijn biologische zuurkool, komboecha, tempeh en rauwe melkkefir. Probiotica lijken een gunstig effect te hebben bij verstopping en ook diarree, zo blijkt uit wetenschappelijke onderzoeken, maar er zijn ook onderzoeken die dit juist weer ontkrachten. Er zal dus meer wetenschappelijk onderzoek nodig zijn om het effect van probiotica te bewijzen. De Maag Lever Darm Stichting adviseert mensen met verstopping of diarree voldoende beweging, vocht en vezels met eventueel probiotica als aanvulling.

Het effect van enzymen

Enzymen worden ook wel ‘de levensvonk’ genoemd en zijn eigenlijk speciale eiwitten die chemische reacties in onze cellen kunnen uitlokken of versnellen. Enzymen optimaliseren het natuurlijke reinigingsproces en de spijsvertering in het lichaam, aldus de Amerikaanse voedings- en raw food deskundige David Wolfe. Normaal gesproken koken we onze voeding waardoor de meeste enzymen verdwijnen voordat we er een hap van nemen. De enzymen die overblijven heeft het lichaam vervolgens nodig om het eten te kunnen verteren en kan deze niet meer gebruiken voor reiniging en de spijsvertering. Wanneer je groente rauw eet worden al deze waardevolle enzymen behouden en kunnen zo ons lichaam helpen bij reiniging en bij een optimale spijsvertering. Een gebrek aan enzymen wordt ook wel in verband gebracht met chronische en degeneratieve ziektes.

Welke voeding kun je beter weglaten?

Problemen met de spijsvertering en darmen kun je op een eenvoudige en natuurlijke manier voor een groot deel voorkomen en bestrijden door een aantal aanpassingen door te voeren op je boodschappenlijstje en dus in je voedingspatroon. Rood vlees, suikers, snelle koolhydraten, schimmel- en gisthoudende voedingsmiddelen (ook champignons) en alcohol kun je beter weglaten.

Veel mensen hebben al jaren last van spijsverteringsproblemen en weten niet beter dan dat het een bijna onvermijdelijk onderdeel van henzelf is, en ook veel artsen zeggen vaak dat je er maar mee moet leren leven. Toch is het verbeteren van het milieu in je darmen vaak al een groot deel van de oplossing. Het komt neer op het vinden van de juiste balans tussen de goede en slechte bacteriën in het spijsverteringsstelsel. Zodra je darmflora weer in evenwicht komt, zul je merken dat veel of mogelijk alle symptomen die je had verdwijnen. Je zult je veel lekkerder, energieker, gezonder en sterker voelen. Bovendien ben je beter in staat om blijvend gewicht te verliezen en zul je er beter uitzien, omdat je lichaam nu in staat is om gezonde voedingsstoffen die het dagelijks nodig heeft ook echt in zich op te nemen.

Wil je meer te weten komen over een slechte vertering en wat je daaraan kunt doen, dan staat er een uitgebreide versie van dit artikel op de website voor leden van mijn Maximale Gezondheidsprogramma. In dit programma krijg je een persoonlijke analyse van je hormoonhuishouding en persoonlijke begeleiding om je spijsvertering te verbeteren, meer in balans te komen, gezonder te worden en meer energie terug te krijgen. Het aantal plaatsen in het programma is beperkt.

Fluoride nu officieel giftig + heeft fluoride bijwerkingen?

• • Gezondheid • 5

Het mineraal fluoride zou nodig zijn voor een gezond gebit, maar in pure vorm is het ook een giftig industrieel afvalproduct. Het is dus de vraag of fluoride, zeker in hoge dosis, wel zo gezond is voor ons lichaam en onze gezondheid, en of dat opweegt tegen de zogezegd gunstige werking op onze tanden. Daarover lees je meer in dit artikel.

Dit afvalproduct komt vrij bij het produceren van aluminium en fosfaat kunstmest. Het is een veel gebruikt bestanddeel van tandpasta, mondwater en andere tandproducten en in verschillende landen, zoals Amerika, Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en Brazilië, wordt het zelfs aan het drinkwater toegevoegd. In Nederland en België wordt zover bekend geen extra fluoride aan het water toegevoegd. Wel bevat het water van nature een geringe hoeveelheid fluoride. In Nederland is in 1973 een uitspraak geweest van de Hoge Raad die stelde dat de overheid geen fluoride aan het drinkwater mocht toevoegen, iets wat de overheid wilde om tandbederf te voorkomen. De World Health Organization (WHO) stelt dat de tanden van mensen in landen waar fluoride aan het water wordt toegevoegd tegenwoordig niet sterker, steviger of beter zijn beschermd tegen gaatjes. Er is geen verschil in het percentage van mensen met gaatjes in de verschillende landen. In Amerika wordt het dan wel aan het drinkwater toegevoegd, maar de tabletten met fluoride die daar worden voorgeschreven voor mensen die het water niet drinken, zijn nooit goedgekeurd door de US Food and Drug Administration (FDA), sterker nog de tabletten die zij hebben onderzocht zijn afgewezen. Fluoride kwam weer in het nieuws toen een groot medisch tijdschrift, The Lancet, vorige maand schreef dat er zes chemicaliën nu zijn geclassificeerd als neurotoxine. Deze zes chemicaliën, waaronder fluoride, zijn toegevoegd aan een bestaande lijst van vijf chemicaliën uit 2006. Een neurotoxische stof kan de hersenen en andere organen bij een langdurige belasting beschadigen. Neurotoxinen kunnen de impulsoverdracht blokkeren of versterken, hierdoor kan het zenuwstelsel deels uitvallen of overactief raken. Dit gaat om grote hoeveelheden. Volgens onderzoek, dat opnieuw onder de aandacht kwam in de publicatie van The Lancet, zijn deze chemicaliën waaronder fluoride schadelijk voor de ontwikkeling van de hersenen, in dit onderzoek aangetoond bij kinderen (Dr Philippe Grandjean en Dr Philip J Landrigan). Dit is niet het enige onderzoek dat aantoont dat fluoride mogelijk hersenbeschadiging kan veroorzaken: er zijn meer dan 34 studies te vinden die uitgevoerd zijn op mensen en meer dan 100 studies die dit aantonen via dieren. Een van deze onderzoeken, van de Harvard Univerisiteit in 2012, heeft veel publiciteit gehad en is gepubliceerd in ‘Environmental Health Perspectives’ van het National Institute of Environmetal Health Sciences. De conclusie van dit onderzoek (Choi et al.) stelt dat kinderen, die in gebieden wonen waarbij meer fluoride aan het water is toegevoegd, een duidelijk lager IQ hebben dan kinderen die in gebieden wonen waar een lager percentage fluoride aan het water is toegevoegd. Onderzoek uit 2011 (Ding) stelt dat water waarbij een lager percentage aan fluoride is toegevoegd alsnog negatieve invloed heeft op de hersenen en zelfs de intelligentie van kinderen. Onderzoeker Choi zei later over het onderzoek: “Voor ons is het onbegrijpelijk dat zowel kinderen als volwassenen worden blootgesteld aan een stof die hersenbeschadigingen kan veroorzaken, onder het mom van bescherming tegen tandbederf. Heeft het terugdringen van tandbederf meer prioriteit dan hersengezondheid?” Ook stellen Choi en zijn team dat fluoride een stof is die door de placenta een ongeboren kind bereikt en daar al schade kan toebrengen aan de hersenen die in ontwikkeling zijn. Al wordt aan ons drinkwater geen extra fluoride toegevoegd, deze voorbeelden zeggen wel iets over de werking van fluoride op ons lichaam. Bovendien bevat ons drinkwater zoals gezegd wel van nature een geringe hoeveelheid fluoride.

Misschien schrik je van deze informatie, maar het gaat om grote hoeveelheden of jarenlang gebruik wat zich gaat opstapelen in het lichaam. De intentie van dit artikel is vooral bewustzijn brengen zodat je meer informatie hebt over een onderwerp en daarmee zelf keuzes kunt maken.

Fluoride

Fluoride is toch goed voor onze tanden?
Men ontdekte op een gegeven moment dat de tanden van mensen harder en sterker waren in gebieden waar er meer fluoride in het water zat (nog zonder dat het extra werd toegevoegd). Als fluoride wordt opgenomen door het tandglazuur, zijn de tanden beter bestand tegen tandbederf. De gunstige werking op het tandglazuur wordt onderbouwd door statistieken die laten zien dat bij gebruik van fluoride minder cariës voorkomt. Ook al zijn er later weer onderzoeken geweest die dit tegenspreken. Zoals onderzoek in 2001, gepubliceerd in International Journal of Pediatric Dentistry, waarbij kinderen in Zuid-Afrika die water dronken waar van nature meer fluoride in zat (3 ppm) juist meer last hadden van tandbederf dan de kinderen in gebieden met water met minder fluoride (van 0,19 tot 0,48 ppm, parts per million). De enorme hoeveelheid wetenschappelijke documentatie over fluoride laat dus een veelzijdig beeld zien, dat is reden genoeg om in ieder geval alert te zijn en voorzichtig met deze stof. Het is bekend dat bij teveel fluoride er witte en/of bruine vlekken op de tanden kunnen ontstaan die niet meer weggaan. Misschien denk je nu, ik slik de tandpasta toch niet in? Maar veel van de fluoride in tandpasta wordt door de slijmvliezen opgenomen, ook al slik je het niet in. Fluoride stapelt zich ook op in ons lichaam, het lichaam kan fluoride niet afbreken, dus ook al krijg je elke dag maar een beetje binnen, na lange tijd kan dit mogelijk je lichamelijke gezondheid beïnvloeden omdat het uiteindelijk wel om een hogere dosering gaat. In Amerika is het verplicht om precies op de tube tandpasta te zetten hoeveel fluoride deze bevat, evenals een waarschuwing voor de gevaren van fluoride in hoge dosis voor de gezondheid, maar in Nederland hoeft dat niet. In Nederland moet vanaf 2009 wel een waarschuwingstekst op de tandpasta’s met fluoride voor kinderen tot en met zes jaar. Hoeveel fluoride er in tandpasta zit is dus lang niet altijd duidelijk. Het blijft de vraag of fluoride, zeker in hoge dosis, wel zo gezond is voor ons lichaam en onze gezondheid, en of dat opweegt tegen de zogezegd gunstige werking op onze tanden.

Heeft fluoride bijwerkingen?
Naast de onderzoeken die zich richten op schade van fluoride op depressie, concentratiestoornissen, het zenuwstelsel, de hersenen, botten en nieren wordt er ook veel onderzoek gedaan naar de mogelijke link tussen fluoride en kanker. Al in 1977 toonde een langdurig onderzoek aan dat de cijfers van sterfte als gevolg van kanker in tien grote steden in Amerika waar fluoride aan het water wordt toegevoegd hoger waren en sneller stegen dan in tien grote steden in Amerika waar geen fluoride in het water wordt toegevoegd. Na correctie van o.a. leeftijd.

In 2001 kwam de Britse onderzoeker J. Luke erachter dat fluoride zich kan ophopen in de pijnappelklier en stelde dat dit de werking beïnvloedt. De pijnappelklier maakt bijvoorbeeld het hormoon melatonine aan uit serotonine en zorgt daarmee voor een goede nachtrust. De serotonine heeft invloed op je stemming, zelfvertrouwen, seksuele activiteit en slaap. Grappig detail: door (natuur)volken in de oudheid werd de pijnappelklier het derde oog genoemd omdat deze te maken zou hebben met helderziendheid en de Franse filosoof Descartes noemde de pijnappelklier de zetel van de ziel.

De gepensioneerde Amerikaanse wetenschapper Dr. William Hirzy van American University stelt dat het een biologisch wonder zou zijn als zo’n toxische stof als fluoride geen bijwerkingen zou hebben in het lichaam.

Waarmee poetsen we dan onze tanden?
Als je er voor wilt kiezen om je tanden te poetsen zonder fluoride, dan is in elke drogisterij en natuurwinkel tandpasta zonder fluoride te koop. Azadirachta indica, ook wel bekend als neem, heeft een sterk zuiverende werking en is antibacterieel. Het is wetenschappelijk bewezen dat mondwater op basis van neem veel minder risico heeft op bijwerkingen, in vergelijking met reguliere mondwaters (Anirban Chatterjee, Mini Saluja et al.), maar wel met dezelfde positieve eigenschappen. Je kunt ook tandpasta vinden op basis van propolis, een door bijen gemaakte stof die bacterie- en schimmeldodend werkt zo blijkt uit onderzoeken (Wells 1976, Cuéllar ea 1987). Op internet kun je ook recepten vinden om je eigen tandpasta te maken, bijvoorbeeld op basis van biologische kokosolie. Regelmatig spoelen (oilpulling) met biologische kokosolie en sesamolie is overigens ook bewezen effectief tegen plak, mondgeur en bacteriën in de mond (2008 en 2009 Asokan S, Emmadi P, et al.). Hoe minder fabrieksmatige voeding en suiker, een grote boosdoener voor gaatjes, hoe beter voor je tanden. Voorkomen is altijd beter dan genezen.

Moet ik het nu helemaal vermijden?
Fluoride is een groot onderwerp waar veel over te zeggen valt, wij kunnen in één artikel niet op alle aspecten ingaan en niet alle vragen die er over dit onderwerp zijn beantwoorden. De intentie van dit artikel is licht te schijnen op een onderbelicht onderwerp, zodat er meer informatie beschikbaar is en waardoor er een keuzemogelijkheid komt waar je je eerder misschien niet van bewust was. Je hoeft zeker geen stress te hebben over de fluoride die je tot nu toe in je lichaam hebt. Stress is alleen maar schadelijk voor je gezondheid!

Wil je meer te weten komen over fluoride dan staat er een uitgebreide versie van dit artikel op de website voor leden van mijn Maximale Gezondheidsprogramma. Ons team kan je helpen om prioriteiten te stellen en keuzes te maken, bijvoorbeeld met betrekking tot het onderwerp in dit artikel. Om dit te kunnen doen is het nodig om je situatie te kennen en daarvoor doen we een uitgebreide analyse. In dit programma krijg je naar aanleiding van deze persoonlijke analyse van je hormoonhuishouding persoonlijke begeleiding om meer in balans te komen, gezonder te worden en meer energie terug te krijgen. Het aantal plaatsen in het programma is beperkt.

UVB en UVA straling: goed voor vitamine D of veroorzaakt het huidkanker?

• • Gezondheid, Voedingssupplementen • 4

Zonder de zon kunnen we niet leven, het is bovendien onze grootste bron voor de aanmaak van vitamine D. Deze vitamine beschermt ons tegen allerlei ziektes zoals kanker, tegelijk weten we dat te veel zon, door UVB en UVA straling, schadelijk is en de kans op huidkanker vergroot. Dat is behoorlijk verwarrend en in dit artikel lees je wat de juiste balans is.

Vitamine D vervult een aantal belangrijke functies in ons lichaam en is onder andere nodig voor het behoud van sterke botten, een sterk immuunsysteem en reparatie en onderhoud van DNA en genenregulatie in de cellen: vitamine D helpt onder andere tegen kanker en hart- en vaatziekten. Voor sterke botten is vitamine D minstens zo belangrijk als calcium, vitamine D is noodzakelijk voor de opname van calcium in het lichaam en helpt dus voor een goede botstofwisseling. Volgens het vitamine informatie bureau blijkt uit onderzoek dat vitamine D in combinatie met calcium botverlies kan beperken en een positieve invloed heeft op de botdichtheid. Daarnaast kan vitamine D in combinatie met calcium het risico op botbreuken verkleinen. We hebben ongeveer 30.000 genen in ons lichaam en vitamine D stuurt al meer dan 2000 genen aan. In Nederland hebben veel mensen een tekort aan deze vitamine. Uit onderzoek (Holick et al.) in 2007 bleek al dat 50 tot 80% van de mensen een middelmatig tot ernstig tekort aan vitamine D hebben. We maken vitamine D aan in de huid onder invloed van zonlicht, daarnaast komt deze vitamine alleen voor in voedingsmiddelen van dierlijke afkomst en gaat het meestal om zeer kleine hoeveelheden. In vette vis zit iets meer vitamine D. Via voeding en zonlicht krijgen wij in Nederland slechts een klein aandeel van de benodigde vitamine D binnen. In Nederland schijnt de zon relatief weinig, en bovendien zitten velen van ons door werk veel binnen. Nederland bevindt zich bovendien op een breedte van ongeveer 52° noorderbreedte, en dat betekent dat bij ons de zonkracht in de herfst en winter te laag is om vitamine D aan te kunnen maken. Volgens Engelse cijfers hebben mensen in het Westen gemiddeld 25 tot 30 nanogram per milliliter vitamine D in het bloed. Volgens de reguliere westerse geneeskunde is 30 tot 35 nanogram per milliliter bloed optimaal. De Nederlandse Gezondheidsraad heeft in 2012 het advies voor vitamine D bijgesteld en stelt dat meer dan 30 nanogram per milliliter bloed nodig is om tekort en klachten te voorkomen (en meer dan 50 nanogram per milliliter bloed voor mensen vanaf 70 jaar). De meeste mensen zitten dus al onder de optimale hoeveelheid. Dr. Gert E. Schuitemaker, die het boek ‘Nieuw licht op vitamine D’ schreef, stelt dat deze aanbeveling nog veel te laag is. Uit verschillende wetenschappelijke onderzoeken komt zelfs 50 tot 70 nanogram per milliliter bloed als meest optimaal, vooral voor een optimale bescherming tegen kanker. Volgens Carole Baggerly, oprichtster van de non-profit organisatie Grassroots Health die informeert over vitamine D, zou rond de 90% van de gevallen van borstkanker gerelateerd zijn aan vitamine D tekort. Uit onderzoek van professor Cedric F. Garland en collega’s in 2011 (San Diego School of Medicine) blijkt dat 50 nanogram vitamine D per milliliter bloed de kans op borstkanker al met 50% doet afnemen. Uit onderzoeken waarbij humane borstkankercellen geïnjecteerd werden met vitamine D bleek ook dat deze binnen een week waren gehalveerd.

Hoeveel vitamine D per dag?
Als je wilt weten hoe hoog het gehalte aan vitamine D in je lichaam is kun je dat laten testen via een bloedtest. Je weet nu dat 50 tot 70 nanogram per milliliter bloed optimaal is. Als je daaronder zit kun je ervoor kiezen om een vitamine D supplement te gebruiken, waarbij een vloeibare variant goed wordt opgenomen. Op basis van recente onderzoeken is vastgesteld dat je gemiddeld 35 IU’s (internationale units, in Nederland noemen we dat IE ofwel internationale eenheden) per pond lichaamsgewicht per dag dient binnen te krijgen (volgens globale richtlijnen waarbij in bepaalde gevallen de aanbevolen inname kan afwijken bijvoorbeeld wanneer iemand ouder is of ziek). Er is een formule om uit te rekenen hoeveel vitamine D je zou moeten gebruiken en je rekent dit uit per pond lichaamsgewicht. Neem je lichaamsgewicht in kilo’s en vermenigvuldig dit met 2,2, dat is je lichaamsgewicht in ponden. Dit doe je maal 35 (de aanbevolen IU’s per pond lichaamsgewicht per dag). Wanneer je bijvoorbeeld 87 kilo weegt x 2,2 = 191,4 x 35 = 6699 IU per dag. Een persoon van 87 kilo zou dus 6699 IU vitamine D per dag binnen moeten krijgen. Wanneer je 70 kilo weegt is dat 5390 IU vitamine D per dag. Op die manier weet je ongeveer hoeveel druppels of capsules je zou moeten gebruiken wanneer je vitamine D supplementen neemt. Op de verpakking staat aangegeven hoeveel IU een capsule of druppel bevat. Hieronder hebben we een tabel voor je gemaakt.

65 kilo à 5005 IU vitamine D per dag
70 kilo à 5390 IU vitamine D per dag
75 kilo à 5775 IU vitamine D per dag
80 kilo à 6160 IU vitamine D per dag
85 kilo à 6545 IU vitamine D per dag
90 kilo à 6930 IU vitamine D per dag
100 kilo à 7700 IU vitamine D per dag

Vitamine D bevindt zich zoals hierboven al aangegeven onder andere in voeding, maar zelfs als je dagelijks veel vitamine D rijke voeding eet krijg je gemiddeld maar 250 tot 300 IU’s vitamine D per dag binnen. De overige vitamine D zal ons lichaam dus zelf moeten aanmaken met behulp van zonlicht of supplementen. In de zomer haal je een deel van de vitamine D uit de zon, en daar wil je de vitamine D ook het liefst uit halen, en dan heb je uiteraard minder supplementen nodig. Volgens Dr. Gert E. Schuitemaker bevelen internationale vitamine D experts, voor een land als Nederland met relatief weinig zon, in ieder geval 2000 IU’s per dag aan, zowel in de winter als in de zomer.

UVA UVB

Maar is de zon niet schadelijk?
Genoeg redenen om minstens één keer per dag de zon een kwartier mee te pakken, liefst midden op de dag en zonder zonnebrandcrème. Een kwartier blijkt al voldoende om vitamine D aan te maken en uit onderzoeken blijkt dat je niet meer vitamine D aanmaakt als je langer in de zon blijft. Te lang in de zon is ook niet aan te raden, te veel zon versnelt de veroudering van de huid en veroorzaakt rimpels en pigmentvlekken. UV-straling bestaat uit UVA en UVB waarbij uit recente wetenschappelijke onderzoeken blijkt dat niet de UVB, maar de UVA stralen het meest schadelijk zijn en bijdragen aan het veroorzaken van huidkanker. De UV-straling kan het DNA van je huidcellen aantasten waardoor huidkanker kan ontstaan. Tegenwoordig is 1 op de 3 gediagnosticeerde gevallen van kanker in Nederland een vorm van huidkanker en men schat dat er in 2015 jaarlijks 37.000 nieuwe gevallen van huidkanker in Nederland bijkomen (bron: CBS). Uit onderzoek in 2004 (De Vries et al.) blijkt dat het aantal gevallen van huidkanker vooral bij vrouwen onder de 40 jaar in de laatste 40 jaar is verdrievoudigd, waarschijnlijk omdat deze groep het meeste in de zon zit. Ook huidveranderingen die het gevolg zijn van blootstelling aan zonlicht, zoals een ruwe huid, rimpels, pigmentvlekken en verlies van elasticiteit worden voornamelijk veroorzaakt door UVA (denk maar aan de ‘a’ van ‘aging’). De UVA stralen dringen dieper door in je huid, tot in de diepere huidlagen. Veel dieper dan de UVB stralen dat doen. De UVB stralen zorgen ook wel voor verbranden van de huid wanneer je te lang in de zon bent gebleven, denk maar aan de ‘b’ van ‘burning’. Roodheid van de huid is eigenlijk een ernstig signaal dat wordt afgegeven door de huidcellen. UVA gaat door glas, UBV wordt voor het grootste deel geabsorbeerd door het glas. Een interessant wetenschappelijk onderzoek liet zien dat mensen die hun leven lang achter glas in de zon aan het werk waren, waarbij ze altijd naar één kant zaten, alleen aan de kant van de zon enorm waren verouderd in het gezicht. Onderzoek van de artsen Jean L. Bolognia en Joseph L. Jorizzo, gepubliceerd in Dermatology, liet een Italiaanse secretaresse zien waarbij de huid aan één kant van het gezicht er wel twintig jaar jonger en gladder uitzag dan de kant die altijd was blootgesteld aan de zon achter glas. Omdat vooral de UVA stralen door het glas heen komen blijkt hieruit dat vooral deze stralen zorgen voor de schadelijke effecten. De meeste zonnebrandcrèmes beschermen je vooral tegen verbranden en dus alleen tegen de UVB stralen. Er zijn een aantal zonnebrandcrèmes met filters die ook beschermen tegen UVA straling (let hierbij op het UVA logo op de verpakking), echter op een recent seminar door artsen in Brussel werd gesteld dat de beste UVA bescherming en anti UVA stralingsstoffen in zonnebrandcrèmes op de markt wereldwijd nog maar voor een klein deel beschermen tegen de schadelijke UVA stralen. Zonnebrandcrèmes geven dus geen volledige bescherming tegen UVA, ook al hebben ze filters die beschermen tegen zowel UVA als UVB. Om je heel goed tegen UVA te beschermen en de schadelijke effecten van deze stralen te voorkomen is het, zo bleek uit het seminar, nodig om veel meer te smeren met zonnebrandcrème. Veel frequenter en een dikkere laag dan de meeste mensen doen.

Hoe kan ik veilig zonnen?
Dat veel zonnebrandcrèmes allerlei chemische stoffen bevatten, die je binnenkrijgt via je huid, maakt het ook niet gemakkelijker om een gezonde keuze te maken wat betreft zonnen. Vooral in de chemische filters zitten stoffen die de balans in je hormoonhuishouding kunnen verstoren en mogelijk andere schadelijke effecten hebben voor je gezondheid. Fysische beschermingsfilters worden niet opgenomen door de huid en zijn daardoor veiliger. Deze bevatten titanium dioxide en/of zink dioxide en worden ook wel ‘minerale zonnebrandcrème’ genoemd. Een manier om veiliger te zonnen is om maximaal twintig minuten onbeschermd te zonnen waarvan tien minuten op je buik en tien minuten op je rug en dat maximaal twee keer per dag. De rest van de dag lig je in de schaduw. Op die manier maak je voldoende vitamine D aan en je wordt ook in de schaduw absoluut bruin. Daarnaast wil je dus kiezen voor een natuurlijke zonnebrandcrème zonder chemische bestanddelen.

Voeding die je van binnenuit tegen de zon beschermt
Ook bepaalde voedingsmiddelen helpen om je van binnenuit te beschermen tegen de schadelijke UV-stralen van de zon.

Phycocyanine – is een special blauw pigment in blauwgroene algen. Phycocyanine heeft allerlei positieve eigenschappen voor onze gezondheid. Deze stof gedraagt zich als een sterke antioxidant in de cellen en heeft een ontstekingsremmende werking. Huidschade door zonlicht ontstaat als gevolg van diverse processen, waaronder ontstekingen, oxidatieve stress en afbraak van extracellulair matrixmateriaal, en hebben uiteindelijk huidkanker tot gevolg. Blootstelling aan de zon wordt beschouwd als de belangrijkste risicofactor voor zowel niet-melanome als melanome huidkanker em phycocyanine is een antioxidant die de lichaamscellen beschermt tegen vrije radicalen. Antioxidanten zorgen ervoor dat vrije radicalen na UV-schade worden geneutraliseerd. Phycocyanine zit bijvoorbeeld in spirulina, een specifieke vorm van een blauwgroene alg.

Polyfenolen en dan vooral Lycopeen – Polyfenolen (voorheen vitamine P genoemd) zijn plantaardige secundaire stofwisselingsproducten die verantwoordelijk zijn voor onder andere de groei, pigmentatie en bestuiving. Tot op de dag van vandaag hebben onderzoekers duizenden polyfenolen geïdentificeerd, en vele honderden daarvan zijn gevonden in eetbare planten. Deze polyfenolen hebben aantoonbare antioxidatieve eigenschappen. Het exacte mechanisme dat hierachter steekt wordt momenteel uitvoerig onderzocht en is nog niet helemaal duidelijk. Lycopeen is een veelbelovende polyfenool die het lichaam kan beschermen tegen de schadelijke effecten van zonlicht, zo blijkt ook uit onderzoek in 1995 (Ribaya-Mercado JD et al). De stof zit vooral in tomaten en tomatenproducten. Wetenschappelijke onderzoeken bijvoorbeeld in 2011 (Rizwan M, Rodriguez-Blanco L et al.) hebben aangetoond dat tomatenpuree (vermengd met olie) bescherming biedt tegen acute en mogelijk ook lange termijnschade door zonlicht. Daarnaast zit lycopeen ook in watermeloen, roze grapefruit en papaja.

Granaatappel, groene thee en chocolade – Wetenschappelijke onderzoeken, bijvoorbeeld in 2006 (Kasai K et al.), waarbij granaatappel extract werd gebruikt, laten zien dat deze vrucht de bruining van de huid afremt en zo schade als gevolg van UV straling tegengaat. De antioxidatieve eigenschappen heeft de granaatappel te danken aan de samenstelling van polyfenolen. Het is aangetoond (Oyetakin White P, Tribout H et al.) dat regelmatige consumptie van groene thee en polyfenolen afkomstig van groene thee, vooral epigallocatechin-3-gallate (EGCG), ook een positief effect heeft op de bescherming van de huid tegen UV-stralen. In één wetenschappelijk onderzoek in 2009 (Williams S, Tamburic S et al.) werd bovendien aangetoond dat de dagelijkse consumptie van slechts 20 gram chocolade die rijk is aan polyfenolen (zoals rauwe chocolade) de ertythema (roodheid van de huid als gevolg van zonverbranding) vermindert.

Vitamine D wil je zeker binnenkrijgen en liefst zoveel mogelijk via de zon. Wil je langer van de zon genieten doe dit dan in de schaduw of bescherm je goed met een natuurlijke zonnebrandcrème zonder chemische stoffen om de schadelijke effecten van UV-stralen te voorkomen.

Hoe kan ik een vitamine D tekort testen?
Als je wil weten of je een vitamine D tekort hebt kun je het beste een bloedtest laten doen.

Phycocyanine in blauw-groene algen goed voor stamcellen

• • Gezondheid, Weerstand & Immuunsysteem • 6

De kleur in blauwgroene algen komt van een speciaal blauw pigment: phycocyanine. Phycocyanine heeft allerlei positieve eigenschappen voor onze gezondheid. Deze stof gedraagt zich als een sterke antioxidant in de cellen en heeft een ontstekingsremmende werking. Dit wordt ondersteund door steeds meer wetenschappelijke onderzoeken. Lees hier welke gunstige effecten blauwgroene algen en phycocyanine hebben op het lichaam en onze gezondheid.

Blauwgroene algen, ook wel AFA van Aphanizomenon flos aquae, is een algensoort uit het Klamath meer in Oregon Amerika. Spirulina is een specifieke vorm van een blauwgroene alg die in troebel water groeit. Blauwgroene algen houden juist van vers en schoon water. Ze behoren tot één van de meer dan veertigduizend soorten microalgen die leven op onze planeet, zoals zeewier, plankton, zoetwater algen en verschillende mossoorten. Sommige wetenschappers vermoeden dat microalgen meer dan 2,8 miljard jaar op aarde levendig zijn, en wellicht de allereerste levensvorm waren op aarde. Blauwgroene algen zijn rijk aan vitaminen (B1, B2, B3, B5, B6, B9, B12, C), mineralen (ijzer, koper, zink, selenium, magnesium), spoorelementen, aminozuren, essentiële vetzuren en antioxidanten (betacaroteen, lycopeen, luteïne) en daarmee bevatten ze veel helende eigenschappen voor ons lichaam. Deze algen worden met zorg geoogst en vervolgens gedroogd met behulp van een speciale technologie (Refractance Windom TM) waardoor de voedingsstoffen en samenstelling goed behouden blijft. Vervolgens worden de algen verwerkt tot poeder en pastilles zodat het lang houdbaar is, maar vooral ook goed kan worden opgenomen door het lichaam. De blauwgroene kleur komt van een speciaal blauw pigment dat alleen is gevonden in deze algen: phycocyanine. Deze stof gedraagt zich als een sterke antioxidant in de cellen en heeft een ontstekingsremmende werking. Phycocyanine heeft allerlei positieve eigenschappen voor onze gezondheid. Het werkt bijvoorbeeld als een erytropoëtine (EPO) in het lichaam. EPO is een hormoon dat door de nieren wordt geproduceerd en inwerkt op het beenmerg waar het de productie van rode bloedcellen stimuleert. Deze stof werd als geneesmiddel ingezet voor mensen met slecht functionerende nieren waarbij bloedarmoede kon worden gecorrigeerd. EPO wordt ook wel toegediend als een vorm van doping, om het zuurstof- en koolstofdioxidetransporterende vermogen van het bloed te verhogen.
lake klamath

Stamcellen en immuunsysteem
De 15% phycocyanine in de blauwgroene algen en spirulina zorgt voor de aanmaak van extra stamcellen en helpt ze te verjongen (Bachstetter AD, Jernberg J et al. 2010). Onderzoek in China in 1994 (Zhang Cheng-Wu et al.) toonde ook aan dat phycocyanine de productie van stamcellen kan stimuleren, zelfs als de stamcellen zijn beschadigd door toxines of straling kan phycocyanine helpen bij het reguleren van de productie van bloedcellen. Stamcellen zijn de basis van het immuunsysteem, en een goed werkend immuunsysteem zal bepalen of een persoon gezond is of niet. Ze zijn de ‘moeder’ van zowel de witte bloedcellen, die onderdeel zijn van het cellulaire immuunsysteem en rode bloedcellen die het lichaam van zuurstof voorzien. Ze vormen de basis van al onze lichaamscellen en kunnen getransformeerd worden in wat maar nodig is voor het lichaam, T-cellen, NK cellen, macrofagen en andere soorten ‘afweergeschut’ om de lichaamscellen te beschermen. Macrofagen zijn mononucleaire cellen die in staat zijn resten van dode of beschadigde cellen of lichaamsvreemde cellen op te ruimen. Spirulina zou de macrofagen in aantal laten toenemen en ze activeren waardoor ze effectiever worden in het doden van ziektekiemen. Ook zou spirulina het vermogen van het lichaam verhogen om nieuwe bloedcellen aan te maken. Spirulina wordt in Rusland zelfs erkend als ‘medicinale voeding’ ter behandeling van stralingsziekte en werd gebruikt om de kinderen van Tsjernobyl te behandelen.

Immuunsysteem en kanker
Phycocyanine zou een zeer gunstig effect hebben op een verzwakt immuunsysteem bijvoorbeeld veroorzaakt door het gebruik van medicijnen. Spirulina is mede door de phycocyanine, zo is aangetoond in 2008 bij een onderzoek onder gezonde ouderen in Korea, een krachtige antioxidant die de lichaamscellen beschermt tegen vrije radicalen. Uit dit zelfde onderzoek bleek de positieve invloed op het immuunsysteem (Park HJ, Lee YJ et al.). Selene Y Craig schrijft in het boek The Complete Book of Alternative Nutrition: “Uit een onderzoek door Japanse wetenschappers bleek dat muizen die spirulina te eten kregen meer afweerstoffen produceren dan de muizen die geen spirulina kregen.” Afweercellen hebben zogenaamde immuunstelselregulerende taken. Ze zijn in staat om kanker- en virusgeïnfecteerde cellen te elimineren. Speciale geheugencellen, die wel 20 jaar oud kunnen worden, maken bij een nieuw contact met dezelfde ziekteverwerker een snelle tegenaanval mogelijk, dit is het principe van immunisering. Craig zegt ook: “Uit onderzoek in India bleek dat wanneer zwangere ratten spirulina kregen ze meer jongen kregen dan de ratten zonder spirulina.” Phycocyanine stimuleert een aangetast immuunsysteem om zichzelf te repareren als dat nodig is door infecties, toxische stoffen of straling. Ieder van ons heeft kankercellen in het lichaam, maar ons immuunsysteem bevecht deze waardoor ze zich niet ontwikkelen tot kanker zoals wij het als ziekte kennen. Een onderzoeksteam aan het Medische Centrum van de Universiteit van Tübingen (Dld) heeft aangetoond en bewezen, dat het menselijke immuunsysteem tumoren en kankercellen in een permanente ‘slaapstand’ kan brengen. Omdat spirulina, mede door de phycocyanine, zo’n gunstig effect heeft op het immuunsysteem verklaart dit ook waarom het mogelijk bijdraagt in het voorkomen van kanker. In het boek The Natural Physician’s Healing Therapies schrijft natuurgeneeskundig arts Mark Strengler: “Spirulina stimuleert de natural killer cellen ofwel NK-cellen van het immuunsysteem die kanker helpen voorkomen.” Daarnaast bevechten deze, door spirulina gestimuleerde, NK-cellen ook andere ziekten variërend van een verkoudheid tot HIV. Er is meer onderzoek gedaan naar de vermeende eigenschappen tegen kanker van phycocyanine. In zijn boek Healing with Whole Foods schreef, deskundige in de Chinese Geneeskunde, Paul Pitchford: “Een belangrijk hulpmiddel ter voorkoming van kanker is spirulina, welke veel phycocyanine bevat. Het is aangetoond dat deze stof de formatie van kankercellen remt.” Phycocyanine beschermt de cellen tegen vrije radicalen en dat voorkomt of vermindert de ernst van een ziekte aldus onderzoek in 2007 (Wang et al.). Na veel onderzoek op dieren hebben Indiase onderzoekers in 1995 voor het eert onderzoek gedaan op mensen. Ze keken naar de werking van spirulina bij kanker. Dit betrof een onderzoek onder mensen in India met een vroeg stadium van orale kanker waarschijnlijk ontstaan door het vele tabak kauwen. In het boek Earl Mindell’s Secret Remedies schreef natuurgeneeskundig arts Earl Mindell daarover: “Deze onderzoekers stelden dat er een enorme vermindering zichtbaar was van kankercellen bij 45% van de proefpersonen die 12 maanden lang extract van spirulina namen.” Ook zei hij dat vele onderzoeken op dieren aantonen dat spirulina een remmende werking heeft op orale kanker.

Ontstekingsremmend
Phycocyanine heeft een ontstekingsremmende werking (Romay C, Armesto J et al. 1998), zo blijkt ook uit in vivo testen op ratten en muizen. En uit onderzoek met muizen in 2002 bleek dat het specifiek een gunstig effect heeft op gewrichtsontstekingen (Diadelis RemirezCA, Ricardo Gonzalez et al.). Wetenschappers (Shih et al.) hebben in 2009 naar aanleiding van onderzoeken gezegd dat phycocyanine en de ontstekingsremmende werking hoogstwaarschijnlijk, in ieder geval deels, zorgt voor een minder grote gevoeligheid voor pijn (minder last van hyperalgesie).

Ontgiften en energie
Algen hebben een ontgiftende werking, en daar draagt phycocyanine aan bij. Arts Glenn W Geelhoed zegt in zijn boek Natural Health Secrets: “Algen zitten vol vitaminen en mineralen. Ze worden in Amerika nog niet zo lang geconsumeerd, maar in Japan eet men dit al vele jaren. Er is aangetoond dat ze de kans op kanker verminderen, de kans op klonteren van bloed verminderen en de bloeddruk verlagen. Ook hebben Japanse wetenschappers ontdekt dat ze helpen om het bloed te ontgiften en helpen om energie te behouden. Japanse onderzoekers geven aan dat spirulina helpt om de bloedsuikerspiegel stabiel te houden, hierdoor behouden mensen een constante energie en hebben ze minder last van pieken en dalen in de energie. Daarbij bevat spirulina veel eiwitten, mineralen en essentiële vetzuren en dat zijn gezonde voedingstoffen die ons energie geven.”

Tegen UVA Straling
Huidschade door zonlicht ontstaat als gevolg van diverse processen, waaronder ontstekingen, oxidatieve stress en afbraak van extracellulair matrixmateriaal, en hebben uiteindelijk huidkanker tot gevolg. Blootstelling aan de zon wordt beschouwd als de belangrijkste risicofactor voor zowel niet-melanome als melanome huidkanker. Phycocyanine is een antioxidant die de lichaamscellen beschermt tegen vrije radicalen. Antioxidanten zorgen ervoor dat vrije radicalen na UV-schade worden geneutraliseerd.

Als je blauwgroene algen wilt gebruiken zorg er dan voor dat deze 100% gecertificeerd biologisch zijn en kies een puur microalgen poeder zonder hulpstoffen en bindmiddelen. Onderzoek de kwaliteit voor je iets koopt. Je kunt ze krijgen als pillen, poeder of vloeibaar middel. Ook zijn er energierepen te krijgen met AFA blauwgroene algen. Ze hebben een flink hoge voedingswaarde, maar des te minder calorieën. De voedingswaarde blijft beter behouden als het is geproduceerd zonder gebruik te maken van hoge druk of temperatuur. Dit zorgt er ook voor dat het lichaam de algen beter kunnen opnemen. Bouw het gebruik rustig op, door het sterk ontgiftende effect is het raadzaam je lichaam er rustig aan te laten wennen. Je kunt de algen bijvoorbeeld gebruiken in smoothies, thee, soep, in dressing, door een salade of gewoon met water.

Mycotoxines – Wat zijn het, waar komen ze vandaan?

• • Gezonde darmflora & Gluten intolerantie, Gezondheid • 3

Schimmels in voeding of in het lichaam, zoals candida, scheiden afval uit: mycotoxines. Deze kunnen schadelijk en zelfs gevaarlijk zijn voor je gezondheid. Hoe kun je het herkennen? En wat kun je doen om mycotoxines in het lichaam te voorkomen?

Wij hebben allemaal schimmels, zoals candida, in het lichaam. Deze zijn belangrijk voor onze gezondheid, maar steeds meer mensen hebben tegenwoordig last van een schimmelinfectie. Bijvoorbeeld door onze moderne levensstijl en een ongezond voedingspatroon. Een van de meest voorkomende schimmelinfecties is candida. Deze wordt veroorzaakt door de gist candida albicans, die van nature in ons lichaam aanwezig is, maar een wildgroei aan schimmels kan veroorzaken als het de kans krijgt. Het spijsverteringsstelsel, de urinewegen en voortplantingsorganen bevatten een aantal verschillende soorten gisten die, als het goed is, in harmonie leven met de ‘goede’ bacteriën. Door een verzwakt immuunsysteem, een ongezond voedingspatroon, te veel suiker (gist heeft suikers nodig om zich te kunnen vermenigvuldigen bevestigen onderzoekers McGinnis et al. 1996 en Buddington et al. 1996 en Howard et al. 1995) of het gebruik van antibiotica kan de flora in deze organen in disbalans raken. De ‘goede’ bacteriën raken in de minderheid ten opzichte van de ‘slechte’ bacteriën en de gist Candida Albicans krijgt de kans om draden te vormen en uit te groeien tot schimmels (Braunwald, 2001).

Candida overgroei
Te veel candida albicans in het lichaam leidt tot een schimmelinfectie, cadidiasis of candida overgroei. Als je een schimmelinfectie hebt hoeft dat niet meteen te betekenen dat je last hebt van candida overgroei, maar als het niet wordt behandeld kan dit wel een gevolg zijn. De eerste symptomen van een candida overgroei zijn een opgeblazen gevoel, geen eetlust, huiduitslag, winderigheid en buikkramp, bijvoorbeeld na het eten van zoetigheid of zoet fruit. Het immuunsysteem heeft het zwaar bij candida overgroei omdat deze probeert de balans te herstellen en de overmatige schimmels te doden. Wanneer dat niet lukt, krijgt de schimmel kans door het lichaam heen te groeien. Je lichaam heeft niet alleen te maken met candida bacteriën, maar vooral ook met de toxines die de candida gist produceert en achterlaat in het lichaam: mycotoxines. Mycotoxine betekent in het Latijn zoiets als ‘schimmel gif’, om precies te zijn: mukos of mykes uit het Grieks voor schimmel en toxicum in het Latijn voor gif. Deze bijproducten verzwakken het immuunsysteem en vallen het lichaam aan, vooral het weefsel en de organen. Ze kunnen door het hele lichaam gaan circuleren, bijvoorbeeld in het bloed en bloedvaten, door het spijsverteringsstelsel, de lever, alvleesklier enz. Ze kunnen zelfs de hersenen bereiken en daar problemen veroorzaken en beïnvloeden hoe je denkt en wat je voelt. De candida bacterie kan vele verschillende toxines achterlaten in het lichaam, acetaldehyde is de meest giftige variant. In 1986 schreef Dr. Orion Truss voor het eerst over acetaldehyde dat deze chemische stof vanuit candida het brein kan bereiken. Hij schreef dat het vermijden van suiker en alcohol belangrijk is om deze toxines in het lichaam zoveel mogelijk te voorkomen. Candidias wordt veroorzaakt door candida in het lichaam en is een ernstige aandoening die meteen moet worden behandeld. Candidiasis kan gepaard gaan met koorts en shock, inclusief lage bloeddruk en versnelde hartslag, ademnood en het niet goed kunnen functioneren van meerdere organen en soms in combinatie met huiduitslag of huidschilfering. Dit is een gevaarlijke en mogelijk levensbedreigende ziekte.

Lekkende darm
Als er een disbalans ontstaat in de darmflora kunnen er allerlei rottings- en gistingsprocessen plaatsvinden in de darmen. Als gevolg hiervan kan candida zich nestelen in de darmwand, gisten en agressieve bacteriën geven kleine beschadigingen aan de darmvlokken of villi en dat zorgt voor microscopisch kleine gaatjes in de darmwand, ofwel een lekkende darm. De giftige bijproducten die gisten en schimmels produceren, zoals de mycotoxines, kunnen op deze manier de bloedbaan binnendringen en zich door het lichaam verspreiden en uiteindelijk allerlei vervelende aandoeningen en klachten veroorzaken zoals psoriasis of eczeem, depressie en blaasontstekingen. Mensen die last hebben van een lekkende darm merken vaak dat ze regelmatig buikpijn hebben wat gepaard kan gaan met lichte koorts. Ook hebben ze vaak het gevoel dat de gezonde voedingsstoffen die ze eten niet door het lichaam worden opgenomen. Vervolgens kunnen daar andere symptomen bijkomen zoals somberheid en angstaanvallen. Als gevolg van een lekkende darm kunnen ook de schildklierhormonen uit balans raken, waardoor antistresshormoon wordt geproduceerd en het risico op autoimmuunziekten wordt verhoogd. Deze kunnen, volgens Dr. William Crook, auteur van het boek ‘The Yeast Connection’, beide leiden tot gewichtstoename. Dit was één van de eerste artsen die gisten in verband bracht met allerlei gezondheidsklachten. Volgens hem ontstaan er, wanneer er mycotoxines via een lekkende darm je lichaam binnendringen, allerlei allergische reacties in het lichaam, die kunnen leiden tot:
* Een opgeblazen gevoel en/of winderigheid.
* Onbedwingbare trek in koolhydraatrijk eten of suikers, omdat de gisten hiermee worden ‘gevoed’.
* Overbelasting van de lever, omdat deze alle schadelijke stoffen uit het lichaam moet verwijderen.
* Een verzwakt immuunsysteem, omdat het lichaam de hele dag bezig is met terugvechten tegen alle schadelijke stoffen die het lichaam binnen dringen.
* Vochtophoping omdat het lichaam probeert om de schadelijke stoffen met vocht op te lossen.
* Gezwollen vetcellen, omdat zij de schadelijke stoffen zullen vasthouden om de rest van het lichaam tegen ze te beschermen.
* Een hormonale disbalans, omdat de schadelijke stoffen onder andere het functioneren van de schildklier aantasten of omdat via deze schadelijke stoffen allerlei pseudo-hormonen de kans krijgen om het lichaam binnen te dringen.
* Stress, wat leidt tot een toename in de afgifte van cortisol en daardoor gewichtstoename.

Wat is de oplossing?
Candida en lekkende darm zijn hardnekkige aandoeningen die de algehele gezondheid aantasten, je voelt je dan niet energiek en gezond. De candida infectie bij de bron aanpakken en dus de oorzaak van het ontstaan van de schimmelinfectie wegnemen is de manier om candida en lekkende darm met succes te behandelen en de schadelijke mycotoxines in het lichaam te voorkomen. Als eerste is hiervoor belangrijk dat je voedingspatroon optimaal is samengesteld, zodat de candida schimmel geen kans krijgt om zichzelf te vermenigvuldigen. De beste methode, waarmee je candida op een natuurlijke manier tegen kunt gaan is er eerst voor te zorgen dat je alle soorten voeding die candida stimuleren zoveel mogelijk uit je voedingspatroon haalt. Dit gaat vooral om suikers en dus ook voedingsmiddelen met toegevoegde suikers, honing, zoet fruit en ook de kunstmatige zoetstoffen helemaal te vermijden. Beperk koolhydraten omdat deze in het lichaam worden omgezet in suikers en zo een ware voedingsbodem zijn voor candida en lekkende darm. Je lichaam heeft wel energie nodig, dus om voldoende koolhydraten binnen te krijgen kun je kiezen voor complexe koolhydraten uit groenten, havermout, bruine rijst, quinoa en gierst. Vermijd schimmels en gisten in voedingsmiddelen dus geen kazen, champignons en andere paddenstoelen. Ook alcohol bevat veel gisten, die een belangrijke voedingsbodem vormen voor candida. Daarnaast wordt de alcohol in het lichaam omgezet in suikers, waardoor de candida ook weer kan groeien. Tot slot maakt alcohol de goede bacteriën dood in het spijsverteringsstelsel, waardoor je darmflora nog meer uit balans raakt. Gevoeligheden voor bepaalde chemicaliën komen vaak voor bij mensen met darmproblemen en bepaalde medicijnen zorgen ervoor dat de goede bacteriën in het lichaam worden vernietigd, wat het herstellen van candida en andere darmproblemen bemoeilijkt (overleg uiteraard altijd eerst met je behandelend arts of je eventueel kunt stoppen met bepaalde medicijnen). Daarnaast kun je beter geen voedingsmiddelen of gerechten meer verwarmen in de magnetron.

Vervolgens kun je specifieke voedingsmiddelen en superfoods aan je voedingspatroon toevoegen om je candida te bestrijden. Hoe natuurlijker het product, hoe beter het werkt tegen candida. Probeer dus zoveel mogelijk verse producten te kopen, want geur-, kleur- en smaakstoffen evenals E-nummers en conserveringsmiddelen werken candida in de hand. Eet voldoende vetten en eiwitten bij elke maaltijd om je natuurlijke immuunsysteem te verbeteren. Denk aan wilde vissoorten, biologisch kippenvlees, biologische eieren, kokosolie, avocado, olijfolie en zaden. Neem regelmatig probiotica of nuttig voldoende probiotica-houdende producten zoals biologische zuurkool, komboecha, tempeh en rauwe melkkefir. Drink voldoende water om de giftige mycotoxines gemakkelijker af te voeren, waardoor ze zo min mogelijk schade kunnen aanrichten in je lichaam. Eet meer schimmeldodende voedingsmiddelen zoals knoflook, olijfbladextract (is effectief tegen candida zo blijkt uit Hongaars onderzoek), kurkuma, kokosolie, cayennepeper en oregano-olie.
knoflook

Mycotoxines & voeding
In dit artikel gaat het vooral over mycotoxines in het lichaam veroorzaakt door candida, maar ons voedsel is ook regelmatig besmet met schimmels. Ook deze schimmels produceren mycotoxines die we vervolgens via voeding binnenkrijgen. Het gaat dan vooral om granen, maïsproducten, noten, gedroogd fruit vooral rozijnen, chocolade en koffie. Granen vormen de belangrijkste bron van mycotoxines. Ook vlees en vleeswaren kunnen mycotoxines bevatten omdat slachtvee wordt gevoed met granen. Je kunt deze toxines niet met het blote oog waarnemen, en verwijderen uit voedingsmiddelen is niet mogelijk. Ook al is het goed deze mycotoxines zoveel mogelijk te vermijden, wanneer je darmen gezond zijn heb je het minste last van de schadelijke effecten. Een gezonde darmflora is dus ook hiervoor belangrijk.

In balans
Velen hebben al jaren last van spijsverteringsproblemen en weten niet beter dan dat het een bijna onvermijdelijk deel van henzelf is, ook bij artsen horen mensen regelmatig dat ze er maar mee moeten leren leven. Toch is het verbeteren van het milieu in de darmen vaak eenvoudiger dan je denkt; het komt neer op het vinden van de juiste balans tussen de goede en slechte bacteriën in het spijsverteringsstelsel. Zodra je darmflora weer in evenwicht komt zul je merken dat veel of mogelijk alle symptomen die je had zullen verdwijnen, en dat je jezelf veel lekkerder, energieker, gezonder en sterker gaat voelen. Je bent beter in staat om blijvend gewicht te verliezen en gaat er veel beter uitzien, omdat het lichaam nu beter in staat is om gezonde voedingsstoffen die het dagelijks nodig heeft in zich op te nemen. Zoals je hierboven hebt kunnen lezen is het bovendien belangrijk om echt iets aan candida te doen wanneer je symptomen ervaart. Candida overgroei is, mede door de mycotoxines, gevaarlijk voor het lichaam. Het bepalen of je last hebt van een wildgroei van candida is een belangrijke stap in het realiseren van een gezonde darmbalans. Heb jij last van bovengenoemde symptomen? Of denk (of weet) je dat je last hebt van candida overgroei? Via de homoonanalyse in ons Maximale Gezondheid Begeleidingsprogramma wordt geanalyseerd of je last hebt van candida, en zullen we je begeleiden naar gezonde darmen. Als je dit programma wilt doen kijken we als allereerst of je darmen in goede gezondheid zijn. De gezondheid van je darmen vormt de basis, daarna breng je jouw hormoonhuishouding in balans. Als gevolg van beide zul je automatisch overtollig vet verliezen.