De zoete kauw deel 2: Raak van je suiker verslaving af

Suikerverslaving is momenteel wereldwijd één van de meest levensbedreigende ‘aandoeningen’.
Ondanks dat het aantal mensen dat er aan leidt steeds groter en groter wordt, wordt deze ziekte nog steeds niet erkent als zijnde een kwaadaardige verslaving. Deze afhankelijkheid is er één die je innerlijke systeem compleet in de war schopt, waardoor het verlangen naar suikers in stand blijft, zo niet zelfs groter wordt. Gelukkig hoeft deze levensbepalende zucht naar het zoete goedje geen stempel te drukken op de rest van het leven; genezing is, ondanks de hardnekkigheid van deze begeerte, zeker mogelijk. Dit artikel is het vervolg op "De zoete kauw: Onze oncontroleerbare trek naar eten heeft ons in de tang"

Hoe ontstaat een suikerverslaving?
Een suikerverslaving krijg je niet zomaar; hier gaat een langdurige periode van overmatige suikerconsumptie aan vooraf. Deze verslaving is zeer complex en werkt in op verschillende systemen in het lichaam:

• Homeostase: Homeostase is het vermogen van het lichaam om het innerlijke milieu constant te houden. Hieronder valt ook het bloedglucoseniveau; wanneer suikers via voeding het lichaam betreden, maakt de pancreas insuline vrij. Deze insuline vervoert de suikers naar de lichaamscellen, waar het omgezet wordt in energie of bij een overschot in vet. Hierdoor daalt het bloedglucoseniveau weer tot normale waarden. Wanneer langdurig veel suikers worden geconsumeerd, wordt dit overgecompenseerd, wat resulteert in een de late bloedsuikerspiegel. Het lichaam geeft hierdoor een seintje door naar het brein dat het suikers nodig heeft, wat het verlangen naar suikers in stand houdt.
• Structurele tekorten: Suikerrijke voeding bevat over het algemeen erg weinig voedingsstoffen. Wanneer een eetpatroon vooral hieruit bestaat, loop je op lange termijn een tekort op aan allerlei vitaminen, mineralen en nutriënten die het lichaam nodig heeft om optimaal te kunnen functioneren. Omdat er geen typische smaak aan deze voedingsstoffen zit, gaat het lichaam vragen om vervangende producten die deze stoffen rijk zijn. Chocolade bijvoorbeeld is erg rijk aan magnesium, waardoor het lichaam bij een magnesiumtekort een seintje naar de hersenen stuurt, wat zich uit in een verlangen naar chocolade.
• Leptine: Dit zogenaamde hongerhormoon heeft de mogelijkheid om honger te onderdrukken en de smaakpapillen te reguleren. Wanneer er weinig leptine zich in het lichaam bevindt, of wanneer het lichaam hier ongevoelig voor is geworden, kan deze natuurlijke reactie worden verstoord. Hierdoor krijg je niet het seintje dat je vol zit en zijn de papillen op de tong niet gevoelig genoeg voor de smaak van zoet, waardoor je vaak veel te veel binnen krijgt. Dit leidt tot een toename in de consumptie van suikerrijke producten en houdt de suikerverslaving in stand.
• High van suikers: Het brein bevat opioïdeverbindingen die vrijgemaakt worden door aangename smaken als suikers en vetten. Verschillende onderzoeken hebben aangetoond dat de activiteit van de nucleus accumbens, een gebied in de voorzijde van het brein, de “high” verzorgt die verslaafden voelen bij het nuttigen van de door hun zo geliefde producten zoals drugs en nicotine. Wanneer men aan de verslaving toegeeft, worden receptoren in de nucleus accumbens gestimuleerd tot het vrijgeven van opioïden als dopamine, wat de drijvende kracht is achter verslaafd gedrag. Omdat de nucleus accumbens ook betrokken is bij het reguleren van de voedinginname, kan een allesoverheersende verslaving naar voedsel ontstaan. Vooral bij overeten, ook wel binge genoemd, kan door de groei van dopaminereceptoren in de nucleus accumbens een soortgelijke “high” ontstaan als bij drugsverslaafden.

Een suikerverslaving heeft gevolg dat het vetpercentage stijgt tot ongezonde waarden, omdat een overvloed aan suikers door het lichaam als energiereserve wordt omgezet in vetten. De begeerte naar suikers brengt echter nog vele andere gezondheidsrisico’s met zich mee, zoals u in dit artikel kunt lezen.

Hoe raak ik van mijn suikerverslaving af?
Anders dan bij bijvoorbeeld een drugs- of nicotineverslaving, moet je meer moeite doen om suiker te ontlopen. Je rookt of je rookt niet, je gebruikt drugs of je doet het niet, maar helaas is het bij suikers niet zo zwart-wit. Onze huidige voedingsindustrie zorgt ervoor dat je onbewust een gigantische hoeveelheid suikers binnen krijgt, waardoor wij steeds afhankelijker worden van deze voedingsproducten. De weg naar genezing vraagt om een krachtig besluit dat je nu wilt veranderen en het vraagt om een drastische wijziging van je voedingspatroon. Maar wanneer je het belang van je gezondheid voorop zet kan je er binnen korte tijd (een week tot twee weken) volledig vanaf raakt. Mits je het roer voldoende om gooit.

Tips voor het overwinnen van je suiker-verslaving

• Algehele onthouding: Een verslaving overwinnen bereik je niet wanneer je je af en toe nog even te buiten gaat aan je zwakte. Het duurt één tot twee weken voor de drang minder wordt, daarna gaat het gemakkelijker. Zo zijn de eerste weken bij stoppen met roken ook direct de moeilijkste. Wanneer je jezelf af en toe nog toestaat te zondigen, zal de verslaving in stand blijven en maak je het jezelf alleen maar onnodig moeilijk.
• Sporten: Uit onderzoek blijkt dat de drang naar suikers vermindert na het sporten; de opioïdentegenhangers verlaagden de consumptie van aangenaam voedsel, voornamelijk het voedsel waar voor het sporten de voorkeur aan werd gegeven. Sporten heeft dus een dubbel voordeel: enerzijds helpt sporten met het verbranden van vet en anderzijds onderdrukt het de behoefte aan suikerrijke voeding.
• Lage glycemische index: Producten met een lage glycemische index (dat wil zeggen waarvan de bloedsuikerspiegel niet tot torenhoge waarden doen stijgen) zorgen ervoor dat de energie die koolhydraten levert gelijkmatig wordt verdeeld, waardoor je geen pieken in de bloedsuikerspiegel krijgt en er normale hoeveelheden insuline kunnen worden aangemaakt. Omdat je hierdoor met een minder schommelend bloedglucoseniveau zit, zal het lichaam ook minder snel om suikers schreeuwen. Voeding heeft een lage glycemische index wanneer de waarde onder de 55 zit (op een schaal van 0 tot 100). Welke producten dit zijn is gemakkelijk te vinden op het internet.
• Train je smaakpapillen: De papillen op de tong zijn door al dat gefabriceerde voedsel bijna verdoorf geworden voor smaken. Hierdoor hebben we meer nodig om voldaan te zijn, wat ons doet overeten. Door voor lange tijd voeding te eten die zo onbewerkt mogelijk is, train je de smaakpapillen opnieuw om écht te kunnen proeven. Na verloop van tijd zullen de suikerrijke voedingsmiddelen die eerst tot het eetpatroon behoorden veel te chemisch en zoet smaken, waardoor de drang hiernaar aanzienlijk vermindert. Je doet dit door Gezond te gaan eten.
• Natuurlijke suikers: Kunstmatig geprocesseerde suikers bevatten weinig tot geen voedingsstoffen. Daarom is het beter om de variant te pakken die de natuur kant en klaar aanbiedt; deze laten de bloedsuikerspiegel minder drastisch stijgen en compenseren met hun overdaad aan voedingsstoffen de nadelen die suikers met zich meebrengen. Goede alternatieven voor suiker zijn Stevia, rauwe honing, ahornsiroop, en kokosbloesemsuiker. Belangrijk om te onthouden is dat je deze natuurlijke suikers te allen tijde met mate gebruikt en ze pas na twee weken volledige onthouding af en toe (een paar keer per week) in bepaalde recepten mag gebruiken.
• Xylitol: Xylitol is een natuurlijke zoetstof die bovendien goed is voor de tanden. Kauwgom die rijk is aan deze substantie kan de drang naar suikers verminderen omdat je een zoete smaak hebt in de mond die, in tegenstelling tot suikerrijke kauwgom, geen bloedsuikerschommelingen teweeg brengt.

Op je gezondheid
Een suikerverslaving overwinnen is essentieel voor een lang, gezond en vitaal leven. Hoewel die zakken chips, gebakjes en ijsjes je nu misschien het water in de mond doen laten lopen, kunnen deze door voedselproducenten met suikers volgepropte producten de kwaliteit van je leven zodanig doen dalen dat je weinig lol beleeft aan deze zoetigheden. Kies voor jezelf en kies daarmee voor je gezondheid, niet voor de zoete kauw in jou in stand te houden.

p.s. Het is niet alleen een lage Glycemische Index die bepaald of je een voedingsmiddel wel of niet mag eten. Soms kan de GI laag zijn, maar kan een voedingsmiddel rijk zijn aan fructose, een nog slechtere suiker dan glucose. Het gaat er om wat je eet, niet perse hoe hoog de GI is. Ontdek de Gezonde Gewoontes DVD's om te gaan leren wat je exact mag gaan eten.