De 3 principes van Richard de Leth over Gezond Leven

• • Gezondheid, Interviews en publicaties • 1

De meeste filosofieën van drs. Richard de Leth (arts en auteur van de boeken Oersterk, Oersterk Koken en Oersterk Leven) zijn in 3 principes samen te vatten. Door deze 3 principes wordt het ons vanuit evolutionair oogpunt heel erg moeilijk gemaakt om veranderingen te maken (bijvoorbeeld: we kopen dat boek over gezond eten wel, maar doen er vervolgens niets mee!). Bekijk deze video en kom te weten:

  • Wat de 3 principes van Richard de Leth over Gezond Leven zijn
  • Waarom we de voorkeur hebben voor bewerkte voeding
  • Hoe het komt dat sommige mensen veel minder moeite hebben om ongezonde voeding te laten staan
  • Waarom de basis voor gezond eten al gelegd wordt als je nog niet geboren bent
  • Waarom de meeste mensen liever lui dan moe zijn (en daarom bijvoorbeeld automatisch de lift nemen in plaats van de trap)
  • Waarom onze instincten bepalend zijn voor wat we eten
  • Hoe je veranderingen in je leefstijl kunt verankeren
  • Hoe je zelf de verantwoordelijk kunt nemen voor je eigen gezondheid

Dit gebeurt er in je lichaam als je de sportschool overslaat

• • Gezondheid, Training & Oefeningen • 1

Er is niets mis met af en toe een workout overslaan, soms kan het even niet anders als je bijvoorbeeld ziek bent, een deadline moet halen of op vakantie bent. Wanneer je af en toe een workout overslaat omdat je weinig motivatie hebt, dan kan dat op den duur een valkuil worden waarbij je steeds minder gaat sporten. Hiervan gaan je lichamelijke conditie en fitness level harder achteruit dan je misschien denkt, ook heeft het uiteindelijk invloed op je gezondheid. Hoe minder je beweegt, hoe meer invloed dat heeft op je gezondheid, aldus de wetenschap. In dit artikel lees je wat er precies in je lichaam gebeurt als je steeds vaker workouts overslaat en wat de invloed is op je gezondheid als je weinig beweegt.

Sportschool overslaat

Sport jij voldoende?

Uit een grote enquête in 2014 van de website GezondheidsNet bleek dat ruim de helft van de Nederlanders de beweegnorm niet haalt. De enquête werd gehouden onder 2277 mensen met een gemiddelde leeftijd van 58 jaar, waarvan 80% vrouwen. Slechts 47% beweegt minimaal vijf dagen per week 30 minuten matig intensief (zoals stevig wandelen of fietsen). De Fitnorm is minimaal drie keer per week 20 minuten intensief bewegen. Dit haalt slechts vier van de tien deelnemers aan het onderzoek. Een derde van de respondenten sport zeker drie keer in de week, nog een derde probeert minimaal een keer per week te sporten en de rest sport niet. Ze vinden dat ze door de dag heen al voldoende bewegen, houden er niet van of kunnen niet meer sporten. Toch blijkt dat de helft van de deelnemers sporten wel leuk vindt en bijna een kwart kan echt niet zonder. Ook jongeren blijken nog steeds te weinig te bewegen, blijkt uit de jaarlijkse Monitor Bewegen en Gezondheid van TNO (2014).

Wat gebeurt er in je lichaam als je de sportschool overslaat?

Wanneer je steeds vaker workouts overslaat, bijvoorbeeld door een gebrek aan motivatie, heeft dat invloed op je lichaam en gezondheid. Hieronder lees je wat dat precies doet en hoe snel dat gaat.

1. Je lichaam verandert

Hoe lang het precies duurt voordat je conditie achteruit gaat als je even stopt met sporten, en hoe lang het duurt voor je lichaam verandert, is per persoon anders. In het algemeen geldt: hoe fitter je bent, hoe langer je ook fit blijft als je even stopt met sport. Maar op een gegeven moment zal je lichaam het niet meer nodig vinden om spiermassa aan te maken. Een week zonder workouts? Geen stress, dat is geen probleem! Het duurt in ieder geval meer dan zeven dagen voor dit invloed heeft op je lichaam. Er zijn wetenschappelijke onderzoeken gedaan, zoals in 1986 en 1993, waaruit bleek dat twee weken niet sporten wel aanzienlijke invloed heeft op je spiermassa, conditie en je insulinegevoeligheid. Gemiddeld duurt het echter twee maanden of meer voordat je als het ware helemaal ‘terug bij af’ bent. Hoe lang dit precies duurt, heeft voornamelijk te maken met de samenstelling van je spierweefsel. Je hebt twee soorten spiervezels waarvan type 1 voornamelijk wordt gebruikt bij beweging waarbij het gaat om uithoudingsvermogen, zoals wandelen, maar ook duursporten als fietsen of hardlopen. Type 2 wordt vooral gebruikt bij krachttraining, HIIT training of sprinten. Na twee weken gaat het spierweefsel type 2 langzaam afnemen en zul je meer spierweefsel type 1 gebruiken, zo blijkt uit onderzoeken (1981 en 2001). Zowel spiermassa en spierkracht gaan na twee weken langzaam afnemen, echter gaat dit wel langzaam en zul je dat pas gaan merken na drie of vier weken, zo blijkt ook uit onderzoek (1993). Duursporters gebruiken dan meer spierweefsel type 1, maar ook zij zullen verschil merken, alleen duurt het wat langer dan bij krachtsporters. Wanneer duursporters een aantal weken niet sporten verandert ook de samenstelling van het type 1 spierweefsel met als gevolg dat duursporters dit als eerste zullen merken aan hun uithoudingsvermogen. Wanneer je cardio workouts overslaat zal je lichaam daar dus anders op reageren dan wanneer je een tijdje stopt met krachttraining.

Wanneer je regelmatig cardio workouts overslaat zal je lichaam daar anders op reageren dan wanneer je een tijdje stopt met krachttraining.

2. Je conditie gaat achteruit

Na een aantal weken niet sporten gaat je uithoudingsvermogen achteruit. Wetenschappers stellen in een onderzoek (1984) dat twaalf dagen zonder trainen er al voor kan zorgen dat de conditie met maar liefst 50% achteruit gaat. Het lichaam is minder goed in staat om zuurstof op te nemen en dit naar de spiercellen te transporteren. Recent onderzoek onder voetballers toonde aan dat hun conditie en uithoudingsvermogen flink achteruit was gegaan na zes weken niet trainen (2014). Om je conditie goed op peil te houden kun je het beste minimaal één keer per week een cardio workout, duurtraining of een workout waarbij zowel kracht als conditie worden getraind, zoals de Kettlebell workout.

3. Invloed op je hersenen

Wetenschappers toonde in 2013 aan dat mensen die regelmatig sporten beter scoren op cognitieve testen dan mensen die minder vaak bewegen. De onderzoekers volgden een groep van 28 jonge mannen waarvan de helft een slechte conditie had en de andere helft juist heel sportief was. De cognitieve vaardigheden werden vergeleken door ze verschillende taken uit te laten voeren waarvoor concentratie en oriëntatie vereist was. De fitte deelnemers reageerden sneller en ook bleek hun autonoom zenuwstelsel beter te werken wanneer ze voor langere tijd cognitieve taken uitvoerden. De wetenschappers stellen dat fit zijn de hersenen gezonder lijkt te houden.

4. De kans op een beroerte neemt toe

Als je niet regelmatig flink beweegt, dus zodat het zweet je uitbreekt, heb je meer kans om uiteindelijk een beroerte te krijgen. Dit bleek uit een Amerikaans onderzoek in 2013. De onderzoekers stellen dat mensen die weinig bewegen 20% meer kans hebben op een beroerte, in vergelijking met mensen die vier keer per week bewegen op een intensiteit waarbij het zweet hen uitbreekt. De onderzoekers volgden zes jaar lang ruim 27000 Amerikanen. Een derde van hen bewoog minder dan een keer per week en zij hadden een grotere kans op een beroerte dan de mensen die vier keer per week intensief sporten, dat komt vooral door de vermindering van verschillende risicofacturen zoals vermindering van de bloeddruk, gewicht en diabetes. Bij mannen was dit resultaat nog sterker.

5. Meer kans op vroegtijdig sterven dan bij obesitas

Wanneer je überhaupt weinig sport en beweegt zorgt dat mogelijk voor twee keer zo veel vroegtijdige sterfgevallen dan bijvoorbeeld obesitas, zo bleek uit recent onderzoek (2015). In dit onderzoek werden twaalf jaar lang 334.161 Europeanen gevolgd en er werd gekeken naar de gevaren van zowel obesitas als inactiviteit. De deelnemers gaven precies door hoeveel ze bewogen, en gewicht, lengte en middelomtrek werden bijgehouden. Daarnaast werd elk sterfgeval geregistreerd. De proefpersonen die niet sporten en in de categorie ‘inactief’ vielen, liepen het grootste risico op vroegtijdig overlijden. Of iemand een gezond gewicht had of obesitas maakte daarbij geen verschil. Niet bewegen en obesitas bleken grotendeels dezelfde ziekten te veroorzaken, zoals hart- en vaatziekten, alleen was er meer kans op sterfgevallen bij inactiviteit. De onderzoekers stellen dat je dit al kunt voorkomen door al dagelijks twintig minuten lichamelijk actief te zijn, zoals stevig wandelen in je lunchpauze bijvoorbeeld.

6. Invloed op je DNA

Uit onderzoek (2012) bleek zelfs dat als gezonde inactieve mensen wel gaan bewegen, kort maar intensief, dit meteen een duidelijk meetbare verandering in het DNA teweegbrengt.

Rust nemen tussen workouts is belangrijk!

Het is zeker niet de bedoeling om meteen twee keer per dag naar de sportschool te rennen. Rust tussen de workouts is zeer belangrijk. Zeker bij een High Intensity Interval Training of ook wel HIIT, waarbij de intensiteit zo hoog ligt dat je deze workout liefst maximaal drie keer per week doet. De tijd ertussen heeft je lichaam nodig om te herstellen. Zoals sommige mensen een valkuil hebben om te weinig te sporten, hebben anderen de neiging om dat te veel te doen. Voor een optimaal resultaat heeft het lichaam alleen wel écht herstel nodig. Wanneer je gaat sporten met een aanzienlijk hogere intensiteit, waarbij je maximaal geeft, kun je de frequentie en duur van de workout verminderen. Zeker wanneer je kracht en uithoudingsvermogen is toegenomen. Je lichaam went altijd aan een training en daarom moet je blijven variëren om vooruitgang te blijven boeken, stel daarom na zes weken je training weer bij. Constante variatie en constant nieuwe trainingsprikkels zijn noodzakelijk om vooruitgang te blijven boeken. Neem daarnaast ook zeker rust van je workouts als je last hebt van koorts, enorme vermoeidheid, griep of flink hoesten. Je lichaam geeft dan aan dat je rust nodig hebt.

Tip om gemotiveerd te blijven!

Focus steeds op het resultaat. Elk resultaat is je grootste motivatie om weer verder te gaan. Natuurlijk komen er momenten waarop je even terugvalt. Dat is op zich niet erg, als je maar weet hoe het ook kan en hoe blij je was het resultaat. Er komt altijd een moment dat je even geen zin hebt in sporten en dat je net zo lekker op de bank ligt. Werken aan je mentale instelling is al de helft van het werk wat je kunt doen om het snel weer op te pakken. Bereid je mentaal alvast voor op het moment dat je op de bank ligt en geen zin hebt om te gaan bewegen. Bedenk, nu je gemotiveerd bent, alvast een strategie om jezelf op dat moment van de bank te krijgen. Bedenk ook goed wat de reden is waarom je terugvalt of het even moeilijk kunt volhouden. Dan kun je strategieën bedenken om die reden te ondervangen. Als de reden bijvoorbeeld ‘tijd’ is, je kunt niet zoveel tijd vrijmaken of je workout duurt vrij lang, dan kun je dat ondervangen door de duur van je workout te verminderen. Je verhoogt dan wel de intensiteit. Een korte HIIT training is heel effectief zoals je in dit artikel kunt lezen. Op de conferentie Integrative Biology of Exercise in Colorado in 2012 werd gepresenteerd en gedemonstreerd dat je met een HIIT training meer calorieën kunt verbranden in minder tijd dan alleen met een cardio workout of krachttraining. Wanneer je in 2,5 minuut vijf keer een sprintinterval doet van 30 seconden op maximale kracht en snelheid, met steeds daartussen vier minuten heel rustig fietsen om te herstellen, kun je 220 calorieën verbranden, zo bleek in Colorado.

Met de juiste mindset ben je echt al halverwege je workout en een maximale gezondheid.

 

Referenties
– Ekelund U, Ward HA et al. Physical activity and all-cause mortality across levels of overall and abdominal adiposity in European men and women: the European Prospective Investigation into Cancer and Nutrition Study (EPIC). 2015 doi: 10.3945/ajcn.114.100065, Am J Clin Nutr.
– McDonnell M, Hillier SL et al. Physical Activity Frequency and Risk of Incident Stroke in a National US Study of Blacks and Whites. 2013, doi: 10.1161/STROKEAHA.113.001538
– Luque-Casado A, Zabala M et al. Cognitive Performance and Heart Rate Variability: The Influence of Fitness Level. DOI: 10.1371/journal.pone.0056935
– Coyle EF, Hemmert MK en al. Effects of detraining on cardiovascular responses to exercise: role of blood volume. Journal of Applied Physiology. 1986, January; 60(1): 95-¬99
– Madsen K, Pedersen PK et al. Effects of detraining on endurance capacity and metabolic changes during prolonged exhaustive exercise. J Appl Physiol (1985). 1993 Oct;75(4):1444-51.
– Hortobagyi T, Houmard JA et al. 1993, The effects of detraining on powerathletes. Medicine and Science in Sports and Exercise, 25, 929-935.
– Mujika I, Padilla S et al. Muscular characteristics of detraining in humans. Medicine and science in Sports and Exercise,33(8):1297-1303.
– Hakkinen K, Komi PV et al. Effect of combined concentric and eccentric strength training and detraining on force-time, muscle fiber and metabolic characteristics of leg extensor muscles. Scand.J.Sports Sci. 3:50-58.
– Coyle EF, Martin WH et al. Time course of loss of adaptations after stopping prolonged intense endurance training. J Appl Physiol Respir Environ Exerc Physiol. 1984 Dec;57(6):1857-64.
– Koundourakis NE, Androulakis NE et al. Discrepancy between exercise performance, body composition and sex steroid response after a six-week detraining period in professional soccer players. PloS One, 9(2), e87803.
– the-aps.org/mm/Conferences/APS-Conferences/Past-APS-Conferences/2012-Conferences/Integrative-Biology-of-Exercise
– Barrès R, Yan J et al. Acute Exercise Remodels Promoter Methylation in Human Skeletal Muscle. Cell Metabolism Volume 15, Issue 3, P.405-411, 2012.

Ben je bang voor succes?

• • Gezondheid • 1

Bang zijn voor succes klinkt misschien niet logisch, succes is toch fantastisch? Maar onbewust kan dat heel anders voelen. In deze video vertel ik meer over de angst voor succes en hoe je deze overwint.

  • Ben je bang voor succes? Wat als je er misschien door verandert?
  • Hetzelfde blijven kan veiliger voelen dan ergens voor gaan. Je weet wat je hebt, maar succes is onbekend.
  • Wat als andere mensen jaloers worden?
  • Hetzelfde blijven kan veilig voelen, maar deze veiligheid is een illusie.
  • Want nemen we dan geen genoegen met minder dan wie we echt kunnen zijn?
  • Als we er voor kiezen om stil te blijven staan – uit angst om er aan te beginnen, of uit angst om te falen – dan gaan we achteruit in plaats van vooruit.

Een stukje toelichting

Bang zijn voor succes klinkt misschien niet logisch, succes is toch fantastisch? Maar onbewust kan dat anders voelen, dat heeft vooral met de verandering te maken die het mogelijk teweeg kan brengen. Ook brengt het verantwoordelijkheden met zich mee en nieuwe uitdagingen. Het vergt moed om uit de comfortzone te stappen. Hetzelfde blijven voelt veilig, maar die veiligheid is een illusie. Wanneer we beseffen dat er in de natuur niets stilstaat, alleen maar groeit of achteruit gaat, is hetzelfde blijven ineens geen optie meer. Het betekent dat stilstaan eigenlijk gelijk staat aan achteruitgang. Omdat alles om ons heen zich verder ontwikkelt en doorgroeit. Als je bang bent voor succes, al is het onbewust, dan zul je steeds weer je eigen succes saboteren of het nu is op het vlak van gezondheid, gewicht, sport, werk, liefde of iets anders. Stel jezelf eens de volgende vragen, schrijf de antwoorden op en wees eerlijk tegen jezelf.

  • Vind ik dat ik succes verdien? Waarom wel of niet?
  • Als ik succesvol ben dan…
  • Succes geeft me…
  • Succes kost me…
  • Succesvol zijn maakt me angstig omdat…
  • Ik hou alles liever bij het oude omdat…

Je bewust worden van je onbewuste overtuigingen en patronen is de eerste stap richting verandering. Accepteer de redenen voor je angst en zo kun je ze stap voor stap gaan loslaten.

Bang voor succes? 3 tips

  1. Het lijkt misschien of mensen die succesvol zijn geen angst ervaren, maar ook dat is een illusie. Ondernemers hebben ook angst als ze iets nieuws lanceren, artiesten hebben ook angst voor ze gaan optreden, sporters ook voor ze moeten presteren. Feel the fear… and do it anyway. De sleutel is om je angst te voelen en toch die stap te zetten.
  2. Wees niet bang om te falen. Als je faalt misluk je niet, als iets niet lukt heb je daarvan geleerd, ben je ervan gegroeid en brengt het je juist dichter naar je doel. Falen is een onderdeel van succes.
  3. Lees boeken of verhalen over mensen die succesvol zijn, lees over de weg die zij hebben afgelegd zodat je kunt voelen dat jij dat ook kunt! Op die manier kan je mindset veranderen. Je kunt overtuigingen die je niet meer dienen loslaten als je gaat beseffen dat ze geen waarheid zijn (want als een ander obstakels kan overwinnen, dan kun jij dat ook).

Wanneer je in je comfortzone wilt blijven, uit angst om te falen of uit angst voor succes, dan leef je niet je volle potentieel. Wat kies jij?

Zware tegenslag? Lukt het niet? Pas dit advies toe

• • Gezondheid • 0

Wanneer het ons tegenzit in het leven kunnen we ons gemakkelijk verliezen in de emoties, op dat moment vergeten we helemaal dat tegenslagen juist potentie zijn voor groei! In deze video leg ik je uit hoe je anders naar tegenslagen kunt kijken.

  • Tegenslagen zijn er om van te groeien
  • Iedere tegenslag bevat het zaad voor een gelijkwaardig of nog groter voordeel, schreef auteur Napoleon Hill, en dat is zo waar
  • We kunnen de situatie niet veranderen, maar wel de manier waarop we naar de situatie kijken
  • Wanneer ons leven op rolletjes loopt worden we nooit uitgedaagd om te groeien
  • Tegenslagen geven je de gelegenheid om je te ontwikkelen en om te groeien naar een nieuw bewustzijnsniveau
  • Het universum maakt geen fouten, als je daar vertrouwen in durft te hebben geeft elke tegenslag je de gelegenheid om te groeien naar je volle potentieel

Een stukje toelichting

In een situatie of tegenslag kun je niet meteen iets veranderen. Die is er gewoon, je kunt hooguit de situatie als een gegeven beschouwen. Hoe je omgaat met de situatie bepaal je wel zelf. Maak je de situatie erger door in de stress te schieten? Zoek je troost en bevestiging omdat je in die rotsituatie verzeild bent geraakt? Of beslis je, hoe moeilijk of pijnlijk de situatie ook is, dat deze tegenslag je gelegenheid geeft om te groeien?

Neem wat afstand van de situatie

De eerste stap is om de situatie zo objectief mogelijk te gaan zien zoals die is. Zo neem je wat afstand en krijg je inzicht. Schrijf de situatie desnoods op een papier dat je in tweeën deelt. Schrijf aan de linkerkant van het blad zo precies en neutraal mogelijk wat de situatie is zonder waardeoordelen of emoties. Aan de rechterkant schrijf je wat je daarbij voelt: welke angsten, welke emoties, hoeveel stress je ervan krijgt. Wees eerlijk tegenover jezelf. Neem niet meer dan tien minuten om dat allemaal te noteren, leg je blaadje weg en ga vervolgens iets heel anders doen. Liefst iets waardoor je je ontspannen voelt, iets dat je altijd prettig vindt, zoals in de tuin werken, wandelen met de hond, op de fiets naar een vriend(in), een balletje trappen of slaan, de auto wassen enz. Bekijk na een paar uur weer het papier. Je hebt nu wat meer afstand. Is er iets veranderd in de emoties die je rechts hebt opgeschreven? Ervaar de situatie zoals je die links hebt staan als erger of minder erg? Waarschijnlijk kun je de situatie links nu al met meer rust en minder emotie zien dan daarvoor. Zodra je in staat bent om de situatie te zien zoals ie is, zonder dat je daar meteen heel veel emoties bij voelt, ben je al op weg naar een oplossing. En kun je gemakkelijker gaan voelen wat deze situatie je misschien ook wel te brengen heeft, hoe het je helpt om te groeien.

Een tegenslag anders bekijken

Door de tegenslag waarin je terecht bent gekomen los te zien van je emotionele reactie op die situatie, creëer je ruimte voor nieuwe gedachten en perspectieven. Je krijgt bijna letterlijk lucht en je kunt je situatie rationeler beoordelen. Je stopt met denken dat je er niets aan kunt doen. Je moet immers verder met je leven. Niet terugkijken en eindeloos de situatie blijven analyseren, maar juist bekijken hoe je deze situatie wellicht kunt inzetten voor een betere toekomst, voor groei of kracht. Natuurlijk, een verlies (bijvoorbeeld) blijft een verlies en dat doet pijn! Het gaat niet over positief denken of dat mooier maken dan het is, wel kun je onder ogen zien dat het verlies er is, een scheiding, ontslag of huis dat te duur is geworden. Je kunt jezelf bijvoorbeeld de volgende vragen stellen. Wat is er goed aan deze situatie? Wat voor voordeel kan ik uit deze situatie halen? Is het misschien wel goed dat ik nu word gedwongen om na te denken over andere wegen in mijn leven? Is dit het einde? Of is het juist het begin van iets nieuws? Vraag je af of de situatie je misschien de mogelijkheid biedt het roer om te gooien.

Hoe zorg je ervoor dat je dichter bij jezelf bent in je levenskeuzes, zodat je ook minder kans loopt om nog een keer in deze situatie te belanden? Als je bijvoorbeeld bent ontslagen, ga je je pas afvragen of dit wel het werk was wat je altijd wilde doen. Misschien ligt je passie ergens anders en is dit juist een goede gelegenheid om meer je hart te volgen in een toekomstige baankeuze.

Recept video: Afvallen met groene smoothies – Afslank smoothie recept

• • Gezondheid, Superfoods & (Groene) Smoothies • 0

Vaak krijg ik de vraag of je ook groene smoothies kunt drinken als je gewicht wilt verliezen. Het antwoord daarop is: ja. In deze receptvideo leg ik je uit hoe je dat kunt doen en geef ik je een recept van een groene smoothie die je helpt als je gewicht wilt verliezen.

In deze video ontdek je:

  • Een recept van een lekker frisse groene smoothie die je ondersteunt bij gewichtsverlies
  • Waarom ik niet geloof in afslankproducten en wat wel werkt
  • Waarom ik heel bewust geen spinazie gebruik in deze smoothie
  • Welk superfood je een enorme energieboost geeft en helpt als je wilt afvallen
  • Dat er verschil is tussen stevia, de zoetmaker, van verschillende merken en welke je niet wilt kiezen

 

Recept van de Afslank Smoothie

  • ½ komkommer ongeschild
  • Sap van 1 limoen of 1 citroen (naar keuze)
  • Handje muntbladeren
  • Hand snijbiet
  • Puntje van een theelepel stevia (doe zo min mogelijk, je kunt er altijd nog wat bij doen. Stevia is enorm zoet!)
  • Puntje van een theelepel Groene Koffie (ook groene koffie is heel sterk en geeft heel veel energie, dus ook hier: less is more).
  • Twee grote glazen water (of iets meer of minder afhankelijk hoe romig of vloeibaar je de smoothie lekker vindt).

Doe alles in de blender en mix tot een glad geheel.

Afvallen met groene smoothies? Over dit Recept

Je kunt gerust groene smoothies drinken als je gewicht wilt verliezen. Je mag daar ook maximaal twee stuks fruit in doen, dan zit je gemiddeld aan twintig gram fructose en dat is precies de grens als je wilt afvallen. Ik raad je dus aan om in dat geval geen fruit meer te eten de rest van de dag en ook een minimale hoeveelheid koolhydraten daarnaast. Afhankelijk van hoeveel je beweegt kun je bijvoorbeeld nog wat quinoa of zoete aardappelen eten bij de maaltijd. In deze receptvideo laat ik je een smoothie zien die ook heel lekker is zonder dat je fruit hoeft te gebruiken. Deze smoothie ondersteunt het afvallen zelfs nog extra.

De komkommer is de basis en zorgt voor een lekker frisse smaak. Het sap van de citroen of limoen maakt de smoothie fris-zuur en zorgt, samen met de rest van de bladgroente, dat het lichaam meer basisch wordt. Ons lichaam bestaat voor een groot deel uit water, waarbij er een balans zou moeten zijn tussen waterstof (zuur) en zuurstof (basisch). Je kunt dit meten aan de hand van de pH waarde, hoe lager deze is, hoe zuurder. Veel van ons huidige voedsel is zuurvormend (vooral suiker is een grote ‘boosdoener’ en dat zit in heel veel producten tegenwoordig), waardoor er een disbalans kan ontstaan en het lichaam had moet werken voor balans. Een trage stofwisseling kan een van de gevolgen zijn. De citroen en bladgroenten verhogen onze pH waarde enigszins.

In deze smoothie kies ik bewust voor snijbiet in plaats van spinazie. Wanneer je te veel spinazie gebruikt en te weinig varieert in bladgroenten heeft je lichaam op een gegeven moment genoeg van de spinazie waardoor je geen zin meer hebt om groene smoothies te drinken. Wanneer je voldoende varieert voorkom je dit.

Over afvallen

Ik geloof niet in afslankproducten, er bestaat niet één product waarvan je ineens magisch zult afvallen. Gewicht verliezen heeft met veel meer factoren te maken, het gaat er ook om op een andere gezonde manier te eten en bewegen zonder een dieet te volgen. Het heeft met hormoonbalans te maken en met een gezond lichaam van binnenuit. Dat neemt niet weg dat er wel specifieke voedingsmiddelen zijn die kunnen bijdragen aan het geheel en je dus perfect kunnen ondersteunen als je wilt afvallen! Deze smoothie is daar een voorbeeld van.

Superfoods in deze smoothie

Stevia

Deze natuurlijke zoetstof is gemaakt van de steviaplant, het bevat geen suikers of koolhydraten en is daardoor veilig voor diabetici en ideaal als je op je gewicht en bloedsuikerspiegel wilt letten. Stevia heeft een glycemische index van 0. Je kunt het dus ook gebruiken als je last hebt van candida. Stevia is echt enorm zoet, dus wees voorzichtig met het gebruik in je smoothie. Je kunt er beter iets te weinig in doen en er naar smaak nog iets aan toevoegen. Let er verder op dat je Stevia kiest van rond de 100% stevia, veel merken gebruiken vulmiddelen waardoor je soms maar 20% of zelfs maar een paar procent stevia koopt.

Groene koffie

Een extract gemaakt van ongebrande koffiebonen. Dit is dus niet verhit geweest en bevat daarom geen cafestol, de stof die bij gewone koffie in verband wordt gebracht met de ongezonde effecten. Groene koffie bevat verschillende voedingsstoffen zoals chlorogeenzuur en cafeïnezuur, maar ook plantaardige antioxidanten en verschillende polyfenolen. Groene koffie geeft wel veel energie, dus als je daar geen behoefte aan hebt (bijvoorbeeld ’s avonds) kun je de groene koffie beter uit deze smoothie weglaten. Overdag geeft groene koffie juist dezelfde energieboost als een normale kop koffie dat zou doen. Groene koffie zou ook allerlei voordelen hebben bij gewichtsverlies en je kunt het zelfs op je huid en in je haar gebruiken, omdat het zo verzorgend werkt.

De invloed van positieve gedachten op je gezondheid: 10 voordelen

• • Gezondheid • 0

De wetenschap is het eens: optimisme is goed voor je gezondheid. In dit artikel lees je over de voordelen van positieve gedachten op je gezondheid en hoe je positiever kunt denken.
Optimisme

In de Romeinse tijd was er een filosofische stroming, de Stoa, die vonden dat je als mens vrije keuze hebt. Hoe je zelf reageerde op de gebeurtenissen in je leven, was volgens hen bepalend voor menselijk geluk. Ze leerden mensen om meer te accepteren hoe het leven eenmaal kan lopen en dat het goed is zoals het is. En tegenwoordig zien ook steeds meer mensen dit opnieuw in. Je instelling is cruciaal, je hebt altijd meer keuzes en mogelijkheden dan dat je nu misschien ziet voor jezelf. Natuurlijk kunnen de omstandigheden tegen zitten, maar we zijn bijvoorbeeld geen slachtoffer van onze eigen eetlust of van de voedingsindustrie. We hebben altijd zelf een keuze. Een keuze om nee te zeggen, om ons leven anders in te richten, om onszelf gelukkiger, gezonder en slanker te maken. En soms heb je daarbij even een zetje nodig, bijvoorbeeld van een coach of iemand die je inspireert. Vraag hulp als dat is wat je nodig hebt.

Focus op resultaat

Een zware lijdensweg om bijvoorbeeld puur op wilskracht een doel te bereiken werkt niet. Zie het liever als een reis, waarin je onderweg steeds nieuwe verrassingen en uitdagingen tegenkomt. Zowel in de buitenwereld, in je gezinssituatie, in je werk maar vooral ook binnenin jezelf. Jij bent gewoon oké, goed genoeg voor jezelf en je omgeving. Je hoeft niet te veranderen! Maar als je dat zelf wilt, kun je wél je levensstijl veranderen. Vanuit zelfrespect kun je gaan proberen wat bij jou past. Spelenderwijs ontdek je nieuwe kanten aan jezelf, aan wat voeding en beweging doen met jouw lichaam en geest. Je hebt er veel bij te winnen, maar jij bepaalt zelf het tempo en hoe ver je wilt gaan. De een is tevreden met een kleine verandering in zijn levensstijl die al grote gezondheidswinst oplevert. De ander gaat steeds een stapje verder in het ontdekken van gezonde voedingspatronen. Er zijn talloze mogelijkheden, en jij bepaalt en kiest wat bij je past. Wat je ook kiest, je mindset maakt een wereld van verschil. Niet alleen voor een positief effect op je vorderingen, maar ook omdat een positieve mindset alleen al zorgt voor een gezonder lichaam, zo blijkt uit velen wetenschappelijke onderzoeken. Focus vooral op resultaat, en niet op wat er niet goed is gegaan. Onderaan het artikel lees je meer over het veranderen van je mindset.

De invloed van positieve gedachten op je gezondheid

Zeer recent werd bekend dat mensen met een optimistische kijk op het leven een betere cardiovasculaire gezondheid hebben. Lees hier over de voordelen van positief denken volgens de wetenschap.

1. Een gezonder hart

Uit zeer recent onderzoek (2015) blijkt dat mensen die een optimistische kijk op het leven hebben, een betere cardiovasculaire gezondheid hebben. Onderzoekers aan de University of Illinois hebben ruim 5100 vrijwilligers van 45 tot 84 jaar onderzocht. Aan de hand van verschillende kenmerken, zoals bloeddruk, BMI, cholesterol, voedingsgewoonten, bloedsuikerspiegel, mate van bewegen en wel of niet roken, werd hun cardiovasculaire gezondheid bepaald. Ook vulden ze een zeer uitgebreide vragenlijst in waarmee hun optimisme en geestelijke gezondheid werd vastgesteld. De optimisten bleken een gezondere bloedsuikerspiegel, BMI en een gezonder cholesterolgehalte te hebben. Hoe optimistischer de proefpersonen waren, hoe beter hun cardiovasculaire gezondheid bleek te zijn. De meest optimistische proefpersonen hadden zelfs een twee keer zo grote kans op een ideale cardiovasculaire gezondheid dan de proefpersonen die pessimistisch zijn ingesteld (en van dezelfde leeftijd). Ook waren ze lichamelijk actiever en rookten minder vaak. Volgens de onderzoekers maakt een klein verschil in cardiovasculaire gezondheid al een groot verschil in het aantal sterfgevallen.

2. Verlaagt het risico op hartfalen

Onderzoekers van Harvard en University of Michigan (2014) stellen dat optimistische volwassenen minder risico hebben op hartfalen. Ze volgden vier jaar lang 6808 volwassenen boven de vijftig jaar. Gedurende de vier jaar van het onderzoek zorgde optimisme voor een lager risico op hartfalen, in vergelijking met niet-optimitische proefpersonen was het risico zelfs 73% lager. Ook na controle van verschillende factoren als leeftijd, ziekten en andere biologische aspecten bleef dit percentage hetzelfde.

3. Langer leven

Optimistische vrouwen hebben een hogere levensverwachting dan pessimistische vrouwen, ook hebben ze een verlaagd risico op chronische ziekten. Van 1994 tot 2009 bestudeerden onderzoekers de gegevens van ongeveer 100.000 vrouwen vanaf vijftig jaar. Optimistische vrouwen bleken 30% minder kans te hebben op overlijden met hart- en vaatziekten als oorzaak, in vergelijking met vrouwen met een pessimistische instelling. Ook bleek dat vrouwen die snel defensief zijn en moeite hebben om anderen te vertrouwen 23% meer kans te hebben om te overlijden aan een vorm van kanker, dan vrouwen die meer vertrouwen hebben in hun medemens. De onderzoekers denken niet dat deze negatieve karaktereigenschappen de ziektes echt veroorzaken, zij vermoeden dat optimistische mensen over het algemeen gezonder leven en meer geneigd zijn om gezond te eten, minder te roken en meer te bewegen. Evenals een meer vervullend sociaal leven, wat stress helpt voorkomen, aldus de onderzoekers.

4. Een sterker immuunsysteem

Onderzoek in 2010 keek naar de relatie tussen optimisme en cel-gemedieerde immuniteit (CMI), welke een belangrijke rol speelt bij de bescherming tegen virale infecties. De onderzoekers volgden 125 eerstejaars rechtenstudenten gedurende een jaar. Ze beantwoorden vragenlijsten en hun CMI werd gemeten. Uit het onderzoek bleek heel duidelijk een verband tussen CMI en optimisme. Zodra de studenten optimistischer waren, verhoogde ook de CMI en dus het immuunsysteem.

5. Minder rugpijn

Onderzoekers in Australië (2012) volgden 315 patiënten die voor het eerst naar de huisarts gingen met niet-specifieke rugpijn vervolgens een half jaar lang. Aan het einde van het onderzoek (2012) bleven nog 169 mensen over die meededen aan de studie. Bij sommige proefpersonen was de rugpijn juist verergerd, iets wat de artsen niet hadden verwacht en na zes maanden had een derde van de 169 proefpersonen aanhoudende pijn ontwikkeld. Lichamelijk onderzoek liet in een paar gevallen een duidelijke oorzaak zien, zoals een hernia. Bij de rest kwam er geen oorzaak voor de klachten uit lichamelijk onderzoek. Wel bleek dat mensen die zich vaker hulpeloos en angstig voelden, beweging vermeden en de ernst van hun klachten uitvergrootten, vaker last kregen van chronische klachten. De onderzoekers stellen dat positief denken een grote impact heeft op lage rugpijn. Op de werkvloer blijkt dat als de medewerker invloed heeft op zijn werkzaamheden, hij zijn positieve houding kan terugkrijgen en de klachten vaak snel overgaan, aldus de onderzoekers. Het onderzoek laat zien dat klachten verergeren bij patiënten die zich hulpeloos voelen en negatief denken.

Optimisme voordelen

6. Gezonder gedrag

Een optimistische levensinstelling speelt een veel grotere rol bij het maken van de keuze om gezond te leven dan bijvoorbeeld genoeg geld voor gezonde producten of goed geïnformeerd zijn. Dit blijkt uit onderzoek in Australië (2013). Mensen die zich niet hulpeloos of een slachtoffer voelen en dus geloven dat ze hun leven zelf in de hand hebben, maken gezondere keuzes. Ze doen gemiddeld meer aan lichaamsbeweging, hebben een gezonder voedingspatroon, kunnen beter met stress omgaan en roken minder.

7. Minder pijn

In 2010 hebben wetenschappers 160 studies bestudeerd die aantonen dat optimisme en positieve emoties leiden tot een betere gezondheid. In dit overkoepelend onderzoek wordt bijvoorbeeld aangetoond dat optimisme en positieve emoties ervoor zorgen dat de pijngrens hoger wordt zodat minder pijn wordt ervaren. Het bleek dat patiënten met fibromyalgie en artritis minder pijn ervaren als ze positief zijn ingesteld.

8. Minder snel hoge bloeddruk

Uit dit onderzoek (2010) kwam ook dat stemmingen en emoties een relatie hebben met bloeddruk, cortisol en ontstekingen. Pessimisten blijken een hogere bloeddruk te hebben.

9. Een positief effect bij kanker

Uit verschillende onderzoeken (1996 en 2003) blijkt dat de kans om te sterven wanneer zij kanker hebben bij pessimisten groter is. En dat optimisten bij verschillende vormen van kanker vaker langer leven.

10. Minder vatbaar voor depressie

Uit onderzoek van psycholoog Janna Vrijsen, waarop zij in 2014 promoveerde aan de Radboud Universiteit in Nijmegen, blijkt dat mensen met een negatieve instelling een grotere kans hebben op het ontwikkelen van een depressie. De kans op het krijgen van een depressie hangt vooral samen met hoe mensen zich dingen uit het verleden herinneren: vooral positief of overwegend negatief. Afhankelijk van persoonlijkheid, karakter, kijk op het leven en erfelijke aanleg onthoudt ieder mens dingen uit het verleden op zijn een eigen manier. Ook onthoudt een positief ingesteld mens eerder positieve ervaringen uit het verleden en pessimisten eerder de negatieve ervaringen uit het verleden. In dit onderzoek is voor het eerst de relatie tussen een negatief geheugen, depressie en genen aangetoond bij mensen die eerder depressief zijn geweest. Voor haar onderzoek vergeleek Vrijsen de uitkomsten van een zeer uitgebreide vragenlijst van 340 mensen die een of meer depressies hebben meegemaakt met 440 gezonde proefpersonen. Gevoeligheid voor depressie is ook deels erfelijk bepaald, zo bleek. Naar aanleiding van dit onderzoek wordt gekeken of er een geheugentraining kan worden ontwikkeld die depressieve mensen helpt om uit de negatieve spiraal te komen.

Hoe kun je positiever denken?

Psychologe Suzanne Segerstrom heeft veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen optimisme en gezondheid, bijvoorbeeld onderzoek in 2010 dat keek naar de relatie tussen optimisme en cel-gemedieerde immuniteit (CMI). Zij schreef er een boek over: Breaking Murphy’s Law. How Optimists Get What They Want From Life – and Pessimists Can Too. In dit boek zegt ze: ‘Optimist zijn is niet iets dat je bent, het is iets dat je doet.” Dat betekent dat een pessimist ook kan leren om het anders te doen. De Amerikaanse organisatie Action for Happiness heeft onderzoek (2014) gedaan onder 5000 mensen en gekeken naar dat wat mensen werkelijk gelukkig en positief maakt. Een van de belangrijkste factoren hiervoor bleek zelfacceptatie te zijn. Dingen die vooral vervullend werken en waar mensen blij en optimistisch van worden zijn bijvoorbeeld: iets doen voor een ander, verbinden met andere mensen, bewegen en goed voor je lichaam zorgen, nieuwe dingen blijven leren, doelen hebben om naartoe te leven, acceptatie, dankbaarheid en oog hebben voor de wereld om je heen.

Focus op resultaat. Op praktische mogelijkheden in plaats van op belemmerende overtuigingen. Het is een natuurlijke reactie om bijvoorbeeld tegen veranderingen op te zien, maar dat hoeft je er niet van te weerhouden om toch met kleine, praktische stapjes te beginnen. De belangrijkste tool heb je zelf allang in handen: je eigen gezonder verstand. Wees niet te streng voor jezelf als het een dag niet lukt. Vier vooral je successen, al zijn ze nog zo klein. Vele kleine stappen maken samen een hele grote verandering.

 

Referenties
– Hernandez R, Kershaw K.N. et al. Optimism and Cardiovascular Health: Multi Ethnic Study of Atherosclerosis (MESA). Health Behavior and Policy Review, 2015, pp 62-73(12)
– Kim E.S, Smith J et al. A Prospective Study of the Association Between Dispositional Optimism and Incident Heart Failure. CIRCHEARTFAILURE.113.000644 2014
– Tindle H.A, Chang Y.F et al. Optimism Cynical Hostility, and Incident Coronary Heart Disease and Mortality in the Women’s Health Initiative. Circulation. 2009; 120: 656-662
– Melloh M, Elfering A et al. Prognostic occupational factors for persistent low back pain in primary care. Int Arch Occup Environ Health. 2012 Apr;86(3):261-9
– Segerstrom S.C, Sephton S.E et al. Optimistic Expectancies and Cell-Mediated Immunity. The Role of Positive Affect. Psychological Science February 2010
– Roy J, Schurer S et al. Getting stuck in the blues: persistence of mental health problems in Australia. Health Econ. 2013 Sep;22(9):1139-57.
– Conversano C, Rotondo A et al. Optimsm and its impact on mental and physical well-being. Clin Pract Epidemiol Ment Health. 2010; 6: 25–29
– Schulz R, Bookwala J, et al. Pessimism, age and cancer mortality. Psychol Aging. 1996;11(2):304–9
– Allison PJ, Guichard C, et al. Dispositional optimism predicts survival status 1 year after diagnosis in head and neck cancer patients. J Clin Oncol. 2003;21(3):543–548
– Vrijsen J. Radboudumc 2014, ru.nl/@932897/negatieve/
– Suzanne Segerstrom. Breaking Murphy’s Law. How Optimists Get What They Want From Life – and Pessimists Can Too. Guilford Press; 2006
– Action for Happiness 2014, actionforhappiness.org

Recept video: Gelukssmoothie – Deze chocolade smoothie maakt je happy!

• • Gezondheid, Superfoods & (Groene) Smoothies • 0

In deze video laat ik je een recept zien van een gezonde chocolade smoothie die de productie van gelukshormonen stimuleert. Ook vertel ik je welke superfoods hieraan bijdragen en hoe ze werken.

In deze video ontdek je:

  • Waarom deze smoothie niet alleen je gelukshormoon stimuleert, maar daarmee je indirect ook beschermt tegen veroudering
  • Bij welk superfood de wetenschap voor een raadsel staat, maar die wel libidoverhogend werkt
  • Wat mijn persoonlijke favoriete zoete smaakmaker is
  • Waarom het belangrijk is om wél zout te eten, alleen wel op een andere manier
  • Een van de weinige voedingsmiddelen die de productie van groeihormoon in ons lichaam verhoogt
  • Welke laag glycemische gezonde zoetstof, gemaakt van fruit, je kunt gebruiken om je smoothies op smaak te brengen
  • Hoe je deze van deze smoothie een heerlijke en supergezonde chocolademelk voor kinderen maakt

Recept van de gelukssmoothie

  • 1 grote eetlepel rauwe cacao
  • Ongeveer 300 ml water
  • 2 bananen
  • Theelepel vanillepoeder
  • 1 eetlepel maca
  • Snufje (Himalaya)zout
  • 1/2 theelepel mucuna
  • Eventueel wat honing of lucuma poeder als je de smoothie nog iets zoeter wilt

Doe alles samen in de blender en blend alle ingrediënten tot een romige en gladde smoothie.

Waarom maakt deze smoothie je happy?

Om meerdere redenen is dit een echte gelukssmoothie. De cacao bevat het aminozuur tryptofaan, die we nodig hebben om het ‘feel good’ hormoon serotonine aan te maken. Serotonine is vervolgens weer de basis van ons slaaphormoon melatonine. Melatonine is een van onze lichaamseigen oxidanten en beschermt ons tegen veroudering. Ook de bananen in deze smoothie geven tryptofaan af en die dragen daarom ook bij aan een blij en tevreden gevoel door de aanmaak van serotonine in je hersenen. Het superfood maca zorgt voor energie en kracht. In de Incatijd werd maca al aan krijgers gegeven voordat ze ten strijde trokken, om ze alert te maken en onuitputtelijke energie en kracht te geven. Tot slot kun je mucuna in deze smoothie doen, en dit kruid bevat L-dopa een precursor van dopamine een van onze andere gelukshormonen.

Superfoods in deze smoothie

  • Rauwe cacao
    Rauwe cacaopoeder is, in tegenstelling tot chocolade, ongeraffineerd. Het bevat dus geen suiker en melk, maar wel allerlei mineralen, vitamines, vezels en essentiële vetzuren. Het bevat antioxidanten, ijzer, chroom, mangaan, zink, koper, vitamine C, omega-6 vetzuren en tryptofaan. Maar vooral ook veel magnesium.
  • Vanillepoeder
    Vanillepoeder wordt gemaakt van rauwe biologische vanillebonen die bij lage temperatuur zijn gedroogd. Het bevat vitamines, zoals vitamine C en mineralen, zoals calcium en ijzer. Het ruikt heerlijk en heeft een stevige zoete smaak waardoor je er maar weinig van nodig hebt. Je kunt het gebruiken in je smoothies, gerechten of in andere dranken.
  • Maca
    Dit poeder is gemaakt van een knolgewas uit Peru. Het is een adaptogeen, wat betekent dat het zorgt voor meer balans in het lichaam. Door meer van bepaalde hormonen aan te maken die het lichaam tekort komt, en juist minder van hormonen die het lichaam te veel heeft. Het poeder bevat verschillende vitamines (B1, B2, C, E) en mineralen en sporenelementen (calcium, kalium, magnesium, natrium, zink, koper, selenium, mangaan, tin, jodium, fosfor, zwavel). Maca zorgt voor extra energie en kracht en wordt al sinds de Incatijd gebruikt als libidoverhogend middel.
  • Mucuna
    Mucuna Pruriens is een kruid met geneeskrachtige eigenschappen. De inheemse bevolking in Afrika en India eet het vanwege die geneeskrachtige eigenschappen, maar ook de Ayurvedische geneeskunst gebruikt dit kruid al eeuwenlang voor de behandeling van allerlei klachten. Het is een superfood dat oorspronkelijk werd gebruikt om de lichaamsenergie in balans te brengen. Het bevat 5-HTP en levedopa (L-dopa), een aminozuur en precursor van ‘gelukshormoon’ dopamine.
  • Himalaya zout
    Himalaya zout, of roze Himalaya zout, is een zuiver ongeraffineerd roze zout dat wel 84 verschillende mineralen en sporenelementen bevat. Het is rijk aan magnesium en voldoende magnesium zorgt voor voldoende energie en minder vermoeidheid, en een goede werking van het zenuwstelsel. Ook is het rijk aan ijzer en zelfs geschikt voor gebruik in bad om het lichaam te zuiveren.
  • Lucuma
    Deze natuurlijke zoetstof is gemaakt van lucuma fruit en is een zeer laag glycemische zoetstof waardoor je bloedsuikerspiegel in balans blijft. Bevat allerlei vitamines, mineralen, voedingsstoffen zoals vitamine B1, B2, B3 en B5, ijzer, kalium, calcium, fosfor en vezels. Bovendien is het heel zoet en heb je er dus maar weinig van nodig.

Waarom je niet bang hoeft te zijn voor zout

Veel mensen die meer plantaardige voeding gaan eten en meer groene smoothies gaan drinken, stoppen ook met het gebruik van zout. Natuurlijk is het zo dat we in Nederland over het algemeen veel te veel zout binnenkrijgen omdat zout aan alle bewerkte voedingsmiddelen is toegevoegd. We krijgen daardoor te veel natrium en te weinig kalium in ons lichaam en in onze cellen. Het gevolg daarvan kan een hoge bloeddruk zijn. Bladgroentes en salades zijn juist rijk aan kalium. Dus als je alleen al meer groene smoothies gaat drinken krijg je meer kalium binnen. Zo krijgt je lichaam de kans om weer in balans te komen, maar daarna is het goed om naast gezonde voeding met veel bladgroentes, ook weer wat zout te gebruiken voor balans. Te veel kalium brengt uiteindelijk ook disbalans, je kunt op den duur bepaalde vitamines, zoals vitamine C, minder goed vasthouden. Kies het liefst voor een zuiver en ongeraffineerd zout dat mineralen bevat (bijvoorbeeld Himalaya zout) en dan kun je gerust zout gebruiken.

Tip voor kinderen

Wil je deze smoothie aan kinderen geven? Laat dan de maca en mucuna eruit, dat hebben kinderen niet nodig. Met de bananen, cacao en vanillepoeder maak je een heerlijke chocolademelk voor kinderen die ook nog eens supergezond is.

18 Voordelen van meditatie voor je gezondheid volgens de wetenschap

• • Gezondheid • 2

Recent is aangetoond dat meditatie kan helpen om veroudering van de hersenen tegen te gaan en zo zelfs effectief kan zijn om ziektes als Alzheimer, Parkinson en dementie te helpen voorkomen. Eerder was al aangetoond dat het efficiënt werkt tegen stress en zo blijkt meditatie nog vele voordelen te hebben voor onze gezondheid. Misschien heb je bij meditatie een bepaald beeld, bijvoorbeeld dat je een uur stilzit met je benen gekruist en nergens aan denkt. Maar zo hoeft het niet te zijn, al in korte tijd geniet je van deze voordelen. Ook dat blijkt uit wetenschappelijke onderzoeken. In dit artikel zet ik alle voordelen van meditatie voor je gezondheid volgens de wetenschap op een rij en leg ik je uit hoe ook jij heel gemakkelijk kunt leren mediteren en er zo een gezonde korte dagelijkse gewoonte van zou kunnen maken.
Voordelen van Meditatie

Beter omgaan met stress

Tijd nemen of even naar binnen te keren en meer rust nemen is belangrijk als je stress hebt, dat lijkt misschien logisch, maar dit is nu juist wat veel mensen met stress zichzelf ontzeggen. Dat zijn er nog al wat, want jaarlijks komen er in Nederland zeker 10.000 mensen in de WAO door stress en kampt 15% van de hoogopgeleide werknemers met burnout klachten, zo blijkt uit cijfers van het CBS. Je kunt natuurlijk niet alle vormen van stress uit je leven bannen, je hebt niet altijd invloed op de stressvolle situaties die op je pad komen. Je kunt financiële problemen hebben, een scheiding, verlies, rouw of problemen op het werk. Ook kun je last hebben van mentale stress door een hoge werkdruk, een confrontatie met vrienden, collega’s of je baas, krappe deadline of heel veel met werk bezig zijn. Zowel bij fysieke als bij mentale stress maakt je lichaam stresshormonen aan en dat heeft, als het te lang duurt en/of te vaak voorkomt, allerlei negatieve gevolgen voor je lichaam en gezondheid. Auteur en oprichter en directeur van de Stress Reduction Clinic in Massachusettes Jon Kabat-Zinn zegt dat mensen die regelmatig mediteren beter om kunnen gaan met stress in onze samenleving. Deze effecten van meditatie op de gezondheid zijn zelfs meetbaar. Meditatie is niet alleen heel goed tegen stress, maar ook tegen bijvoorbeeld stemmingswisselingen, depressie en angstaanvallen. Je gaat dankzij de ademhalingstechnieken efficiënter om met energie, waardoor het voelt alsof je meer energie hebt. De voordelen van meditatie voor je gezondheid volgens de wetenschap op een rij.

1. Meditatie gaat veroudering van de hersenen tegen

Uit recent onderzoek (2015) is gebleken dat meditatie kan helpen om veroudering van de hersenen tegen te gaan. Mensen die al langere tijd regelmatig mediteren, blijken minder verouderde hersencellen te hebben, minder afname van grijze stof in hun hersenen als ze ouder worden, dan mensen die dat niet doen. Grijze stof zorgt er vooral voor dat informatie wordt verwerkt. Er werden MRI-scans gemaakt bij vijftig proefpersonen die waren onderverdeeld in twee groepen. Een groep die al meer dan twintig jaar regelmatig mediteren en een groep die dat helemaal nooit deed. De onderzoekers gaan nu nog verder onderzoeken of mensen hun brein kunnen beschermen tegen ouderdom door meditatie. Bij de groep die regelmatig mediteren was de grijze stof op latere leeftijd gemiddeld minder sterk afgenomen dan bij de groep die nooit mediteren. Zo zou meditatie zelfs effectief kunnen zijn om ziektes als Alzheimer, Parkinson en dementie te helpen voorkomen.

2. Je brein beschermen

In 2011 bleek uit studies al dat meditatie ook witte stof en dus andere structuren in het brein kan beschermen en de structuur van het brein zelfs kan veranderen. Hierdoor blijft het brein langer gezond.

3. Minder angst

Je hoeft zeker niet jaren te mediteren voordat je geniet van de voordelen voor je gezondheid. Meditatie kan zelfs al binnen acht weken leiden tot structurele veranderingen in het menselijk brein, aldus onderzoek van wetenschappers van het Massachussets General Hospital. Als mensen gedurende acht weken ongeveer 30 minuten per dag mediteren, ontstaat er meer grijze hersenmassa in het hersengebied dat wordt geassocieerd met geheugen en leervermogen. De dichtheid van een ander deel van de hersenen, de amygdala, neemt juist af door meditatie en als gevolg daarvan ervaren mensen mogelijk minder angst en stress aldus onderzoek. Onderzoekster Britta Hölzel concludeert dat we ons brein en ons welzijn kunnen veranderen door te mediteren.

4. Een boost voor je immuunsysteem

Meerdere wetenschappelijke studies, waaronder een van de UCLA, University of California (2012), tonen aan dat regelmatig mediteren ons immuunsysteem gezonder maakt. Het immuunsysteem beschermt ons tegen infectie en ziektes. Acht weken elke dag een korte meditatie zou ook helpen bij darmproblemen, chronische vermoeidheid en psoriasis. Het wordt zelfs regelmatig ingezet bij depressie en helpt om je beter te concentreren en focussen.

5. Minder eenzaamheid

Uit datzelfde onderzoek (2012) onder ouderen bleek dat meditatie effectief gevoelens van eenzaamheid reduceert. 40 volwassen tussen de 55 en 85 jaar oud werden in twee groepen verdeeld. Één groep onderging een training in mindfulness, waarbij ze elke dag dertig minuten mediteerden. In de training leerden ze om meer aandacht te hebben voor het ‘huidige moment’. Mindfulness is een wetenschappelijk onderbouwde stroming uit de psychotherapie heeft zijn oorsprong in de boeddhistische meditatietechnieken. De andere groep volgde deze training niet en deed ook niet aan meditatie. De deelnemers die acht weken dagelijks hadden gemediteerd hadden minder last van eenzame gevoelens dan de groep die dat niet deed. Ook bleek uit bloedtesten dat hun immuunsysteem sterker was geworden.

6.Beter bestand tegen bacteriën

Nederlandse wetenschappers volgden tien dagen lang twaalf mannen die in Polen oefenden op meditatietechnieken en ademhalingsoefeningen in de sneeuw en daarbij gekleed waren in alleen een korte broek. De training werd geleid door de Nederlandse Wim Hof ‘The Iceman’, die bekend staat om zijn ijsbaden en vermogen om kou te weerstaan. Deze groep werden na afloop van de training geïnjecteerd met endotoxine. Dit is een onschuldig bestanddeel van de celwand van bacteriën, en wordt door het immuunsysteem aangezien als ziekteverwekker waardoor mensen die deze stof krijgen toegediend vaak griepverschijnselen krijgen. Een andere groep ongetrainde proefpersonen kregen ook endotoxine geïnjecteerd. De reacties van de twee groepen werden vergeleken en de mannen die de training van Wim Hof hadden ondergaan maakten minder ontstekingseiwitten aan dan de ongetrainde deelnemers. Ze hadden dus minder last van griepverschijnselen. Wat betekent dat concreet? Meditatie en ademhalingsoefeningen in de kou kunnen ervoor zorgen dat het afweersysteem van mensen beter bestand is tegen bacteriën. En dat geeft wat hoop voor nieuwe behandelingen van patiënten die lijden aan een auto-immuunziekte waarbij het immuunsysteem zo gevoelig is dat lichaamseigen stoffen en cellen worden aangevallen, aldus de onderzoekers. De onderzoekers gaan verder onderzoeken of de methode van Wim Hof ook de reactie van het immuunsysteem op specifieke ziektes kan beïnvloeden want dat is nu nog onduidelijk.

7. Minder stress

Zodra we in een stressvolle situatie terechtkomen, maakt ons lichaam het kortwerkende stresshormoon adrenaline aan, dat ons op slag startklaar maakt om te vechten of te vluchten. Dit kwam 15.000 jaar geleden goed van pas als we een wild dier tegen het lijf liepen, maar onze manier van leven is nu natuurlijk totaal anders. Gedurende de dag ervaren we een aantal keren dit soort stresspieken, waardoor ons lichaam op commando adrenaline aanmaakt. Kort na de adrenalinestoot maakt het lichaam cortisol aan, dit wordt ook wel stresshormoon genoemd omdat het vrijkomt bij elke vorm van stress, zowel fysiek als mentaal. Cortisol wordt aangemaakt in de bijnieren en zorgt voor herstel van het evenwicht in je hormoonbalans. De energie die jij snel opbrandt onder invloed van de adrenaline, wordt via de cortisol aangevuld. Het hormoon cortisol zorgt ervoor dat de bloedsuikerspiegel stijgt waardoor je energie en doorzettingsvermogen krijgt. Meditatie zorgt voor het versnellen van de ontspanningsrespons en afname van de stresshormonen, zo stelt Eric Harrison, directeur van het Perth Meditation Centre in Australië, in zijn boek ‘Meditatie en gezondheid’.

8. Extra lichaamswarmte

Meditatie kan onze lichaamstemperatuur beïnvloeden, zo blijkt (2013). De wetenschappers onderzochten nonnen uit Tibet tijdens meditatie. Deze tummo-meditatie bestaat uit visualisaties en een speciale ademhalingstechniek waarbij thermogenese, de opwarming van het lichaam, zou worden opgewekt. Bij de visualisatie stellen de nonnen zich voor dat er vlammen uit hun ruggengraat komen. De wetenschappers stelden met behulp van nauwkeurige metingen en hersenscans een stijging van hun lichaamstemperatuur tot 38,3°C vast. Ook kregen ze natte doeken om zich heen gewikkeld en slaagden ze erin deze met hun lichaamstemperatuur te drogen bij een buitentemperatuur van -25°C. De onderzoekers herhaalden de studie met westerse mensen en dezelfde meditatietechnieken, en ook zij waren in staat hun lichaamstemperatuur te doen stijgen. Bij alle deelnemers was een flinke mentale opleving te zien na de meditatie, ze voelden zich energieker en veel meer gefocust.

9. Gemakkelijker studeren

Als studenten slechts zes minuten mediteren voor het college begint, kunnen ze zich beter concentreren, makkelijker informatie opslaan en halen betere cijfers. Dit blijkt uit onderzoek (2014) waarbij de studenten na een college een test kregen waarbij de studenten die zes minuten hadden gemediteerd beduidend beter scoorden dan de studenten die dat niet hadden gedaan. In een van de experimenten bepaalde de meditatiesessie vooraf zelfs het wel of niet behalen van de test. Het helpt vooral bij concentratieproblemen.

10.Meer focus

Mediteren helpt heel goed als je moeite hebt met focussen of concentratie. Uit onderzoek (2011), waarbij proefpersonen werden onderzocht met behulp van een MRI-scan, blijkt dat mensen die mediteren hun hersenen anders gebruiken waardoor er minder activiteit is in de hersengebieden die zorgen voor afleiding en dagdromen. Het betreft het ‘defaultnetwerk’ in het brein dat vooral actief is in een toestand van rust. Mensen die al langere tijd regelmatig mediteren gebruiken dit deel anders waardoor zij zich gemakkelijker kunnen afsluiten en beter kunnen focussen op het moment.

Voordelen van meditatie

11.Creatiever

Meditatie en mindfulness doen wonderen voor je creativiteit. In 2012 toonden wetenschappers dit voor het eerst aan. Een grote groep proefpersonen werd onderzocht en de onderzoekers zagen dat beoefening van meditatie en mindfulness het vermogen om problemen op te lossen enorm verhoogde. De proefpersonen hadden sneller ‘inzichten’. De onderzoekers stellen dat meditatie en mindfulness oplettendheid verhoogde en andere mentale processen tot rust bracht tijdens creatieve bezigheden.

12.Een positief effect op je relaties

Uit verschillende studies (2007) is gebleken dat meditatie een positief effect heeft op je relaties. Onder getrouwde stellen zorgde meditatie voor betere communicatie en regulatie van de emoties. De stellen reageerden minder af op de ander en konden hun boosheid en woede beter reguleren en op een gezonde manier uiten. Ook mindfulness training en mediteren bleken beiden te zorgen voor meer voldoening binnen de relatie.

13.Beter dan slapen

Voor een studie in 2006 onder studenten werd gekeken naar de mate van alertheid. Een groep keek tv, een andere groep deed een tukje en de laatste groep ging mediteren. De studenten die hadden gemediteerd waren 10% alerter en reageerden sneller dan de studenten die hadden geslapen of televisie gekeken.

14.Tegen depressie

Zeer recent bleek mindfulness, een meditatietechniek, ongeveer zo effectief te zijn als antidepressiva en vooral te beschermen tegen een terugval nadat je een depressie te boven bent gekomen (2015). Er werden 424 volwassenen, die vanwege depressie opgenomen waren geweest in een psychiatrische instelling, verdeeld in twee groepen. De eerste groep bouwde hun medicijngebruik af en volgden een cursus mindfulness waarbij ze veel aan meditatie en visualisatieoefeningen deden. De tweede groep bleven antidepressiva gebruiken en volgden geen cursus mindfulness. De conclusie van het onderzoek is dat mensen die na depressie mediteren of daar een cursus in volgen in 44 procent van de gevallen zich opnieuw somber gaat voelen, bij mensen die medicijnen blijven slikken is dat 47 procent. De onderzoekers stellen dat uit de studie blijkt dat het voor mensen na een depressie niet per definitie nodig is om medicijnen te blijven slikken.

15. Geeft meer levenslust bij chronische klachten

Een mindfulness training die bestaat uit meditatie en bewegingsoefeningen heeft een positief effect op de psychische gezondheid van mensen met chronische fysieke klachten. Dit blijkt uit onderzoek van het UMC St. Radboud (2013). Het blijkt dat patiënten door de training bewuster worden van lichaam en geest en op een vriendelijke manier naar zichzelf en het lichaam leren kijken. Hierdoor worden ze energieker en verbeteren sociale contacten. Er is gekeken naar de psychische gezondheid, of de fysieke klachten ook verbeteren is hier niet onderzocht.

16. Stabiliteit

Paul Wilson staat wereldwijd bekend als ‘goeroe van de rust’, hij geeft al dertig jaar meditatielessen en schreef er verschillende boeken over. In zijn boek ‘Het grote boek van de stilte’ zegt hij: “Een effect van meditatie is dat je gehele geestestoestand stabieler wordt. Dit gebeurt geleidelijk. Sommige mensen beschrijven dit als je tevredener, zelfverzekerder of onverstoorbaarder voelen. Voor anderen betekent het dat ze alledaagse problemen beter de baas worden. Dit komt mede door het gelijkmatig worden van de patronen die je hersengolven vertonen, een aanhoudende stijging of daling van bepaalde hersenfrequenties en een blijvende verandering van de hersenstructuur.”

17. Een betere emotionele balans

Auteur en oprichter en directeur van de Stress Reduction Clinic in Massachusettes Jon Kabat-Zinn haalt in zijn boek ‘Mindfulness voor beginners’ een onderzoek aan waaruit bleek dat meditatie en mindfulness een positieve invloed heeft op de manier waarop het brein omgaat met moeilijke gevoelens. Dit komt doordat het ervoor zorgt dat de activatie van bepaalde gebieden in de prefrontale cortex zich verplaatst van de rechterkant naar de linkerkant, in de richting van betere emotionele balans.

18. Minder vaak naar de huisarts

Mark Williams is hoogleraar klinische psychologie aan Oxford University en schreef samen met journalist Danny Penman het boek ‘Mindfulness’. Hierin beschrijven zij onderzoeken waaruit blijkt dat mensen die geregeld mediteren minder vaak hun huisarts bezoeken en minder tijd doorbrengen in het ziekenhuis.

Leren mediteren

Als je net begint met mediteren is het gemakkelijker om een techniek te volgen zoals het tellen van je ademhaling. Je telt bijvoorbeeld vijf seconden een inademing en vijf seconde een uitademing. Dit kun je zelfs één minuut per dag doen en dat zal al verschil maken. Of je kunt een woord of mantra herhalen in je hoofd op hardop. De bodyscan meditatie is ook een optie, waarbij je aandacht naar verschillende lichaamsdelen gaat. Begin bij je tenen en breng je aandacht daar naartoe. Neem je tijd en verplaats je aandacht langzaam naar je voeten, je enkels, je kuiten, je knieën en zo helemaal omhoog tot je kruin. Misschien kom je spierspanning tegen of andere spanning in het lichaam, neem dat waar zonder oordeel. Je hoeft niet zonder gedachten te zijn, sterker nog: dat is niet mogelijk. De kunst is om niet helemaal mee te gaan met deze gedachten, neem ze waar en breng je aandacht vervolgens weer terug naar je lichaam of je adem.

Referenties
– Luders E, Cherbuin N et al. Forever Young(er): potential age-defying effects of longterm meditation on gray matter atrophy. Front. Psychol., 21 January 2015, doi: 10.3389/fpsyg.2014.01551
– Eric Harrison, Meditatie en Gezondheid, 2001 Uitgeverij Elmar
– Hölzel B, Carmody J et al. Mindfulness practice leads to increases in regional brain gray matter density. Psychiatry Res. Author manuscript; available in PMC, 2012 Jan 30.
– Kuyken W, Hayes R et al. Effectiveness and cost-effectiveness of mindfulness-based cognitive therapy compared with maintenance antidepressant treatment in the prevention of depressive relapse or recurrence (PREVENT): a randomised controlled trial. The Lancet 2015.
– Kozhevnikov M, Elliott J et al. Neurocognitive and Somatic Components of Temperature Increases during g-Tummo Meditation: Legend and Reality. PlosOne, 2013.
– Kox M, van Eijk L.T et al. Voluntary activation of the sympathetic nervous system and attenuation of the innate immune response in humans. PNAS, 2014.
– Luders E, Clark K et al. Enhanced brain connectivity in long-term meditation practitioners. Elsevier, 2011.
– Creswell J.D., Irwin M.R. et al. Mindfulness-Based Stress Reduction training reduces loneliness and pro-inflammatory gene expression in older adults: A small randomized controlled trial. Brain, behavior and immunity, 2012.
– Ramsburg J.T, Youmans R.J et al. Meditation in the Higher-Education Classroom: Meditation Training Improves Student Knowledge Retention during Lectures. Mindfulness, 2014.
– Brewer J.A, Worhunsky P.D et al. Meditation experience is associated with differences in default mode network activity and connectivity. PNAS, 2011.
– van Ravesteijn, UMC St. Radboud, 2013.
– Wachs K, Cordova J et al. Mindful Relating: Exploring Mindfulness and Emotion Repertoires in Intimate Relationships. Journal of Marital and Family Therapy. 33, 4. 464 – 481, 2007.
– Barnes S. et al. The role of mindfulness in romantic relationship satisfaction and responses to relationship stress. Journal of Marital and Family Therapy. 33, 4. 482-500, 2007.
– Ostafin B, Kassman K et al. Stepping out of history: Mindfulness improves insight problem solving. Consciousness and Cognition. 21, 2. 1031 – 1036, 2012.
– Paul Wilson, Het grote boek van de stilte, Uitgeverij Archipel 2008.
– Jon Kabat-Zin, Mindfulness voor beginners, Uitgeverij Nieuwezijds 2013.
– Mark Williams, Danny Penman, Mindfulness, Uitgeverij Nieuwezijds 2011.

Recept video: Groene superfood smoothie met Spirulina uit het boek ‘De Snelle Superfoodchef’

• • Gezonde voeding, Gezondheid, Superfoods & (Groene) Smoothies • 0

In deze video geef ik je een lekker fris recept uit mijn nieuwste boek ‘De Snelle Superfoodchef’ en vertel ik je uitgebreid waarom spirulina mijn favoriete superfood is en wat voor positieve effecten het heeft op je gezondheid.

In deze video ontdek je:

  • Welke goede, ontstekingsremmende vetten spirulina bevat en wat het enige andere superfood in de wereld is, naast spirulina, dat ook deze vetten bevat
  • Welk kruid je smoothies extra smaakvol maakt
  • De fout die ik maakte toen ik begon met spirulina en met welke dosering je veilig kunt starten – en hoe je dit opbouwt
  • Hoe het komt dat spirulina zorgt voor meer bescherming van ons lichaam tegen schadelijke UvA stralen
  • Wat spirulina en blauwe bessen gemeen hebben en wat de voordelen van beiden zijn voor je gezondheid
  • De fout die de meeste mensen maken waardoor ze geen zin meer hebben in groene smoothies en hoe je dit absoluut voorkomt

Recept Spirulicious

Ingrediënten

  • 150 g komkommer (in stukken gesneden)
  • 125 ml water
  • sap van 1 citroen (of limoen, naar keuze)
  • 2 kiwi’s
  • 1 handvol muntblaadjes
  • 1 appel
  • 1 el chiazaad, gemalen (met een elektrische koffiemaler of een vijzel) en geweekt in water
  • 2 tl honing
  • ½ tl spirulina
  • Optioneel kun je er nog wat Aloë Vera sap in doen

Bereiding
Blend alle ingrediënten tot een romige en gladde smoothie.

Over dit recept
De chia zaden in de smoothie zijn eerst gemalen. Dat is belangrijk omdat je lichaam dan de gezonde ALA vetten, specifieke omega 3 vetten, beter kan opnemen. Dit is gebleken uit een onderzoek waarbij vrouwen werden verdeeld in 3 testgroepen waarvan één groep tien weken lang gemalen chia zaden kregen, de tweede groep tien weken ongemalen chia zaden en de derde groep een placebo. Alleen bij de groep die de gemalen chia zaden had gegeten waren de ALA vetten veel beter opgenomen (58% verhoging van deze gezonde vetten in het lichaam). Dus je haalt veel meer waarde uit je geld als je chia zaden eerst maalt. Kijk deze video voor meer informatie over het belang van gemalen chia zaden!

Waarom spirulina mijn favoriete superfood is

Spirulina behoort tot de eencellige blauwgroene micro-algen. Deze superfood groeit van nature in mineraalrijke meren en wordt tegenwoordig speciaal gekweekt. Algen en vooral microalgen, vormen de basis van onze oeroude voedselketen en zijn in staat om zich (met behulp van zonlicht) om te vormen in een onuitputtelijke bron van voedingsstoffen. Spirulina zit bomvol gezonde stoffen zoals enzymen, vitamine A, B1, B2, B6, B12, E en K, mineralen zoals fosfor, aminozuren, sporenelementen, vetzuren, chlorofyl en antioxidanten. Ook bestaat het voor 50% aan gemakkelijk opneembare plantaardige eiwitten.

De kleur in blauwgroene algen komt van een speciaal blauw pigment: phycocyanine. Phycocyanine heeft allerlei positieve eigenschappen voor onze gezondheid. Deze stof gedraagt zich als een sterke antioxidant in de cellen en heeft een ontstekingsremmende werking. Dit wordt ondersteund door steeds meer wetenschappelijke onderzoeken. Lees in dit artikel nog meer over welke gunstige effecten blauwgroene algen en phycocyanine hebben op het lichaam en onze gezondheid.

Nog een aantal voordelen van spirulina op een rijtje:

  • Je krijgt er meer energie van
  • Door de grote hoeveelheid proteïnen bouw je meer spiermassa en fysieke kracht op
  • Deze proteïnen zijn ook goed voor gezonde hersenen
  • Spirulina heeft sterke ontstekingsremmende kwaliteiten, ook door de gezonde GLA vetten die het bevat
  • Deze GLA vetten in spirulina zorgen ook voor een gave huid en sterk en gezond haar
  • Deze blauwgroene alg is heel reinigend voor het lichaam en ondersteunt de werking van onze nieren en lever bij het ontgiften van het lichaam van bijvoorbeeld zware metalen
  • De hoge concentratie antioxidanten hebben een remmende werking op oxidatie processen in ons lichaam (door vrije radicalen) en op het zich vormen van cel mutatie in ons lijf

Doseren van spirulina

Spirulina is een alg, een voedingsmiddel en geen supplement en hierdoor helemaal veilig. Toch raad ik je aan om met een kleine hoeveelheid te beginnen en dat op te bouwen. Spirulina is heel reinigend waardoor een hoge dosering ook veel toxische stoffen kan aantrekken wat ongemakken (bijvoorbeeld maagpijn) zou kunnen veroorzaken. Begin eerst een week met een halve theelepel, daarna 1 theelepel en in de derde week kun je 1,5 theelepel proberen.

Superfoods in deze smoothie

  • Chia zaden
    Kleine zwarte zaadjes van de chiaplant, die veel in Mexico groeit. Chia zaden bevatten een hoog gehalte aan ALA vetten (alfa-linoleenzuur) dat zijn omega 3-vetzuren. Daarnaast zijn de zaden een bron van volwaardige eiwitten, ze bestaan voor 23% aan eiwitten. Ook bevatten ze alle essentiële aminozuren en belangrijke vitamines zoals B1 en B3. Plus vele mineralen en sporenelementen waaronder calcium, ijzer, magnesium, mangaan, zink en fosfor. Ze zijn een bron van antioxidanten en ook nog eens rijk aan vezels.
  • Spirulina
    Spirulina poeder van blauwgroene zoetwater algen uit China. Spirulina bevat vele vitamines, mineralen, vezels en andere gezonde voedingsstoffen. Je kunt het bijvoorbeeld door je drank of smoothie roeren.
  • Aloë Vera
    Aloë vera is een vetplant. Het sap van de aloë vera wordt, door de kalmerende eigenschappen, vaak gebruikt ter behandeling van wonden en een zonverbrande huid. Vanwege deze huidverzorgende eigenschappen wordt aloë vera sap daarom ook veel verwerkt in cosmetica, huidverzorgingsproducten en after-sun.