Heb je weinig energie en een futloos gevoel? Ben je na je werkdag te duf en lig je daarom voor de televisie? Er kunnen verschillende oorzaken zijn waardoor je een futloos gevoel kunt hebben. Ik dit artikel kijken we naar drie veel voorkomende oorzaken.
Als we een goede gezondheid hebben en we eten gezond dan is het de bedoeling dat we ’s morgens fit en fris wakker worden en dat we na een drukke dag nog voldoende energie over hebben. Wanneer dit niet het geval is, en je zelfs heel weinig energie hebt, dan ‘lekt’ er ergens energie. Dit kan verschillende oorzaken hebben, er zijn een aantal oorzaken die veel voorkomen bij een futloos gevoel en daar gaan we hieronder dieper op in.
Oorzaak 1: Voedselintoleranties
Als je vaak een futloos gevoel hebt is voeding misschien wel het eerste waar je naar zou moeten kijken. En voedselintoleranties in het bijzonder, steeds meer mensen zijn gevoelig voor bepaalde voedingsstoffen en voedingsmiddelen zonder dat zij het weten. Het is een reactie van het immuunsysteem op jarenlang eten wat eigenlijk niet goed is voor jouw lichaam. Het voedingsmiddel waar je gevoelig voor bent kan voor ieder anders zijn, en kan in theorie alles zijn, echter in de praktijk komt een gevoeligheid voor gluten (verschillende eiwitcomponenten, zoals gliadine, in tarwe en sommige granen) en zuivel en/of lactose veel voor. Bij een gevoeligheid voor een voedingsmiddel kan het immuunsysteem chronisch reageren en een ontsteking ontwikkelen, het gevolg hiervan is dat er stofjes vrijkomen waar we een suf gevoel van krijgen en ons vermoeid van voelen (cytokines). Ook kan de slijmlaag van de darmen uitgeput raken door een reactie op een binnenkomende stof waar het lichaam gevoelig voor is waardoor er een disbalans ontstaat in de darmflora. Hierdoor wordt ons immuunsysteem, ook wel ons afweersysteem, aangetast en dat heeft een negatief effect op onze weerstand. En ook daarvan kunnen we vermoeidheid ervaren.
Ook wetenschappers zijn het er over eens dat vermoeidheid een gevolg kan zijn van voedselallergieën of intoleranties. In een uitgebreid rapport van The National Institute for Health and Care Excellence (NICE) in 2011 wordt vermoeidheid als belangrijk symptoom aangegeven bij voedselintolerantie. Onderzoek in 2010 (Sicherer SH, Sampson HA) dat 3 tot 4 op de 100 volwassenen last heeft van een voedselallergie. En dat zijn nog niet de mensen die alleen gevoelig zijn voor bepaalde voedingsmiddelen. Uit datzelfde onderzoek blijkt daarnaast dat het aantal mensen met voedselallergieën aan het toenemen is. Uit een driejarig durend onderzoek onder 36 mensen met allergieën door wetenschapper Paul D. Marshall van de Hennepin County Medical Center in Minneapolis bleek dat allergieën in het algemeen bijdragen aan een sterk gevoel van vermoeidheid en ook stemmingswisselingen (63 en 69%).
Lees hier meer over voedselintoleranties bij vermoeidheidsklachten.
Oorzaak 2: Een uitgeputte bijnier
De hormonen in je lichaam zijn verantwoordelijk voor allerlei belangrijke functies in je lichaam en je bijnieren zijn weer verantwoordelijk voor de productie van verschillende hormonen. De bijnieren hebben bijvoorbeeld de belangrijke functie om stress-hormonen te produceren en managen zodat je lichaam beter met stress om kan gaan en dat heeft een positief effect op je weerstand, energie en uithoudingsvermogen. Wanneer je bijnieren zijn uitgeput, zal je dus last hebben van vermoeidheid, een futloos gevoel, een verzwakt immuunsysteem en mogelijk zelfs depressie. De belangrijkste oorzaak van uitgeputte bijnieren is: stress. Je lichaam reageert daarop met de productie van cortisol (het stresshormoon) en verhoogt vervolgens je bloedsuikerspiegel, remt je stofwisseling en zet het lichaam zich schrap voor ‘overleving’. Wanneer je (te) vaak deze fysieke stressreactie hebt kan er een hormonale disbalans ontstaan en raken je bijnieren uitgeput. Je hele lichaam voelt dan uitgeput. Dat kan komen door allerlei verschillende vormen van stress. Het kan gaan om lichamelijke stress (door ongezonde voeding, tekort aan voedingsstoffen of verwonding), om mentale stress (als je veel piekert of angst en onzekerheid ervaart) of stress op het werk of door een gebeurtenis in je leven zoals scheiding of financiële problemen. Wanneer je deze symptomen herkent of veel stress hebt is het dus belangrijk om jezelf in acht te nemen en eventueel de nodige voorzorgsmaatregelen te nemen. Bijvoorbeeld door je voeding aan te passen, leren om met stress om te gaan of een stap terug doen.
Bijnieruitputting wordt in de medische wereld niet vaak door huisartsen gesteld omdat er geen medicijnen voor zijn, zo zegt arts James Wilson die zich heeft gespecialiseerd in dit onderwerp. Hij geeft als belangrijkste symptomen voor bijnieruitputting: vermoeidheid, moeite om ’s morgens uit bed te komen, je futloos voelen en stress hebben. Onderzoek in 2012 (onder mensen die te maken hebben gehad met geweld of een overval) stelt dat bijnieruitputting vergelijkbaar is met burnout.
Lees hier meer over de oorzaak, symptomen en oplossingen van bijnieruitputting.
Oorzaak 3: Je vitamine B-12 niveau
Vitamine B-12 is een van de meest essentiële vitamines voor je lichaam en betrokken bij de stofwisseling van elke cel in het lichaam. Deze vitamine wordt dan ook wel de ‘energie vitamine’ genoemd, want B-12 heeft een cruciale functie bij de energieproductie. Deze vitamine helpt om ons om energie uit voeding te halen door koolhydraten, vetten en eiwitten om te zetten in energie. Wanneer je er een tekort aan hebt zal je dus weinig energie hebben. B12 is, zeker in vergelijking met andere vitamines, een vrij grote molecuul. Hierdoor is het wat lastiger voor B12 om door de darmwand heen te komen en zo in je bloed te worden opgenomen. Zeker als je darmflora niet in balans is, je darmwand is beschadigd (door voedselintoleranties bijvoorbeeld) en niet goed functioneert. Ook stress, ontstekingen, veroudering, maagzuurremmers en andere medicijnen kunnen er uiteindelijk aan bijdragen dat er een tekort aan vitamine B12 ontstaat. B12 komt voor in vlees, vis, eieren en dus alleen in voedingsmiddelen van dierlijke afkomst. Vegetariërs en veganisten moeten hier alert op zijn en B12 eventueel via supplementen aanvullen. Een tekort komt heel vaak voor, bij zestigers zelfs bij één op de vier mensen, zo stelt ook het Vitamine Informatie Bureau. Maar ook in andere leeftijdscategorieën en zelfs bij jongeren komt een tekort aan vitamine B12 steeds vaker voor. De European Food Safety Authority (EFSA) heeft de claim dat B12 bijdraagt tot de vermindering van vermoeidheid en het energieniveau ondersteunt officieel goedgekeurd. Goede bronnen van vitamine B12 in voeding zijn vlees, liefst biologisch. Vis en dan bij voorkeur wilde vis, vooral krab, mosselen en schelpdieren. En eieren. Het is wel belangrijk dat je darmen de B12 kunnen opnemen, als dat niet het geval is kun je een tijdje een supplement gebruiken via een spray of druppels in je mond of zuigtabletten.
Onderzoek (1973) toonde aan dat zowel mensen met als zonder vitamine B12 tekort zich energieker en blijer voelden na een aantal vitamine B12 injecties. Ook sliepen ze minder lang en waren tijdens de dag juist extra alert en geconcentreerd.
Lees hier meer over oorzaken en oplossingen bij een tekort aan vitamine B12.
Referenties
– Sicherer SH, Sampson HA; Food allergy. J Allergy Clin Immunol. 2010 Feb;125(2 Suppl 2):S116-25.
– Marshall P, PhD, department psychology Hennepin County Medical Center in Minneapolis, 01/2007; 64(4):684-91.
– The National Institute for Health and Care Excellence, Food allergy in children and young people, 2011.
– James L. Wilson PhD, Adrenal Fatigue, Smart Publications; First Edition edition 2002 en adrenalfatigue.org.
– Pranjic N, Nuhbegovic S et al. Is adrenal exhaustion synonym of syndrome burnout at workplace? Coll Antropol. 2012 Sep;36(3):911-9.
– Ellis FR, Nasser S. A pilot study of vitamin B12 in the treatment of tiredness, 1973. Br J Nutr 1973;30:277–83.
